Vrijheid kan niet zonder veiligheid. Zeven jaar nadat Nederland aan de NAVO beloofde te investeren in defensie, is er nog weinig gebeurd. In het nieuwe Regeerakkoord moet 2 procent van het bruto binnenlands product worden gereserveerd voor defensie-uitgaven, stellen drie (oud-)voorzitters van de Jonge Atlantici in een artikel voor EW Podium.
Onlangs vierde de NAVO haar 72ste verjaardag. Dit is een mooie gelegenheid om in Nederland al meer dan 70 jaar vrede en veiligheid te vieren. Maar, deze veiligheid is niet gratis. De NAVO-bondgenoten hebben in 2014 met elkaar afgesproken de komende jaren toe te werken naar voldoende defensie-uitgaven om toekomstige uitdagingen het hoofd te bieden: de bekende ‘2 procent’. Met de huidige koers gaat Nederland deze afspraak niet halen, maar wil wel voor een dubbeltje op de voorste rij. De vier hoogste defensiechefs noemen Nederland ondertussen de ‘klaploper’ van de NAVO, maar tot Den Haag dringt dat amper door.
Gelukkig ook positieve geluiden over Nederlandse defensie-uitgaven
Jonge Atlantici vormt een netwerk van studenten en young professionals die interesse hebben in trans-Atlantische betrekkingen en veiligheidskwesties. John Jacobs (1990) studeerde human geography met een focus op conflict management aan de Radboud Universiteit, is officier bij de Koninklijke Landmacht en was tussen 2017 en 2019 voorzitter van de Jonge Atlantici. Hugo Triesscheijn (1994) was er voorzitter van 2019 tot 2020, hij studeerde militaire strategie aan de Nederlandse Defensie Academie en internationale betrekkingen aan de Radboud Universiteit. Koen Meijering (1998) studeert Security Studies aan de Universiteit Leiden, is reservist bij de Koninklijke Landmacht en sinds juni 2020 de voorzitter van Jonge Atlantici.
Dit is een artikel van EW Podium. Daarop publiceert de redactie van EW elke week diverse artikelen van jonge schrijvers, die vanuit hun eigen onderzoek, expertise of werkervaring willen bijdragen aan het publieke debat.
Toch zijn er ook positieve geluiden. Demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld riep eind maart nog op tot honderden miljoenen euro’s extra voor de krijgsmacht. Zoals Pieter Beens al eerder opmerkte in zijn artikel hier op EW Podium, kan het door het CDA beloofde ‘nu doorpakken’ op defensiegebied alleen als er meer budget komt. Alle partijen die kans maken op een plaatsje in de aankomende regering, stonden in de verkiezingsstrijd welwillend tegenover extra uitgaven aan onze defensie, maar alleen het CDA zegt zich hard te maken voor het nakomen van de NAVO-afspraken uit 2014. Opvallend was dat de progressieve nieuwkomer Volt ook pleitte voor de ‘2 procent’, maar dan ter investering in een Europese krijgsmacht van de 21ste eeuw.
Het verwachte bbp van Nederland in 2021 is 823 miljard. Op dit moment beoogt de regering dit jaar 11,5 miljard uit te geven aan defensie. Dit is iets meer dan de prognose van Prinsjesdag 2020, maar nog ver weg van de 16 miljard die nodig is om defensie weer op peil te krijgen.
Bij de formatiegesprekken zou daadwerkelijk 2 procent (16,5 miljard) apart moeten worden gezet voor defensie. Desnoods onder een glazen taartstolp met een briefje: ‘Niet aankomen!’. Dit is niet alleen van belang vanwege NAVO-afspraken, maar ook om nu en in de toekomst het hoofd te kunnen bieden aan concrete bedreigingen van de Nederlandse veiligheid.
Helft jongeren wil meer geld naar defensie
In maart presenteerde de Atlantische Commissie het Kantar-rapport ‘draagvlakonderzoek NAVO onder het Nederlands publiek’, waaruit blijkt dat de helft van de jongeren (49%) vindt dat NAVO-leden meer geld moeten uitgeven aan defensie. Ook de jongere generatie, geboren na de val van de Muur in 1989 en getuige van het uiteenvallen van de bipolaire wereldorde en de daarmee gepaard gaande groeiende onrust in de wereld, is dus doordrongen van het belang van defensie en veiligheid.
Andersom vindt de NAVO jongeren ook belangrijk. In november vorig jaar lanceerde het trans-Atlantische bondgenootschap de NATO Youth Summit en het NATO2030 Young Leaders-initiatief. In het laatste is Nederland vertegenwoordigd door kersvers CU-Tweede Kamerlid Don Ceder (31). Samen met dertien andere jongeren schreef hij mee aan het rapport Embrace the Change, Guard the Values, waarin zij oproepen de sterke punten en waarden van de NAVO te bewaken en tegelijkertijd de verandering door nieuwe technologieën te omarmen.
Niet alleen op internationaal vlak groeit de roep onder jongeren om defensie serieus te nemen. In aanloop naar de verkiezingen riepen jonge CDA’ers Derk Boswijk (31) en Harmen Krul (27) op om de NAVO norm wettelijk vast te leggen – iets wat helaas niet werd overgenomen in het CDA-programma. De jongerentak van het CDA ondertekende de oproep van Boswijk wel en ook de jongerenpartijen van de VVD (JOVD, voorstander van de ‘2 procent’) en D66 (JD; voorstander van 1,5 procent om boven het Europees gemiddelde te zitten) zijn in hun defensievisie ambitieuzer dan hun moederpartijen.
Lees het stuk van Derk Boswijk en Harmen Krul terug: ‘Leg de NAVO-norm wettelijk vast!’
Dit is overigens niet de eerste keer dat jongeren in de bres springen voor defensie. In mei 2019 presenteerde een groep politieke jongerenpartijen het ‘NAVO Manifest’ aan Bijleveld, waarin zij oproepen binnen afzienbare tijd de belofte na te komen om 2 procent in defensie te investeren. Een maand eerder hees een van hen de NAVO-vlag op het Plein in Den Haag om aandacht te vragen voor het 70-jarige bestaan van het bondgenootschap.
Formatie biedt kans om over defensie daad bij het woord te voegen
Formaties gaan voor een belangrijk deel over de volgende generaties. Daarom moeten de partijen die nu in de formatie aan tafel zitten, de wens van jongeren om te investeren in veiligheid serieus nemen. De afgelopen vijf generaties hebben genoten van vrede en veiligheid onder de paraplu van het NAVO- bondgenootschap. De formatiegesprekken bieden een kans om de daad bij woord te voegen, dus ook bij verkiezingsslogans als ‘nu doorpakken’, ‘nieuw leiderschap’ en ‘samen sterker verder’.
Aan de formatietafel mogen die slogans geen loze beloften blijven, maar zouden zij de formerende partijen moeten motiveren om de ‘2 procent’ aan defensie-uitgaven te verankeren in het Regeerakkoord en daarmee ook voor de komende vijf generaties te investeren in vrede en veiligheid.
Wil jij een reactie geven op dit artikel? Discussieer mee! Stuur een reactie van minimaal 200 woorden naar ewpodium@ewmagazine.nl. Inhoudelijke reacties die voldoen aan de algemene fatsoensnormen worden geplaatst onder dit bericht. Zie voorwaarden.