In Amerika worden de messen geslepen, in aanloop naar de tussentijdse verkiezingen van november. Vreemd genoeg doen juist de Democraten hun best om de positie van oud-president Trump in de Republikeinse Partij te versterken, schrijft Amerika-kenner Matthijs Tieleman op EW Podium.
De strijd om de Amerikaanse tussentijdse verkiezingen is in volle gang. Veel voorverkiezingen zijn al beslecht en zij hebben het schaakbord voor november gezet. De meest bizarre uitkomst tot nu toe? De Democratische Partij helpt met succes Donald Trumps kandidaten in de Republikeinse voorverkiezingen.
Matthijs Tieleman (1990) is historicus en amerikanist. Onlangs promoveerde hij aan de University of California, Los Angeles (UCLA) en momenteel is hij postdoctoraal onderzoeker aan de Arizona State University.
EW Podium publiceert opinies van jonge schrijvers, die vanuit eigen onderzoek of werkervaring bijdragen aan het debat. De artikelen reflecteren niet noodzakelijkerwijs de opvatting van de redactie.
Ja, u leest het goed. De Democraten helpen Donald Trump. De DCCC, het centrale Democratische partijorgaan, heeft een officiële strategie om Trump-gezinde kandidaten verkiesbaar te stellen, inclusief een budget van tientallen miljoenen en politieke spotjes. En dat roept de vraag op: waarom helpen de Democraten Trump en zijn bondgenoten in het zadel?
Trump als ideaal lijmmiddel voor Democraten
De kern van het probleem is dat Donald Trump een ideaal electoraal lijmmiddel is voor de fragiele Democratische Partij. Op 5 januari, 2021 kregen de Democraten onverwacht een nipte meerderheid in de Senaat na een speciale verkiezing in Georgia, mede dankzij Trump die vond dat deze Senaatsverkiezing draaide om zijn verlies van het presidentschap in plaats van het behoud van een Republikeinse meerderheid in de Senaat.
Opeens werd Joe Biden niet meer alleen het tegengif voor Trump, waarvoor hij verkozen was. Voor de Democraten kon de president nu hun mooiste dromen waarmaken met een zeer nauwe meerderheid in het Congres.
Biden begon al snel te geloven dat hij als belangrijke president de geschiedenisboeken in zou gaan. Niet lang na zijn beëdiging hield Biden een gesprek met beroemde historici, een belangrijk keerpunt. Weg was de gematigde Biden die stond voor eenheid en die zou samenwerken met redelijke Republikeinen. Tijdens de ontmoeting suggereerden historici dat Biden zijn nieuwverworven macht moest gebruiken om het land compleet te transformeren, zoals de beroemde presidenten uit het verleden. Biden vergeleek zichzelf in deze ontmoeting met Franklin Delano Roosevelt, de president die Amerika door de economische crisis van de jaren dertig en de Tweede Wereldoorlog leidde. De historici knikten beamend.
Lees meer: Geen draagvlak voor een radicale transitie
Bidens probleem? Het gebrek aan een mandaat voor een radicale transformatie. Roosevelt won vier keer het presidentschap en herhaaldelijk zeer ruime meerderheden in het Congres om zijn grote plannen te verwezenlijken. Biden niet. Roosevelt voerde campagne om Amerika te transformeren. Biden niet.
Toch trokken Biden en de Democratische Partij stevig naar links, en vervreemden daarmee het midden. Bidens regering negeerde bijvoorbeeld de torenhoge inflatie en wuifde zorgen daarover herhaaldelijk weg. Reële inkomens van de gemiddelde Amerikaan dalen inmiddels hard door die inflatie, met als resultaat dat Biden en de Democraten het slecht doen in de peilingen. Zij zien de bui al hangen voor de tussentijdse verkiezingen in november.
Maar voor de Democraten is er een lichtpuntje, namelijk Donald Trump en zijn acolieten. Biden mag dan niet zo populair zijn, maar Trump is nog impopulairder onder Amerikanen, zo blijkt herhaaldelijk uit peilingen.
Trump verenigt de Democraten
Bovendien verenigt de voormalige president de gammele Democratische Partij als geen ander. De verkiezingen van 2020 lieten zien dat de Democraten kunnen winnen als Trump de Republikeinse Partij domineert en gematigde kiezers afschrikt. De Democraten vrezen bovenal een Republikeinse Partij onder nieuwer, jonger en effectiever leiderschap, zoals Ron DeSantis, de populaire gouverneur uit Florida.
Lees ook: Hoe Amerika politiek verandert
Trump verloor de afgelopen paar maanden zijn grip op de partij, maar dankzij de Democratische politieke strategie en de recente FBI-inval bij zijn villa in Florida, georganiseerd door Bidens ministerie van Justitie, staat de voormalige president weer midden in de aandacht voor het achterhouden van geheime documenten. Dankzij Trumps aangenomen slachtofferrol lijkt zijn leiderschap over de Republikeinse Partij nu een stuk zekerder dan drie maanden geleden.
Hoe Trumpiaanser de Republikeinen, hoe beter voor de Democraten
Om die reden steunen de Democraten met succes Trump-gezinde kandidaten in de voorverkiezingen voor het Congres. De theorie? Hoe Trumpiaanser de Republikeinse kandidaat, hoe beter de kansen voor de Democraten om te winnen in november.
Zo hielpen de Democraten bijvoorbeeld met succes Doug Mastriano, de Republikeinse gouverneur kandidaat in de belangrijke swingstate Pennsylvania, aan zijn kandidaatschap met advertenties die negatief zijn voor Democraten, maar juist positief klinken voor Republikeinen. Mastriano werd beschreven als ‘oerconservatief’, ‘tegen abortus’ en ‘vriend van Donald Trump’.
Dankzij een half miljoen dollar steun van DCCC won ook Trump-kandidaat John Gibbs de nominatie voor het derde district van Michigan van Peter Meijer, één van de weinige Republikeinen die afgelopen jaar voor Trumps afzetting stemden.
Biden doet er ook aan mee
Ook Biden zelf probeert de positie van Trump binnen de Republikeinse Partij te versterken, in de hoop dat de twee bejaarden het tegen elkaar opnemen in 2024 en Biden hem weer de troef kanaf steken. Onlangs gaf Biden een speech bij Independence Hall in Philadelphia waarin hij Trump en zijn zogenoemde MAGA-Republikeinen afschilderde als een uniek gevaar voor de Amerikaanse democratie. Door Trump als zijn primaire tegenstander te framen, versterkt Biden de positie van Trumps leiderschap binnen de Republikeinse Partij.
Lees ook op EW Podium: Amerika: kweekvijver voor gevoelige grappenmakers
De Democraten hebben hun mond vol over hoe Trump en diens MAGA- Republikeinen een gevaar zijn voor de democratie. Intussen verheffen ze Trump tot onbetwiste leider van de Republikeinen, ondermijnen ze principiële Republikeinen als Peter Meijer, en steunen ze met miljoenen dollars figuren als Mastriano, een complotdenker die zelfs bij de Capitoolbestorming op 6 januari 2021 aanwezig was.
Je zou zeggen dat de Democraten juist graag Trump zo snel mogelijk willen zien verdwijnen achter de geraniums van Mar-a-Lago. Maar om hun verlies in de verkiezingen te minimaliseren, hebben de Democraten Trump, het grootste gevaar voor de Amerikaanse democratie, toch nog heel even nodig.