De nieuwe mogelijkheden van kunstmatige intelligentie (AI) maken vooral duidelijk dat we op verantwoorde wijze van deze technologie gebruik moeten maken, schrijven AI-deskundigen Véronique Van Vlasselaer en Rein Mertens op EW Podium.
Véronique Van Vlasselaer is PhD in Business en Economics en werkt als Analytics & AI Lead South West & East Europe bij SAS.
Rein Mertens studeerde bestuurlijke informatiekunde en werkt eveneens bij SAS, als Head of Customer Advisory bij SAS.
ChatGPT, de chatbot die werkt met kunstmatige intelligentie, oftewel: Artificial Intelligence (AI), is voor iedereen online beschikbaar en dat roept vragen en emoties op. Komt er nu een stroom aan desinformatie op gang, met onjuiste en onethische teksten? Neemt AI creatief werk over van mensen? Dat terwijl AI al heel lang deel uitmaakt van ons dagelijks leven. Als je online aan het winkelen bent, Siri of Alexa vraagt iets voor je op te zoeken of de aanbevelingen van Spotify volgt, dan maak je op de achtergrond gebruik van AI.
Het gesprek moet gaan over verantwoord AI-gebruik. ChatGPT is daarom vooral een manier waarop AI zichtbaar en toegankelijk wordt voor een breed publiek. Dat zorgt voor meer bewustzijn over zowel risico’s als kansen. Mensen zullen bijvoorbeeld nog beter moeten leren om informatie te filteren, om juist van onjuist te onderscheiden. Maar als we AI chatbots zoals ChatGPT omarmen, kan dit ons ook tijdwinst opleveren. Hierdoor kan meer ruimte ontstaan voor bijvoorbeeld creatieve processen.
We kunnen nu al niet meer zonder AI
Dat AI ons zo kan ondersteunen blijkt ook in sectoren zoals de gezondheidszorg. De inzet van AI kan het verschil maken bij een efficiënte inrichting van zorgprocessen, het verlagen van de werkdruk en verbeteren van de zorgkwaliteit. En dat is een noodzaak, als we in de toekomst dezelfde zorg willen blijven leveren. Je kan dus rustig stellen dat we niet meer zonder AI kunnen – en dat het al een grote rol speelt in onze maatschappij.
Welbeschouwd gaan de vragen die nu worden gesteld rondom ChatGPT eigenlijk niet over wat AI doet, maar over hoe wij hiermee omgaan. De echte vraag is meer: wat is de menselijke maat in deze ontwikkeling? Responsible AI is daarom het thema waarover we met elkaar in gesprek moeten; we moeten op een verantwoorde manier leren omgaan met AI. We zijn daarom als mens aan zet om goede randvoorwaarden en ethische kaders te scheppen.
Lees dit omslagverhaal terug: ChatGPT: droom én nachtmerrie
Ethiek inbouwen in AI-systemen
Daarvoor moeten we begrijpen dat AI zich baseert op data uit het verleden om beslissingen voor de toekomst te nemen. Als de data die als input dient voor de AI-algoritmes bevooroordeeld is, kan hier nooit een onbevooroordeeld resultaat uitkomen. We kunnen niet van AI verwachten dat het onze maatschappelijke doelen begrijpt: wij moeten zelf ethiek inbouwen in AI-systemen, bijvoorbeeld door goed te bedenken met welke gegevens we nieuwe systemen voeden. En vergis je niet, dit is geen eenmalige oefening.
Onze maatschappij evolueert en vraagt om AI-systemen die meebewegen. Het is daarom noodzakelijk dat we continu met een kritisch oog naar AI en de impact ervan blijven kijken. Uiteindelijk is AI een instrumentarium, zoals elke andere technologie in de geschiedenis, en wie technologie ontwikkelt, moet de verantwoordelijkheid durven nemen voor een transparante techniek en eerlijke resultaten.
Alleen als we op die manier gaan nadenken over verantwoord gebruik van AI kunnen we ChatGPT én andere ontwikkelingen op het gebied van AI, bijvoorbeeld in de zorg, op waarde schatten en op de juiste manier inzetten.