Wet betaalbare huur: linkse bestuurders blind voor negatieve gevolgen

Hugo de Jonge, nu waarnemend commissaris van de Koning in Zeeland, was initiatiefnemer van de wet. (Foto: ANP)

De Wet betaalbare huur moest middenhuur goedkoper maken, maar verkleint het aanbod. Toch blijven corporaties en linkse bestuurders de wet steunen, schrijft Maarten de Gruyter.

Hoewel veel onafhankelijke organisaties waarschuwden voor de negatieve gevolgen van de Wet betaalbare huur – u weet wel, de veelbesproken wet van voormalig minister Hugo de Jonge (CDA) – schaarden verscheidene belangenorganisaties zich fanatiek achter de wet.

Serieuze kritiek van onder meer de Raad van State en De Nederlandsche Bank (DNB) wuifden zij weg. Terwijl de waarschuwing dat deze verregaande huurregulering zou leiden tot minder huuraanbod en langere wachtlijsten, deze organisaties (die beweren op te komen voor woningzoekenden) had moeten alarmeren.

Eind 2024 herhaalde DNB-president Klaas Knot zijn forse kritiek op de wet. Hij zei dat de wet zou moeten worden teruggedraaid, want beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.

Inmiddels tonen keiharde data glashelder aan dat een ware uitpondgolf leidt tot minder huuraanbod.

Wet middenhuur: investeerder haken af

Ook zorgt de wet voor een drastische verslechtering van het investeringsklimaat als het gaat om woningen. Vooral linkse politici en opiniemakers doen dit af als een zegen. Ze gaan er volledig aan voorbij dat overheid en corporaties onmogelijk de investering van 300 miljard euro kunnen opbrengen die nodig is om het huizentekort op te lossen.

Zonder investeringen van institutionele en private beleggers zal het huizentekort alleen maar toenemen.

Volgens Het Financieele Dagblad zijn ontwikkelaars en beleggers tegen het terugdraaien van de wet, omdat de resulterende onzekerheid beleggers zou afschrikken.

Voor de (buitenlandse) institutionele beleggers is het kwaad al geschied: de overheid zorgde voor een onzeker investeringsklimaat, door tijdens het spel de regels te veranderen. Dit vertrouwen win je niet terug door de regels wéér te veranderen, want dat bewijst slechts de wispelturigheid van het beleid.

Wat marktpartijen volgens mij bedoelen, is dat het terugdraaien van de wet er niet voor zal zorgen dat beleggers terugkeren. Maar dat wil niet zeggen dat het terugdraaien of aanpassen van de wet geen gunstige gevolgen kan hebben voor de huurmarkt.

Blinde steun voor Wet middenhuur, ondanks harde cijfers

Nadat Knot zijn kritiek herhaalde, waren de Woonbond en Aedes, de overkoepelende organisatie van corporaties, er als de kippen bij om hun blijvende steun voor de wet publiekelijk uit te spreken.

Wonderlijk. Beide organisaties zouden, wars van enige politieke kleur, maar één doel voor ogen moeten hebben: de verwezenlijking van meer woningen tegen een eerlijke huurprijs.

Linkse wethouders houden vast aan huurwet

Het ene na het andere onderzoek toont aan dat het woningaanbod verder afneemt, en dat het juist voor die mensen die de wet beoogde te helpen alleen maar nijpender wordt. Toch blijft menige linkse lokale bestuurder de wet fanatiek steunen.

De Amsterdamse wethouder Zita Pels (GroenLinks) meldde recent dat ze ‘enthousiast is over deze wet en hem graag in de lucht wil houden’.

Ook de Utrechtse wethouder Dennis de Vries (PvdA) blijft een groot fan van de wet. Zijn steun lijkt vooral voort te komen uit een diepgewortelde haat jegens de kapitalist, wanneer hij stoer stelt:

Ik kan deze vastgoedeigenaren missen als kiespijn. Ik vind het helemaal niet erg dat ze hun woningen in de verkoop doen. De particuliere investeerders die afhaken, bezitten meestal maar een paar woningen. Ze hebben geen grote portefeuilles zoals pensioenfondsen.’

Huurwet jaagt beleggers weg

De beste man weet van toeten noch blazen, of hij probeert het probleem te bagatelliseren. Deze particuliere beleggers, die maar een paar woningen bezitten, vertegenwoordigen volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek samen ruim 500.000 woningen. Die worden momenteel in groten getale uitgepond, dus de impact van de wet is enorm.

Ook met zijn opmerking over pensioenfondsen slaat De Vries de plank mis: zij haken massaal af naar aanleiding van de nieuwe wet.

Het is volledig dogmatisch: alle onderzoeken en data wijzen uit dat de wet averechts werkt, maar de pleitbezorgers blijven de wet blind steunen. Over de ruggen van hen voor wie ze zeggen op te komen.

Wet middenhuur: ideologie boven realiteitszin

De herhaalde steun van Aedes voor de wet kwam recent in een merkwaardig daglicht te staan toen Henk Jagersma, voorzitter van Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties, in een interview met Vastgoedmarkt zeer kritisch was over de wet.

Jagersma – die dus de pensioenen belegt van de mensen die, via Aedes, pontificaal achter de wet staan – deed een paar interessante uitspraken.

Zo zei hij dat de Wet betaalbare huur de vraag vergroot en het aanbod verkleint’ en dat ‘de druk op het gereguleerde middensegment alleen maar groter zal worden’. Het is de kern van de kritiek op de wet, waar de eigen belangenvereniging Aedes zo dogmatisch achter staat.

Huurwet botst met realiteit van beleggers en corporaties

Als het om hun eigen geld gaat, zitten de corporaties blijkbaar toch iets anders in de wedstrijd. Daarvan getuigt de volgende quote van Jagersma:

Zeker voor pensioenfondsen geldt ook een harde rendementseis om de pensioenen te kunnen indexeren. En dan kan bijvoorbeeld een Wet betaalbare huur in de weg zitten.’

Vooralsnog ondersteunt geen enkel onderzoek de effectiviteit van de wet. Maar de drempel voor linkse ideologen om toe te geven dat (over)regulering averechts werkt, is simpelweg nog veel te hoog.

En aangezien deze ideologen vooral in de grote steden stevig aan het stuur van de volkshuisvesting zitten, zal dit grote negatieve effecten hebben op de woningvoorraad op de korte en middellange termijn.

Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief

Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.