De feiten: Openbaar Ministerie onderzoekt omstreden uitspraken van Bob Vylan
Het Openbaar Ministerie onderzoekt de uitspraken van het Britse punkduo Bob Vylan tijdens een optreden in Paradiso afgelopen zaterdag 13 september.
Bob Vylan is zowel in Nederland als internationaal in opspraak, onder meer vanwege het verheerlijken van de moordaanslag op de Amerikaanse politiek activist Charlie Kirk.
Bob Vylan wereldnieuws na concert in Paradiso
Op beelden is te zien dat Pascal Robinson-Foster (‘Bobby Vylan’) roept: ‘Ik wil dit volgende nummer opdragen aan een stuk stront. Zijn voornaamwoorden zijn: is/geweest.
‘Want als je onzin uitkraamt, zul je worden neergeschoten. Rust in vrede Charlie Kirk, jij zak stront.’
Bob Vylan roept op om ‘fascisten en zionisten’ op te jagen
Vylan riep ook op tot het opjagen van ‘fascisten en zionisten’.
‘Fuck de fascisten, fuck de zionisten, ga naar buiten en vind ze op straat. En laat ze weten dat je het niet met ze eens bent.’ Ook herhaalden de punkrappers hun leus ‘Dood aan het Israëlische leger’ — iets waarvoor zij eerder deze zomer in opspraak kwamen na een optreden op het Britse festival Glastonbury.
In Engeland loopt nog een strafrechtelijk onderzoek naar die uitspraak. De toenmalige manager liet het duo vallen, en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken trok hun visa in, zodat Bob Vylan zijn tour in het najaar in de Verenigde Staten moest annuleren.
Bob Vylan: ‘Doe rustig’
Op zondagavond 14 september plaatste Pascal Robinson-Foster een video op X waarin hij de uitspraken bagatelliseerde. Zo zou hij helemaal niet de dood van Charlie Kirk hebben toegejuicht. ‘Doe rustig,’ zei hij tegen de mensen die hun woede naar het duo hadden geuit.
Van de twee nog geplande shows in Nederland gaat er nog een door. Op maandagavond staat het Britse punkrapduo zoals gepland in het Nijmeegse Doornroosje. Het Centraal Joods Overleg spande op maandag een kort geding aan om de show in Nijmegen tegen te houden, maar verloor.
Bob Vylan niet welkom in Tilburg
Op zondag 14 september liet het Tilburgse poppodium 013 weten de show te annuleren. ‘De uitspraken die Bob Vylan gisteravond in Paradiso deed, gaan voor ons echter een duidelijke grens over. Het bagatelliseren van politieke moord en het oproepen om mensen op straat te gaan zoeken verwerpen wij ten stelligste.’
EW's visie: De grens van artistieke vrijheid lijkt bereikt
Door: Nard Lodewijk, redacteur Nationale VeiligheidHet viel nog te bezien of het Openbaar Ministerie werk zou maken van de uitlatingen afgelopen zaterdagavond in Paradiso. In het publieke debat overheerste al snel scepsis, mede ingegeven door eerdere situaties waarin het OM niet overging tot vervolging.
Maar het OM neemt de aangiftes serieus, zo blijkt uit het persbericht. Er is meer tijd nodig om de beelden te analyseren en exact vast te stellen wat er is gezegd, en of dat juridisch strafbaar is. Maar: ‘Het feit dat zoveel mensen inmiddels hebben aangegeven aangifte te willen doen, geeft aan dat deze zaak enorm leeft in Nederland,’ zegt het OM.
Hier werd al voor gevreesd
Op sociale media klonk cynisme. ‘Zie je nou wel,’ was de teneur: er werd al maanden voor gewaarschuwd dat Bob Vylan over de grens zou gaan. Velen vonden überhaupt dat het duo nooit had mogen optreden — naar aanleiding van de uitspraken op Glastonbury.
Toch is het juist in emotioneel beladen tijden belangrijk om het hoofd koel te houden. Vrijheid van meningsuiting is een van de fundamenten van een vrije samenleving – zeker voor artiesten, zo schreef EW drie weken geleden. Laat iedereen roepen wat ze willen. Degenen die te ver gaan komen vanzelf de rechtsstaat tegen.
Uitspraken van Bob Vylan moeten worden meegewogen
Maar die vrijheid is niet onbeperkt. Het vrije woord kan overgaan in strafbare uitingen. Het OM zal daarbij ook de context moeten meewegen: de opmerking ‘Vind ze op straat’ ligt in Amsterdam buitengewoon gevoelig na de gebeurtenissen rond de Jodenjacht in november vorig jaar. En de uitspraak: ‘Als je onzin uitkraamt, word je neergeschoten‘ vergezeld door een pistoolgebaar — roept vragen op over de mogelijke rechtvaardiging van geweld tegen andersdenkenden.
Na moord op Charlie Kirk: waar eindigt vrijheid en begint opruiing?
Zeker daags na de koelbloedige moordaanslag op Charlie Kirk in de Verenigde Staten, is het belangrijk om scherp te blijven op waar artistieke vrijheid eindigt en opruiing en oproepen tot geweld beginnen. Het is goed dat het Openbaar Ministerie de tijd neemt om die afweging zorgvuldig te maken.
Wie zegt wat over de uitspraken van Bob Vylan?
In Nederland:
- Geert Wilders (PVV) schreef op X: ‘Amsterdam, Paradiso. “Dood aan het IDF” “Fuck de zionisten. Ga ze op straat zoeken.” Geen actie van de burgemeester van Amsterdam, de openbare aanklager of de minister. Allemaal stil. Totale anarchie in Nederland. Arresteer hem en stuur hem nu het land uit!’
- BBB riep op Bob Vylan te weren uit Nederland en stelde Kamervragen: ‘Wie in Nederland openlijk oproept tot geweld tegen Joden en zionisten én de moord op Charlie Kirk verheerlijkt, is geen artiest maar een haatprediker.’
- Burgemeester van Amsterdam Femke Halsema plaatste op berichtenplatform Bluesky: ‘Artistieke vrijheid kan nooit betekenen dat concertbezoekers of Amsterdammers zich bedreigd voelen of er wordt opgeroepen tot haat of geweld. Ik wacht het onderzoek van het Openbaar Ministerie naar de strafbaarheid van de uitspraken af.’
- Het Centrum Informatie- en Documentatie Israël deed aangifte tegen Bob Vylan: ‘Tijd voor massale aangifte tegen Bob Vylan wegens het aanzetten tot haat en geweld. (137.c Sr) en opruiing (131 Sr). De directie van Paradiso is ook medeplichtig aan wat er gisteravond is gezegd (48.2 Sr). Laat je horen en doe aangifte!’
- VVD-Kamerlid Ulysse Ellian stelde Kamervragen: ‘Wat een verschrikkelijke vertoning. Dit heeft niets meer te maken met vrijheid van meningsuiting of kunst. De VVD heeft het kabinet gevraagd welke actie ondernomen kan worden tegen dit soort vormen van haatzaaien, antisemitisme en oproepen tot geweld.’
- Voormalig strafrechtadvocaat Oscar Hammerstein deed aangifte tegen Bob Vylan en het bestuur van Paradiso: ‘Tijdens het concert van Bob Vylan in Paradiso werd openlijk opgeroepen tot haat en geweld: “Dood aan de IDF”, “Ga ze vinden op straat”. Ik heb vandaag aangifte gedaan tegen zowel Bob Vylan als de directie van Paradiso.’
In het buitenland:
- De Britse journalist en presentator Piers Morgan deelde op X: ‘Dit is zo walgelijk, van Vylan en de menigte. Stel je voor dat je zo vrolijk juicht om de moord op een man, alleen maar omdat hij meningen heeft die je niet bevallen?’
- Rudy Giuliani, voormalig burgemeester van New York en advocaat van de Amerikaanse president Donald Trump, op X: ‘Bob Vylan, echte naam Pascal Robinson-Foster, vierde de moord op Charlie Kirk en moedigde impliciet meer geweld aan door moord op iedereen met wie je het oneens bent te rechtvaardigen (…)’
- De Amerikaanse politiek activist Shaun Maguire zei op X dat de beelden zijn bloed lieten koken.
- De Britse krant The Telegraph publiceerde een artikel waarin Bob Vylan werd beschreven als ‘de slechtste vertegenwoordiging van Groot Brittannië’.
Bob Vylan en Kneecap onder vuur: waar ligt de grens tussen protest en haat?