Jarenlang was Zihni Özdil groot liefhebber van dierentuinen, maar vorige week werd hij bij het zien van dieren in gevangenschap overvallen door triestheid. Hoe geef je dieren hun vrijheid terug zonder kinderen een magische ervaring te ontnemen? Technologie biedt de oplossing: levensechte dierenhologrammen.
De allereerste keer dat ik naar een dierentuin ging, was ik niet ouder dan 10 jaar. Met mijn klas van de Rotterdamse basisschool gingen we naar Blijdorp. Niks magischer dan als kind omhoog kijken naar al die olifanten, giraffen en gorilla’s.
In 2007, in mijn studententijd, verkocht ik ijs in Diergaarde Blijdorp. Letterlijk enkele dagen voor gorilla Bokito losbrak, stond ik raketten en magnums te verkopen voor zijn kooi.
Nederland heeft uitstekende voorzieningen voor dieren in dierentuinen
Nederland heeft uitstekende voorzieningen voor dieren in dierentuinen. Ook plekken zoals de Apenheul en het Dolfinarium in Harderwijk staan wereldwijd bekend om hun focus op dierenwelzijn.
Dieren leven, zeker in ons land, vele malen langer in dierentuinen dan in de natuur.
Mede daarom ga ik al jaren naar een groot, prachtige dierentuin op het subtropische eiland Tenerife. Vorige week was ik er ook samen met mijn vrouw in verband met de krokusvakantie.
In die dierentuin zijn er shows met orca’s en dolfijnen. Je kunt er allerlei apensoorten bekijken die vanachter glas te bewonderen zijn. Er is zelfs een gekoelde pinguïnzaal. Met rotsen en een diep zwembad waar de pinguïns naar eigen inzicht in duiken.
In dierentuin op Tenerife werd ik overvallen door triestheid
Dit jaar gebeurde er iets vreemds. Met mijn vrouw wandelde ik de hele dag door dezelfde dierentuin zoals ik al jaren deed. Ik zag dezelfde dieren op dezelfde plekken. Maar in plaats van door vrolijkheid, werd ik nu opeens overvallen door triestheid.
Lees ook deze column van Gerry van der List: De funeste sentimenten van dierenactivisten
De gorilla draaide ons zijn rug toe toen we met en groep langsliepen. Alsof hij het helemaal zat was om de hele dag bekeken te worden.
Het viel me opeens op dat de tijgers steeds hetzelfde rondje liepen in het toch wel zeer ruime veld waarop ze wonen.
Bij de pinguïns merkte ik opeens dat ze wel met heel velen het oppervlak waarop ze leven moeten delen.
Dieren leven in luxe en weelde, met genoeg eten, maar toch gevangen
Overal waar ik liep, zag ik plots wat al die jaren voor mijn neus zichtbaar was: de dieren zijn opgesloten. Ja, in enorme luxe en weelde. Ja, met ruim voldoende eten en bewegingsruimte. Maar, uiteindelijk, toch gevangen.
Wat zou u kiezen? De rest van uw leven opgesloten zitten in een paleis, met alle luxe en weelde die u zich maar kunt voorstellen? Of toch liever vrij om te gaan en staan waar u wil zoals in uw huidige leven?
Het argument dat dieren in dierentuinen veel langer leven dan in het wild, viel vorige week opeens aan diggelen.
Vrijheid kent geen prijs.
De beroemde Rotterdamse Bokito brak in 2007 los van de stress. Naar verluidt was de laatste druppel een oudere vrouw met een jaarkaart die vrijwel elke dag naar Bokito kwam en naar hem lachte. En Bokito lachte steeds terug. De arme vrouw dacht dat ze zo een vrolijke band aan het opbouwen was met de aap. Wist zij veel dat lachen, dus een grijns op je gezicht tonen, een zeer sterke daad van agressie is in gorillataal.
Zelfs de meest diervriendelijke dierentuinen toch niet goed voor dieren
Waarom ik nu pas snap dat dierentuinen, zelfs de meest diervriendelijke, uiteindelijk toch niet goed zijn voor dieren, weet ik niet. Maar sinds deze krokusvakantie houdt het me bezig.
Sluit wilde beesten niet op in dierentuinen, schreef René van Rijckevorsel in 2020
Logisch zou dus zijn een pleidooi van uw columnist voor een verbod op dierentuinen. Maar toch wil ik die logica niet volgen. De magie voor kinderen moeten we als samenleving ook koesteren.
Wat is dan de uitweg uit dit dilemma tussen dierenwelzijn en de waarde van kinderlijke verwondering?
Puur toevallig las ik begin dit jaar een zeer interessant artikel over een Duits circus dat alle dieren in de ban had gedaan. Maar toch zonder dieren succesvol blijft functioneren als circus met dieren. Rara, hoe kan dat?
Duits circus gebruikt levensechte hologrammen van dieren
Het Duitse circus gebruikt levensechte hologrammen van dieren. U leest het goed: de technologie vordert zo rap dat we inmiddels hologrammen kunnen maken van mensen en dieren die niet van echt te onderscheiden zijn.
Vorige week schreef ik over het belang van digitale inclusie. Nederlandse universiteiten en hogescholen behoren tot de top van de wereld als het gaat om het opleiden van de makers van Artificial Intelligence, hologrammen en wat dies meer zij.
Lees de vorige column van Zihni Özdil terug: De Nederlandse digitale transitie mislukt als die niet inclusief is
Hoe mooi zou het zijn als Nederland het voortouw zou nemen in deze ontwikkeling?
Ik zie het al voor me: Blijdorp, Artis en de Apenheul blijven gewoon Blijdorp, Artis en de Apenheul. Maar in plaats van gevangen dieren doen hologrammen het werk.
In gewoon Nederlands: een win-winsituatie.