Politiek geweld, racismerellen en een verhit asieldebat: Duitsland is tot op het bot verdeeld. Voor het gastland van het EK voetbal is te hopen dat het cliché klopt dat sport verbroedert, schrijft Matthijs van Schie.
Een 24 jaar oude hit van de Italiaanse DJ Gigi D’Agostino is in Duitsland zijn onschuld verloren. ‘Deutschland den Deutschen, Ausländer raus’ (‘Duitsland voor de Duitsers, buitenlanders eruit’) zong vorige maand een groep welgestelde jongeren op de melodie van L’amour toujours op het trendy toeristeneiland Sylt. Groot was de verontwaardiging: sommige jongeren werden zelfs ontslagen toen de beelden opdoken. Maar tot veler afschuw bleven er de afgelopen weken filmpjes opduiken waarin door het hele land ‘Ausländer raus‘ baldadig werd gescandeerd.
Lees verder onder de video
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Alsof er nog wat extra olie op het vuur nodig was, hield publieke omroep ARD een enquête met de vraag of de Duitse ploeg te weinig blanke spelers herbergt. 20 procent van de respondenten was het daarmee eens. ‘Dit is zo racistisch,’ reageerde bondscoach Julian Nagelsmann.
Het gastland van het EK voetbal zal hopen dat succes van de nationale ploeg de komende vier weken de smakeloze spreekkoren en de obsessie met cultuur en afkomst zal overstemmen. Dat zou ook een welkome afleiding zijn van de toenemende politieke polarisatie die de laatste weken verontrustende vormen aanneemt.
Politici van links tot rechts aangevallen
Dit voorjaar zijn volksvertegenwoordigers van links tot rechts aangevallen. Een AfD’er werd begin juni zelfs neergestoken in Mannheim. In die stad was anti-islamactivist Michael Stürzenberger een week eerder hetzelfde overkomen. Een politieagent die ingreep, werd ook geraakt en overleed later aan zijn verwondingen. De dader bleek een Afghaanse asielzoeker. ‘Komt nu de Asyl-Wende?’ schreef Bild.
Of het een keerpunt is in het asielbeleid, valt nog niet te zeggen. Maar dat bondskanselier Olaf Scholz (SPD) na ‘Mannheim’ zei criminele Afghanen en Syriërs te willen terugsturen naar hun land van herkomst, laat zien dat het hem menens is. Het optimistische ‘Wir schaffen das’ van Angela Merkel (2015) lijkt een gepasseerd station, nu ook op links.
Zelfs De Groenen roepen nu op tot harder optreden tegen ‘islamisme’. Volgens partijleider Ricarda Lang negeerde het politieke midden dat te lang, om ‘rechts niet in de kaart te spelen’. Maar juist dat negeren leidde mede tot de groei van de radicaal-rechtse partij AfD, de grootste winnaar en de tweede partij van het land bij de Europese verkiezingen. Terwijl eerder dit jaar nog honderdduizenden Duitsers demonstreerden tegen een uitgelekt AfD-deportatieplan. De coalitiepartijen SPD en De Groenen verloren juist veel zetels. De partij van bondskanselier Scholz haalde zelfs zijn slechtste Europese verkiezingsresultaat ooit.
Het onderstreept hoe Duitsland politiek tot op het bot is verdeeld. Voetbal lijkt de enige remedie om dat even te vergeten. Het openingsduel tegen Schotland, vrijdagavond 14 juni om 21.00 uur in München, kan het begin zijn van een Sommermärchen (zomersprookje) zoals de wereldtitel in Brazilië in 2014 of de derde plaats in eigen land in 2006. Maar ook van een zomer vol chagrijn zoals na de afgelopen drie grote toernooien waarin Duitsland vroegtijdig werd uitgeschakeld. Met alle maatschappelijke onvrede rust de komende vier weken dus extra veel druk op de schouders van Die Mannschaft om tijdelijk voor wat eenheid te zorgen.
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
