NOC*NSF had zich een hoop gedoe kunnen besparen door Steven van de Velde in de ban te doen. Maar haar besluit valt goed te verdedigen. De beachvolleyballer is terecht gestraft en heeft ruim een jaar in de cel gezeten. Helaas is vergevingsgezindheid een deugd die door de publieke schandpaal niet wordt bevorderd.
‘Een wedstrijdje volleyballen: zo ziet een moderne schandpaal eruit.’ Dit was op 29 juli de kop boven een artikel in het dagblad Trouw, met een foto van een omstreden Nederlandse deelnemer aan de Olympische Spelen. Het ging om Steven van de Velde, die bij zijn eerste wedstrijd in Parijs op luid boegeroep van het publiek werd getrakteerd en later steeds werd uitgefloten.
Reden was de veroordeling van de beachvolleyballer tot een gevangenisstraf. Op negentienjarige leeftijd had hij seks gehad met een twaalfjarig Brits meisje. De Britten veroordeelden hem wegens seksueel misbruik tot vier jaar cel. Na uitlevering aan Nederland zat Van de Velde uiteindelijk ruim een jaar in de gevangenis.
De Nederlandse sportkoepel NOC*NSF oordeelde dat de zedendelinquent zijn straf had uitgezeten en zag geen beletsel voor een olympisch optreden. Het Internationaal Olympisch Comité ging in deze visie mee. Maar zeker niet iedereen vond dit verstandig. Van de Velde werd als ‘kinderverkrachter’ en ‘seksmonster’ bestempeld en meed in Parijs de pers, omdat de vragen onvermijdelijk over ontucht zouden gaan in plaats van over zijn prestaties op het Franse kunststrand.
De opstelling van NOC*NSF was gedurfd. De organisatie had zich een hoop gedoe kunnen besparen door, anticiperend op de voorspelbare verontwaardiging, Van de Velde in de ban te doen. Maar haar besluit valt goed te verdedigen. Mensen verdienen na een enkele ontsporing een tweede kans. Van de Velde is geen serieverkrachter die een permanent gevaar vormt voor de vrouwen in zijn omgeving, geen seksueel roofdier à la Ali B. Hij heeft als tiener iets stoms en illegaals gedaan, waarvoor hij terecht is gestraft. Maar daarna heeft hij zijn leven als sporter hervat en een gezin gesticht.
Vergevingsgezindheid is een deugd die door de publieke schandpaal bepaald niet wordt bevorderd. Probleem is mede dat organisaties, uit angst voor reputatieschade, steeds meer de neiging hebben zich te ontdoen van in opspraak geraakte medewerkers zonder de zaak tot op de bodem uit te zoeken of de rechter zich te laten uitspreken.
Zo werd de Amerikaanse acteur Kevin Spacey razendsnel door Netflix gedumpt na te zijn beschuldigd van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Onlangs vertelde hij huilend in een interview met de Britse journalist Piers Morgan dat hij een miljoenenschuld heeft, terwijl hij alle tegen hem aangespannen rechtszaken heeft gewonnen.
Lees verder onder de video
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Geheel uit de openbaarheid verdwenen
In Nederland zijn sommige zondige bekende personen geheel uit de openbaarheid verdwenen. Af en toe is helemaal niet duidelijk wat de ernst is van het onbetamelijk geachte gedrag. Marco Borsato valt alleen nog te zien op foto’s in roddelbladen wanneer een paparazzo het overgewicht van de zanger weer eens met een camera heeft vastgelegd. Maar een zich jarenlang voortslepende rechtszaak heeft nog geen juridisch onderbouwd vonnis opgeleverd.
Thijs Römer is wel veroordeeld. De acteur heeft in de gevangenis gezeten en moest een taakstraf verrichten vanwege onfatsoenlijk appcontact met minderjarige meisjes. Hij zou nu weer zijn oude werk kunnen oppakken, maar dat zal lastig worden gezien de smetten op zijn blazoen. De publieke omroep vond het in elk geval nodig om een aflevering van de kinderserie Kamp Koekieloekie met een rolletje van Römer te schrappen. Alsof kijkers geen onderscheid kunnen maken tussen mens en acteur.
Een extra complicatie is het verruimen van de betekenis van ‘grensoverschrijdend gedrag’. Tegen Matthijs van Nieuwkerk lopen helemaal geen rechtszaken. Toch zit de eens zo gevierde presentator al jarenlang thuis nadat werd onthuld dat hij zich achter de schermen vaak minder vriendelijk toonde dan voor de camera. Hij heeft zich publiekelijk verontschuldigd voor zijn autoritaire gedrag tegenover medewerkers, maar dat mocht niet echt baten. Daarom moeten RTL-kijkers het tijdens de Olympische Spelen helaas doen met Humberto Tan als vervanger van Van Nieuwkerk in een talkshow vanuit Parijs.
Het gebrek aan vergevingsgezindheid in de cancelcultuur is vervelend. Voor de betrokkenen uiteraard. Maar ook voor alle Nederlanders die zich herinneren hoe leuk de liedjes van Marco Borsato waren, hoe goed Thijs Römer kon acteren en hoe Matthijs van Nieuwkerk als geen ander excelleerde in zijn rol van presentator van praatprogramma’s.