Amerikaanse series hebben invloed op hoe mensen tegen politiek aankijken. Het beeld dat ze schetsen van (vice)presidenten is doorgaans niet rooskleurig, schrijft Gerry van der List.
Het leven imiteert de kunst. Deze bekende zegswijze viel, doorgaans in Engelse bewoordingen, geregeld te lezen toen bekend werd dat Kamala Harris als Democratische presidentskandidaat de plaats verving van Joe Biden. Door deze late wissel nam ineens de belangstelling weer toe voor Veep, een Amerikaanse serie die van 2012 tot en met 2019 werd uitgezonden (nu nog te streamen via HBO Max). Het verhaal draait om een vicepresident die het hoogste ambt mag bekleden als de president onverwachts opstapt, om vervolgens (spoiler alert: zonder succes) met een felle verkiezingscampagne te proberen haar in de schoot geworpen positie in het Witte Huis te behouden.
Armando Iannucci, de Schotse scenarist van de succesvolle, met veel Emmy Awards bekroonde serie, moest erkennen dat de overeenkomsten tussen de door hem geschapen vicepresident Selina Meyer en Kamala Harris frappant zijn. Het gaat in beide gevallen om voormalige senatoren die zich enorm gefrustreerd voelen met een bijrolletje als vicepresident en opleven als zich een verbetering van hun positie aandient. In een interview vertelde hoofdrolspeelster Julia Louis-Dreyfus van Harris te hebben gehoord dat de politicus met genoegen naar de satire keek.
Lees verder onder de video
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Realistische politieke satire
Het zou wel zorgelijk zijn als Harris meent dat Veep een realistisch beeld schetst van de Amerikaanse politiek. De toonzetting is namelijk door en door cynisch. Meyer is een incompetente politica die alleen maar denkt aan haar eigen belang en voortdurend toneelstukjes opvoert om de kiezers te doen geloven dat zij het beste voorheeft met de Verenigde Staten. Kiezers op wie zij neerkijkt, zoals eigenlijk iedere politicus doet in de serie.
In tegenstelling tot Harris drukt de botte Meyer zich wel kort en krachtig uit en is ze vrij geestig, wat bijdroeg aan de populariteit van de zeven seizoenen van Veep. Mediawetenschappers bogen zich over het fenomeen en spraken van political satire verité, politieke satire met een realistisch gehalte.
Genadeloze presidenten
Uit televisieseries rijst sowieso geen rooskleurig beeld op van de Amerikaanse presidentiële politiek. Af en toe duiken hierin historische figuren op. Zoals in Atlantic Crossing, waarin Franklin Delano Roosevelt wordt afgeschilderd als een enorme rokkenjager. Maar meestal zijn de presidenten ontsproten aan de sinistere verbeelding van scenaristen.
Zoals Frank Underwood. De genadeloze president in House of Cards schuwt zelfs moord niet om het Witte Huis te bereiken. Als hij uit beeld verdwijnt (omdat in de harde werkelijkheid de magistrale hoofdrolspeler Kevin Spacey na roddels over wangedrag bruut terzijde werd geschoven door Netflix) neemt zijn vicepresident en echtgenote Claire het presidentiële stokje over. Zij blijkt nauwelijks een haar beter.
Leven imiteert kunst
Het zijn niet allemaal boeven en non-valeurs die het in series tot president schoppen. Jed Bartlet bijvoorbeeld is een fatsoenlijke kerel. De door Martin Sheen sympathiek neergezette liberal zet zijn beste beentje voor in The West Wing (1999-2006), een bij politieke junks geliefd drama dat gedragen wordt door de knappe dialogen van scenarist en producent Aaron Sorkin.
Republikeinen willen zich nog weleens opwinden over de vermeende linkse moraal van series. Tot hun ergernis kunnen die zeker invloed uitoefenen op de praktische politiek. Een voorbeeld is de zwarte president in de eerste drie seizoenen van 24 (2001-2003). David Palmer maakte zo’n verstandige en onkreukbare indruk op de talrijke liefhebbers van de spannende avonturen van terrorismebestrijder Jack Bauer, dat de acceptatie van een zwarte presidentskandidaat vanzelf toenam. 24, zo wordt algemeen gedacht, droeg bij aan de verkiezing van Barack Obama tot president. Het leven imiteerde weer eens de kunst.
Schrijf u in voor onze Amerika-nieuwsbrief
Blijf altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in Washington D.C. en de Verenigde Staten met de gratis nieuwsbrief American Dreamers.
