Jitse Akse vreest voor leven: ‘OM gooit bijltje erbij neer, maar IS niet’

Jitse Akse hielp de Koerdische YPG-beweging met de strijd tegen IS - Foto: ANP

Jitse Akse, de ex-militair die in Syrië zij aan zij met de Koerdische YPG vocht tegen terreurbeweging Islamitische Staat (IS), moet continu van schuilplaats wisselen. De Leeuwarder doet voor het eerst sinds zijn arrestatie een boekje open over zijn leven na Syrië. 

Het Openbaar Ministerie besloot onlangs hem niet te vervolgen voor het doden van leden van IS. Akse (47) voelt zich niet veilig, blijkt uit een interview dat hij zaterdag samen met zijn advocaat afgeeft in de Leeuwarder Courant.

Angst voor represailles

Hij vertelt dat Justitie hem de afgelopen maanden waarschuwde dat de geheime plek waar hij ondergedoken zat ‘niet safe’ was. De voormalig militair voelt zich naar eigen zeggen gevangen, en zou amper buiten komen. ‘Even de stad in, de kroeg in om een biertje te pakken. Naar een leuk popfestival, of eindelijk weer eens op bezoek bij mijn moeder’. Hij zou het graag willen, maar het is nu nog te gevaarlijk.

Hij vreest voor represailles van IS-aanhangers. ‘Mijn toekomst is erg onzeker,’ aldus Akse. ‘Het is gevaarlijk. Het OM heeft het bijltje er dan wel bij neergelegd, maar IS en de aanhangers van deze terreurgroep allerminst. De dreiging blijft,’ zegt advocaat Mireille Veldman.

Volgens haar blijkt dit uit het feit dat Akse de afgelopen maanden meerdere keren een nieuwe schuilplek moest verlaten, na officiële waarschuwingen van het OM dat de onderduikplek in kwestie niet veilig was. Akse zou geen behoefte hebben aan beveiliging: ‘Hij vertrouwt het OM niet en de staat hoefde hem niet te beveiligen,’ zegt Veldman. Toch wist het OM continue waar hij zat en of er gevaar dreigde.

OM seponeerde de zaak

Akse hoopt dat de aandacht voor zijn zaak in de komende maanden zal afnemen, en dat hij dan weer zijn leven kan oppakken. Ook het gevaar dat zijn vrienden en omgeving zouden lopen, is een ‘flinke belasting’ voor Akse.

Het OM seponeerde de zaak tegen Akse zo’n drie weken geleden. Er zou onvoldoende bewijs zijn dat de Leeuwarder persoonlijk betrokken is geweest bij het doden van IS-leden of pogingen wagen daartoe. Hij werd in januari opgepakt, nadat hij onder meer op Facebook uitgebreid verslag deed van zijn deelname aan de strijd tegen IS.

Het vervolgen van een ex-militair die tegen een groep vecht waar ook de Nederlandse staat tegen vecht, heeft iets wrangs. Het OM verklaarde eerder tegenover Elsevier.nl dat burgers die zich in een gewapende strijd mengen en daarmee doden op hun geweten hebben, in Nederland vervolgd kunnen worden voor moord. Ook wanneer de doden in kwestie leden zijn van een ‘erkende’ terreurbeweging.

Akse vocht zo’n tien maanden mee aan de zijde van de Koerdische YPG-beweging, die gesteund wordt door het westen. Twee dagen na zijn aanhouding werd hij door de onderzoeksrechter vrijgelaten, maar mocht niet opnieuw naar Syrië afreizen. Hij zit ondergedoken, onder meer omdat hij op de dodenlijst van IS staat.

In april bracht de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) een rapport uit over Nederlandse out-militairen die in het conflict in Syrië en Irak meevechten. Dat zouden de afgelopen jaren zo’n tien militairen zijn geweest, van wie de meesten tegen IS vochten.