Prinsjesdag zit erop. De hoedjes mogen weer in de kast, en de Tweede Kamer maakt zich op voor de Algemene Politieke Beschouwingen. De oneliners van politici liggen waarschijnlijk al weken klaar, want er staat veel op het spel: de Kamerleden voeren in de praktijk hun eerste verkiezingsdebat.
Dankzij Pechtold en Rutte wordt het een makkie voor Wilders
Het is belangrijk voor veel politici om met sterke statements op het achtuurjournaal te komen. Dat is ook een strategisch punt: het debat kan worden vertraagd zodat bijvoorbeeld PVV-leider Geert Wilders pas ná het journaal aan de beurt komt bij de interruptiemicrofoon.
Denk aan het plaatje
Volgens overtuigingsexpert Lars Duursma is vooral het ‘plaatje’ belangrijk: ‘Er is een reden dat Geert Wilders zelden interrupties maakt als Jesse Klaver, Alexander Pechtold of Emile Roemer al bij de interruptiemicrofoons staat: hij profileert zich liever als eenzame strijder.’
Vanaf 10.30u de Algemene Politieke Beschouwingen, 2 dagen debat over de gepresenteerde begroting. Zonder @johanhouwers, die is denk te druk. pic.twitter.com/avq2OFcGD0
— Jeroen Stans (@JeroenStans) September 21, 2016
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Om het visueel een beetje aantrekkelijk te maken, nemen Kamerleden soms ook rekwisieten mee. Dat kan werken, zoals de stapel documenten die D66-leider Alexander Pechtold in 2008 meenam naar de interruptiemicrofoon. Soms gaat het echter mis: oud-topvrouw van GroenLinks Jolande Sap blunderde met een verlengsnoer toen zij Wilders interrumpeerde, en opriep de stekker te trekken uit het gedoogkabinet. Wilders reageerde toen: ‘Mijn conclusie is dat, bij mevrouw Sap, de stekker er nooit heeft ingezeten.’
Maar symboliek is en blijft belangrijk. Daarom scoorde Halbe Zijlstra met zijn uitspraken over de tomaat, het symbool van de SP. ‘Stelt u nou eens voor: de tomaat als symbool voor vooruitgang en vooruitstrevendheid, in plaats van stilstand en protest.’ Zelfs Emile Roemer moest schoorvoetend lachen in de Kamer.
Oppositie en coalities
Voor Roemer, Wilders en bijvoorbeeld GroenLinks-leider Jesse Klaver is het een kwestie van scoren: zij moeten de regering, vooral met cijfers, confronteren met gebroken beloftes en gefaalde maatregelen. De coalitiepartijen moeten hun beleid zien te verdedigen en de VVD en PvdA willen misschien wel met andere partijen in zee na de verkiezingen van volgend jaar.
Daarom zal ook de interactie tussen partijen belangrijk zijn: welke partijen proberen elkaar vliegen af te vangen, welke partijen zoeken toenadering? Het strategische spelletje is voor de partijleiders al begonnen, en dat zal zeker duidelijk worden tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen.