De Nederlandse tak van de beweging van de islamitische prediker Fethullah Gulen zet haar leden onder druk om geld te doneren. Mannen op hoge posities worden ingeschakeld om leden over te halen een zo groot mogelijke himmet – een religieuze donatie, te schenken.
Zo werden er bijvoorbeeld speciale bijeenkomsten georganiseerd, waarbij alleen ondernemers werden uitgenodigd, schrijft de Volkskrant die een zevental ex-Gulenisten in Nederland sprak. Hogere mannen binnen de beweging proberen leden daar te overtuigen om geld te schenken aan goede doelen.
Soms meer dan een miljoen euro aan donaties
Op de bijeenkomsten in kwestie zou geregeld meer dan een miljoen euro worden opgehaald. De grootste bijeenkomsten werden in het Rotterdamse pand van de Stichting Akyazili in Nederland gehouden. Bovendien zou slechts een deel van het geld daadwerkelijk bij goede doelen terechtkomen. De inzamelingsavonden werden vooral tijdens de ramadan georganiseerd.
De Gulenbeweging, die al geruime tijd het doelwit is van het regime van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, wordt door een voormalig lid zelfs omschreven als een ‘sekte’. De beweging heeft een duidelijke structuur: een piramidevormige organisatie met onderaan de simpele zielen, in het midden abi’s – hogere mannen (abi betekent ‘broer’ in het Turks), en aan de top een ‘opper-abi. Hij zou rechtstreeks contact onderhouden met Fethullah Gulen himself, die woonachtig is Saylorsburg in de Amerikaanse staat Pennsylvania. Die ‘opper-abi’s’ zouden de publiciteit zoveel mogelijk mijden.
Ander beeld dan wat doorgaans wordt geschetst
Gulenisten die in de publiciteit over de beweging spreken, schetsen doorgaans juist een vormloze beweging die bestaat uit officieuze horizontale netwerken van mensen die geïnspireerd worden door Gulen.
Het beeld dat wordt neergezet heeft weinig met officiële netwerken te maken. De voormalige Gulenisten die met de krant spraken trokken zich ruim voor de mislukte staatsgreep terug uit de beweging – en zeggen dan ook niet zeker te weten of de inzamelingsacties nu nog altijd op dezelfde manier worden georganiseerd. Sommige leden vergelijken de manier waarop de Gulen-beweging is georganiseerd met de maffia.
Sinds de mislukte coup in juli, probeert Erdogan met man en macht het eigen staatsapparaat en bedrijfsleven te zuiveren van Gulenisten. Tijdens de afgekondigde noodtoestand in Turkije doopte hij de beweging zelfs als terreurorganisatie. Een aantal van de ex-leden zijn nu Erdogan-aanhanger, maar een aantal van hen zegt zich ook te distantiëren van beide mannen.