Allochtone Nederlanders worden relatief vaak gecontroleerd door de politie, volgens onderzoekers vaak ten onrechte. Agenten verdedigen zich door te wijzen naar criminaliteitscijfers: allochtone Nederlanders begaan ook relatief veel vaker misdaden.
Onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap bekeek een groot aantal pro-actieve politiecontroles, waarbij agenten zelf selecteren wie ze controleren. Ruim de helft van de onderzochte controles richtte zich op allochtonen, schrijven de onderzoekers. In veertig procent van die gevallen bleek een staandehouding onterecht, omdat er geen sprake van crimineel gedrag was.
Gerlof Leistra: Kwestie rond rapper Typhoon heeft niets met racisme te maken
Het rapport acht het bewezen dat ‘etnisch profileren’ voorkomt. De onderzoekers geven aan dat een politie die etnisch profileert ‘onbedoeld bijdraagt aan ongelijkheid in de samenleving’. Etnische minderheden zouden zich ‘gediscrimineerd’ voelen door de politie. De politietop en minister Ard van der Steur (Justitie, VVD) houden juist vol dat er niet structureel sprake is van etnisch profileren.
Allochtonen begaan ook veel vaker misdaden
Agenten vinden ‘stereotypering’ in veel gevallen terecht. Volgens de onderzoekers ‘verwijzen ze naar hun ervaringen in het politiewerk en naar de informatie die zij over criminaliteitsplegers krijgen aangereikt’. Uit die cijfers blijkt dat allochtonen al jarenlang oververtegenwoordigd zijn in de criminaliteitsstatistieken.
Van alle 196.300 misdrijven in Nederland in 2015 werden er 93.880 begaan door allochtonen (47,8%), aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het aandeel allochtone inwoners in Nederland is echter veel lager: 22 procent.
Vooral Marokkanen en Antilianen vertonen vaak crimineel gedrag
Bepaalde groepen komen zeer vaak in de criminaliteit terecht. Zo steken Marokkanen (3,94 procent verdacht van een misdaad in 2015) en Antillianen (4,6%) er duidelijk bovenuit. Ook relatief veel Turken (2,3 procent) belanden in de criminaliteit, in vergelijking met de autochtone bevolking (0,76 procent).
De onderzoekers geven aan dat de politiecontroles ook bij autochtone burgers niet altijd terecht zijn. ‘Ook binnen de etnische meerderheid wordt geprofileerd en worden burgers zonder objectieve en redelijke rechtvaardiging staande gehouden.’
Politie en Wetenschap roept op om politieprofilering ‘met voorrang aan te pakken’. De politietop reageerde maandag dat iemand ‘op basis van zijn of haar uiterlijk iemand langs de kant zetten, niet deugt’. Het is onprofessioneel, niet effectief en ondermijnt het vertrouwen van burgers in de politie.’