Premier Mark Rutte zit in een lastig parket wat betreft het Oekraïne-referendum. Pogingen die hij in Brussel zou hebben ondernomen om het associatieverdrag te laten aanpassen, zijn op niets uitgelopen.
Nederland zou geen steun binnen de EU krijgen voor aanpassingen, meldt NOS op basis van bronnen in Brussel.
Ook geen steun voor klein tekstje
Het is inmiddels al een half jaar geleden dat een meerderheid van de kiezers in een referendum stemde tegen het associatieverdrag met Oekraïne, maar het kabinet geeft nog altijd geen uitsluitsel over hoe die uitkomst in de praktijk wordt gebracht. Het referendum in april genereerde een opkomst van 31,3 procent, waarmee de opkomstdrempel nipt werd gehaald. Het associatieverdrag met Oekraïne kreeg van 61 procent van de kiezers een ‘nee’.
Rutte reageerde teleurgesteld op de uitslag, en stortte zich daarna naar eigen zeggen op de onderhandelingen met Brussel. Al vrij snel zou hij echter al het idee hebben gekregen dat er niet veel te halen viel. Nederland zette al in op een toevoeging van een klein tekstje aan het huidige verdrag – waarin moest staan dat het verdrag vooral over handel gaat en dat het niet betekent dat Oekraïne zomaar lid wordt van de EU – maar wist zelfs daarvoor geen steun te regelen.
CDA-parlementariër Pieter Omtzigt wees er zondag op dat de tekst – in tegenstelling tot wat de NOS eerder meldde – van het huidige verdrag niet zomaar door alle 27 andere EU-landen kan worden geratificeerd als Nederland niet meedoet. In Artikel 486 van het verdrag staat dat alle (nu nog) 28 landen moeten ratificeren voordat het van kracht kan gaan.
Geïrriteerd bericht
De Rijksvoorlichtingsdienst bevestigt in een persbericht de lezing van Omtzigt, en meldt dat het kabinet ‘achter de schermen nog steeds bezig is om te zien of er een oplossing mogelijk is voor de ‘nee’- stem van het referendum’. De RVD benadrukt lichtelijk geïrriteerd dat de implicatie die NOS eerder maakte, namelijk dat er besloten zou zijn om het verdrag niet te ratificeren, onjuist zou zijn. ‘Het kabinet heeft steeds aangegeven dat dit een complex proces is dat tijd vergt’. Er kunnen volgens het kabinet dus nog geen conclusies worden getrokken over of en hoe de ‘nee’-stem uiteindelijk wordt gehonoreerd.
Opmerkelijk genoeg druist het bericht in tegen een uitspraak die Rutte eerder zelf deed. Het niet tekenen van het verdrag zou de andere 27 lidstaten er niet van weerhouden om gewoon met het verdrag door te gaan, zei de premier twee weken geleden tijdens een debat in de Tweede Kamer. Ze zouden een aantal dingen ‘juridisch iets moeten veranderen’, maar daarna kan het gewoon doorgaan, aldus Rutte.
De premier maakte er geen geheim van dat hijzelf geen fan is van niet ratificeren. Het aanpassen van verschillende delen van het verdrag – waaronder bijvoorbeeld de onderwerpen corruptiebestrijding en defensiesamenwerking – zou volgens Rutte ‘meer recht doen aan de nee-stem dan niet ratificeren en alles gaat door zonder Nederland’. Hij doelt er daarmee op dat de andere EU-landen intergouvernementeel afspraken zouden maken met Oekraïne die overeenkomen met de tekst van het huidige associatieverdrag.
Over drie weken is er weer een top met regeringsleiders van de EU. Waarschijnlijk wordt de uitslag van het Oekraïne-referendum daar ook weer besproken.