Na een veelbesproken proces, heeft de rechter geoordeeld dat de ‘minder Marokkanen’-uitspraken van Geert Wilders bewust discriminerend en beledigend waren, maar de politicus krijgt geen straf. Hoe reageert Den Haag op het vonnis?
Wilders zelf is woedend en gaat in hoger beroep. ‘Drie PVV-hatende rechters verklaren Marokkanen tot ras en veroordelen mij en half Nederland,’ schrijft de politicus op Twitter. ‘Knettergek.’ De PVV-leider gaat in hoger beroep tegen de uitspraak.
‘Rechter heeft een lijn getrokken’
De Haagse rechtbank bepaalde vrijdag dat de uitspraken van Wilders strafbaar zijn. Toch acht de rechter een straf niet nodig: het vonnis alleen is straf genoeg voor de politicus. Het Openbaar Ministerie had een boete van 5.000 euro geëist, en de Officier van Justitie beschouwt Marokkanen in deze context als een ras.
Premier Mark Rutte verdedigde juist de werking van de rechtsstaat en onderstreepte dat Nederlanders kunnen rekenen op onafhankelijke rechters. ‘Ik ga niet hier mijn collega’s recenseren, ik kan alleen zeggen dat hier de rechtstaat goed functioneert.’
Rutte wil verder niet ingaan op vragen over het vonnis, omdat alles wat hij zegt onderdeel zou kunnen worden van het proces, nu Wilders in hoger beroep gaat. ‘Niemand staat boven de wet, niemand staat onder de wet en uiteindelijk is het aan de rechter om te besluiten of er in een concreet geval een schending is geweest van de wet,’ stelt de premier.
Volgens PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt heeft de rechter ‘vastgesteld dat je met een beroep op de vrijheid van meningsuiting niet mag discrimineren en beledigen, en dat de wet dus ook bescherming biedt’. ‘Wij vinden de manier waarop hij een hele bevolkingsgroep beledigt en wegzet, walgelijk en verwerpelijk.’
De PvdA heeft deze week voor het eerst sinds de ‘minder, minder’-uitspraken een motie van de PVV gesteund. De partij had gezegd niet meer met de fractie van Wilders te willen samenwerken, maar gaf toch steun voor de motie die de regering oproept het ouderenzorgmanifest van Hugo Borst te omarmen.
‘Voelt ongemakkelijk’
SGP-leider Kees van der Staaij is genuanceerd en schrijft op Twitter dat het ‘erg ongemakkelijk’ voelt als een rechter uitspraken van een politicus vonnist. ‘Wat vooral nodig is, is een goede balans tussen vrijheid en verantwoordelijkheid,’ stelt de fractieleider. ‘Je moet helder kunnen zeggen waar het op staat, maar anderen niet onnodig kwetsen. Dat is voor iedereen een mooie uitdaging, van columnist, cabaretier tot politicus.’
Volgens GroenLinks-leider Jesse Klaver heeft de rechter een duidelijke grens getrokken. ‘Wilders is juridisch te ver gegaan in zijn uitlatingen,’ aldus de politicus. ‘Nog belangrijker is dat Wilders keer op keer een morele grens over gaat.’ Klaver hekelt de aanvallen van Wilders op de rechtsstaat, en belooft ‘dat niet normaal te gaan vinden’.
‘Zwarte dag voor vrijheid van meningsuiting’
Jan Roos, de nieuwe partijleider van Voor Nederland, zegt ook ontzet te zijn, maar dan over het feit dat Wilders veroordeeld is. ‘Met grote zorg heeft onze partij kennisgenomen van de uitspraak van de rechtbank,’ aldus de voormalige GeenStijl-commentator. VNL is opgericht door de twee voormalig PVV-leden Joram van Klaveren en Louis Bontes die uit de fractie stapten na de omstreden uitspraken van Wilders.
Van Klaveren heeft zelf het initiatief genomen in 2013 om in de Kamer te spreken over ‘het Marokkanenprobleem’. ‘Dit is een zwarte dag voor de vrijheid van meningsuiting,’ stelt VNL. ‘Het politieke debat moet plaatsvinden in het parlement, nooit in de rechtbank.’
Michiel Pestman, die de tientallen ‘benadeelden’ vertegenwoordigde, zegt dat zijn cliënten tevreden zijn: het is een genoegdoening. ‘De rechtbank heeft terecht uitgesproken dat ook voor een politicus als Wilders beperkingen gelden bij de vrijheid van meningsuiting,’ zegt Pestman namens de benadeelden, die blij zijn met ‘het principiële karakter’ van de uitspraak. ‘Juist minderheden worden door dit vonnis beschermd.’