Mensensmokkelaars vaak vrijuit door ‘gebrek aan bewijs’

De grenscontroles werden tijdens de migratiecrisis aangescherpt. Foto: ANP

Ondanks grote zorgen over de smokkel van migranten naar Nederland, blijkt het lastig om mensensmokkelaars harder aan te pakken. Door een gebrek aan bewijs stranden veel zaken.

Met de vele tienduizenden migranten die de afgelopen jaren naar Nederland wilden, namen ook de mogelijkheden voor mensensmokkelaars toe. Uit onderzoek van Europol bleek dat 90 procent van de migranten op een bepaald moment gebruik maakte van criminele bendes om verder Europa binnen te komen.

Het kabinet voerde de grenscontroles tijdelijk op om de smokkelaars – die vaak bestelbusjes volproppen met migranten – op heterdaad te betrappen en verhoogde bovendien de maximumstraffen. Als gevolg van de controles werden in 2015 veel meer arrestaties gemeld: zo’n zeven per week.

Vooral meer dossiers gesloten
Al die inspanningen hebben amper geleid tot meer mensensmokkelaars achter de tralies, zo meldt het AD zaterdag. Uit cijfers van de Raad voor de Rechtspraak blijkt dat afgelopen 42 mensen een onvoorwaardelijke celstraf kregen in een mensensmokkelzaak, amper meer dan in de jaren ervoor. Tegelijkertijd nam het aantal dossiers dat werd gesloten – 114 – flink toe: vaak door een gebrek aan bewijs.

In 2016 werden 173 verdachten gedagvaard, volgens het Openbaar Ministerie ‘fors meer dan het jaar ervoor’. Er werden ook meer straffen opgelegd, maar dat waren vooral voorwaardelijke celstraffen. ‘Als je kijkt naar de omvang van het probleem, dan is het doel niet meer om zoveel mogelijk mensen achter de tralies te krijgen, maar om het probleem beheersbaar te houden,’ zegt woordvoerder Wim de Bruin tegen de krant.

Lastig om bewijs te verzamelen
Het aantal verdachten dat niet voor de rechter kwam, nam eveneens toe.  In 2015 werden 76 zaken geseponeerd, in 2016 waren dat er 114. ‘Bewijs is vaak lastig omdat ook het slachtoffer, de gesmokkelde, er lang niet altijd belang bij heeft een verklaring af te leggen,’ aldus De Bruin. Een immigrant die na een dure reis in Nederland is aangekomen wil vaak graag zo snel mogelijk asiel aanvragen.

De smokkelbendes opereren vaak niet vanuit Nederland, maar uit andere Europese landen. Onlangs rolde de Italiaanse politie een grootschalige bende op, die werd geleid door zo’n 30 criminelen. De verdachten kwamen uit Egypte, Afghanistan, Sudan, Albanië en Roemenië, aldus de politie. Een woordvoerder zei dat de arrestaties ‘slechts een druppel op een gloeiende plaat zijn’.