De volgende jihadistengolf in Nederland zal gevaarlijker zijn dan eerdere. Terugkeerders uit door Islamitische Staat (IS) bezet gebied vormen een serieuze dreiging, hoewel het om relatief kleine aantallen gaat.
Nu IS steeds meer terrein verliest en niet meer lijkt opgewassen tegen het Syrische en Iraakse leger en de operaties van de internationale coalitie, vreest de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) een ‘stortvloed aan jihadisten’.
Jihadisten in Nederland: zijn we wel voorbereid op terugkeerders?
Harde ideologie en wapentraining
De meerderheid van de Nederlanders die zich aansloten bij IS in Syrië en Irak, keert de komende tijd terug, zo verwacht de AIVD. De AIVD denkt dat (ex-)jihadisten zich opnieuw zullen aansluiten bij de ‘vluchtelingenstroom’ om zo Europa binnen te komen.
De IS-leden die nu terugkeren, verbleven waarschijnlijk veel langer in het IS-kalifaat dan hun voorgangers. De AIVD vermoedt dat de toekomstige terugkeerders ‘ideologisch meer gehard’ zijn. ‘Ze bleven langer in het strijdgebied, kregen wapentraining, deden strijdervaring op en bouwden aan hun jihadistische netwerk. Van iedere terugkeerder afzonderlijk moet worden vastgesteld hoe groot de dreiging is die van hem of haar uitgaat, wat er nodig is om die dreiging het hoofd te bieden.’
Van de 280 jihadisten die vanuit Nederland naar Syrië en Irak zijn gereisd, bevinden 190 zich nog in IS-gebied. Zo’n 40 IS-leden zijn omgekomen in de strijd, 40 jihadisten zijn al teruggekeerd.
Wat te doen met ‘jihadkinderen’
Ook kijkt de AIVD naar de behandeling van de ‘jihadkinderen’ van Syriëgangers uit Nederland. Niet alleen vormen deze minderjarigen een veiligheidsrisico, de kinderen kampen vaak met trauma’s en andere mentale problemen.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) Dick Schoof zegt zich zorgen te maken over zeker tachtig kinderen. Van deze kinderen is ongeveer de helft in IS-gebied geboren. In bepaalde gevallen gaat het ook om minderjarigen die daar zelf naartoe zijn gereisd. Jongens vanaf 9 jaar kunnen al een ‘concreet veiligheidsrisico’ vormen voor Nederland, zegt Schoof tegen De Telegraaf. Voorlopig is het terughalen van jihadkinderen niet wenselijk.