Aanhangers van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan voeren campagne in verscheidene Europese landen, waaronder Nederland. De president wil de grondwet aanpassen en zo meer macht krijgen. Hij probeert Turken in het buitenland ervan te overtuigen ‘ja’ te stemmen bij het referendum over de grondwetswijziging.
Het referendum is in april. Het maakt de weg vrij voor machtsuitbreiding van Erdogan.
Tot 2029 president
Door de voorgestelde grondwetswijziging kan hij aan de macht blijven tot het jaar 2029. De hervorming, die tot 2019 stapsgewijs zou worden ingevoerd, maakt het voor de president mogelijk per decreet te regeren. Ook krijgt hij meer invloed op de rechterlijke macht en wordt de functie van premier afgeschaft.
Het aantal termijnen voor de president blijft twee, maar de telling zou in 2019 opnieuw beginnen. In theorie betekent dit dat Erdogan tot 2029 president kan blijven.
Volgens Erdogan brengt het presidentiële stelsel ‘stabiliteit’ en is dat nodig om de ‘groeiende uitdagingen op het gebied van economie en veiligheid’ te tackelen. Critici vrezen echter dat Erdogan zijn autoritaire macht zal gebruiken om politieke opponenten, academici en journalisten nog harder aan te pakken.
Busreizen van Erdogan-aanhangers
Erdogan voert met het hele staatsapparaat fel campagne voor een ja-stem. Wie openlijk aangeeft ‘nee’ te zullen stemmen, kan rekenen op intimidatie, en wordt niet zelden zwartgemaakt als ‘vriend van terroristen’. Zo werd een tv-presentator ontslagen toen hij op Facebook schreef dat hij ‘nee’ zou stemmen. De vicevoorzitter van de grootste oppositiepartij CHP werd met de dood bedreigd.
Vorige week hield de Turkse premier Binali Yildirim in de König Pilsener Arena in de Duitse stad Oberhausen een grote toespraak voor daar woonachtige Turken. Onder de tienduizenden aanwezigen waren ook Turken uit Nederland en België bij, die per bus waren gekomen om de premier te horen. ‘Degenen die van hun land (Turkije, red.) houden, zullen ‘ja’ stemmen,’ zei Yildirim onder meer.
De busreis vanuit Nederland werd georganiseerd door Turks-Nederlandse aanhangers van Erdogan, die sinds deze week campagne voeren onder de naam Hollanda Evet Diyor (Nederland zegt ja). Er is een Facebook-pagina geopend waar het logo van de AKP prominent op prijkt, en de campagnevoerders willen gaan flyeren op plaatsen waar veel Turken komen, zoals Turkse winkels en moskeeën. Ook worden daar posters opgehangen.
Nederland telt zo’n 260.000 Turkse stemgerechtigden. Zij hebben op 16 april de keuze uit drie locaties om te stemmen: in de Turkse consulaten in Rotterdam of Deventer, of de RAI in Amsterdam.
Erdogan zou persoonlijk naar Duitsland willen komen om ja-stemmers te ronselen, een idee dat de deelregering in Noordrijn-Westfalen tegenstaat. Het is nog maar de vraag of het hem ook lukt: Noordrijn-Westfalen heeft de regering in Berlijn gevraagd de bijeenkomst te voorkomen.
Naar verwachting kan Erdogan rekenen op Turken in Europa: bij de presidentsverkiezingen in 2014 stemde een buitenproportioneel groot deel van de Europese Turken op Erdogan, in Nederland was dat meer dan 60 procent.