Premier Mark Rutte (VVD) denkt dat hij degene is die het ‘verkeerde populisme’ à la Trump en de Brexit kan stoppen. Als de PVV de grootste partij wordt, zou dat betekenen dat Nederland ‘het volgende dominosteentje is dat omvalt in deze Europese en zelfs wereldwijde trend’.
Rutte, die campagne voert als lijsttrekker van de VVD, noemde de winst van het Brexit-kamp en van de Amerikaanse president Donald Trump voorbeelden van ‘verkeerd populisme’. ‘Ik knok ervoor en hoop dat het Nederlandse dominosteentje blijft staan,’ zei Rutte voor de microfoon bij BNR.
‘We kunnen die trend van het verkeerde populisme keren.’ Of er ook ‘goed’ populisme bestaat, en wat dat dan is, legde de VVD’er niet uit. Rutte herhaalde dat hij samenwerking met de PVV van Geert Wilders uitsluit, net als een gedoogconstructie als in 2010.
Rutte probeert tweestrijd met PVV nieuw leven in te blazen
Het is duidelijk dat Rutte inzet op een rol voor de VVD als anti-PVV-partij om zo D66 en CDA wind uit de zeilen te nemen. Kiezers die willen voorkomen dat Wilders op 15 maart de grootste wordt, kunnen bij de liberalen terecht, wil het VVD-campagneteam suggereren. Woensdag probeerde Rutte al opzichtig de tweestrijd tussen Wilders en hem nieuw leven in te blazen, nu het CDA in de peilingen opstoomt. Volgens Rutte is de kans levensgroot dat de PVV als grootste uit de bus komt.
Dat wil de premier koste wat kost voorkomen. ‘We weten dat ze weglopen als het moeilijk wordt, dat ze problemen niet kleiner maar groter maken, dat ze tegenstellingen aanzetten in plaats van verminderen,’ zei Rutte op campagne in Zeist over zijn grootste rivaal op rechts. Zijn uitspraak stond in schril contrast met die van maandag. Toen verwachtte hij nog dat de PVV vijftien zetels haalt, en zijn partij 41. In Zeist krabbelde hij terug: ‘Ik was misschien iets te enthousiast.’
Frontale aanval Wiebes op Buma
In hetzelfde interview gaf Rutte zijn partijgenoot Eric Wiebes groot gelijk met zijn felle aanval op het CDA van Sybrand Buma. Wiebes verweet Buma dat hij de afgelopen vier jaar niets heeft bijgedragen aan het economische herstel in Nederland. Volgens Rutte deed staatssecretaris van Financiën Wiebes een feitelijke constatering. En de manier waarop? ‘Iedereen kiest zijn eigen woorden.’
‘Wat heeft het CDA aan het herstel bijgedragen?’ vroeg Wiebes zich – met een krachtterm – af in De Telegraaf. Wiebes moest lachen om de bewering dat het CDA wel eens de grootste zou kunnen worden: ‘Ik zie het niet gebeuren.’ Buma had geen goed woord over voor Wiebes’ uitlatingen, die hij de arrogantie van de macht noemde. Buma benadrukte dat Wiebes grote fouten heeft gemaakt, bijvoorbeeld bij de uit de hand gelopen vertrekregeling voor personeel van de Belastingdienst. Ook wees Buma op de problemen bij het ministerie van Veiligheid en Justitie, dat hij typeert als een soort VVD-partijkantoor.