De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu is niet van plan zich door Nederland te laten tegenhouden, ook al vindt het kabinet zijn bezoek ongewenst. Vicepremier Lodewijk Asscher noemt de Turkse houding een ‘gotspe’ en bekijkt of Cavusoglu kan worden gestopt.
Die volksraadpleging in Turkije op 16 april draait om de vraag of president Recep Tayyip Erdogan meer macht moet worden gegeven. Daarvoor is een wijziging van de Grondwet nodig. Tegenstanders van Erdogans bewind en verdedigers van de democratie vrezen dat de Turkse president zijn land voorgoed in een dictatuur verandert, mochten de Turken ‘ja’ zeggen tegen de Grondwetswijziging.
Spanningen liepen op
De Turkse regering wil er alles aan doen om zoveel mogelijk ja-stemmers binnen te halen. En dus is er een campagne die ook buiten de Turkse landsgrenzen plaatsheeft. In landen als Duitsland en Nederland is een aanzienlijke Turkse gemeenschap. Er was al een groot evenement in het Duitse Oberhausen, waar de Turkse premier Binali Yildirim hoogstpersoonlijk zieltjes probeerde te winnen.
Toen de steden Keulen en Gaggenau en Keulen Turkse ministers verboden om hun landgenoten toe te spreken, liepen de spanningen tussen Berlijn en Ankara op. Oostenrijk zei al duidelijk ‘nein’ tegen Erdogans campagne. ‘Niet welkom,’ sprak de jonge minister Sebastian Kurz.
Ongewenste Erdogan-campagne
Vervolgens bleek dat er ook massa-bijeenkomsten in Nederland zouden worden georganiseerd, met wellicht duizenden Turkse Nederlanders. Minister Cavusoglu wilde op 11 maart langskomen en de menigte toespreken. Maar het kabinet klaagde en vertelde Ankara dat een dergelijke campagne ongewenst is. Premier Mark Rutte (thans ook VVD-lijsttrekker) voegde daaraan toe dat de publieke ruimte in Nederland geen plek biedt voor campagnes van andere landen.
Het dringt eindelijk door bij het kabinet dat deze Turkse campagne werkelijk ridicuul is, schrijft Philip van Tijn >
Cavusoglu vindt niet dat Nederland hem of andere Turkse politici kan tegenhouden om campagne te voeren. ‘Wij gaan waarheen wij willen en praten met onze staatsburgers,’ zei hij volgens het staatspersbureau Anadolu zaterdag op een bijeenkomst in de zuidelijke provincie Antalya. ‘Ze zeggen “U kunt geen bijeenkomst houden in het openbaar”. Hoezo kunnen wij dat niet?’, zei Cavusoglu. ‘Waar is de democratie of de vrijheid van meningsuiting waarvan jullie zeggen ons iets over te willen leren? Hoe zit het met de vrijheid van vergadering?’
Het is niet bekend of hij ook daadwerkelijk de daad bij het woord wil voegen en toch komt. Zo nadrukkelijk tegen de wens ingaan van het kabinet, vier dagen voor de verkiezingen, zou Rutte heel slecht uitkomen. In een reactie liet vicepremier en PvdA-lijsttrekker Lodewijk Asscher in programma Kamerbreed op NPO Radio 1. weten te onderzoeken of het mogelijk is de komst van Cavusoglu te verbieden. Gevraagd of de Turkse minister van Buitenlandse Zaken erin komt zei Asscher dat de ‘juridische mogelijkheden’ worden onderzocht. ‘Hier is het laatste woord nog niet over gezegd.’