Veel vrouwelijke kiezers steunen bij de verkiezingen vrouwelijke politici, maar door een tragisch misverstand komt hun stem toch weer ten goede aan mannelijke kandidaten. Dat schrijft Elsevier deze week.
Veel vrouwen stemmen gewoontegetrouw op de hoogste vrouwelijke kandidaat van hun favoriete partij. Dat is niet effectief, want die kandidate komt er sowieso wel in en kan het prima zonder voorkeurstemmen redden.
Vrouwelijke kiezers veronderstellen dat ze de numero 2 of 3 van de partij moeten steunen, omdat die kandidaat tegen zoiets als het ‘glazen plafond’ stoot. Maar zo werken de voorkeurstemmen bij de Kamerverkiezingen helemaal niet.
Om vrouwelijke kandidaten te promoten, moet je juist een voorkeurstem geven aan een vrouw die net niet op een verkiesbare plaats staat.
Elsevier besteedt deze week veel aandacht aan de strategische en tactische kiezers. Bij elke verkiezing gaan vele tienduizenden voorkeurstemmen verloren. Met de beste bedoelingen steunen kiezers de hoogst geplaatste vrouw, de hoogst geplaatste Tukker of de hoogst geplaatste kandidaat met een agrarische achtergrond. Maar als je op die manier wilt stemmen, moet je niet bovenaan de kandidatenlijst beginnen, maar juist onderaan.
Tactisch kiezen
Lees hier de 14 opties om het kabinet te krijgen dat u het liefst wilt:
Elsevier geeft het voorbeeld van een tactische kiezer die vrouw is en aanhanger van de VVD. Zij overweegt een stem op de Jeanine Hennis-Plasschaert, de eerste vrouwelijke minister van Defensie, potentiële fractieleider en dus kroonprinses van de VVD. Maar Hennis staat op nummer 2 en komt er sowieso in. Het is veel tactischer op een vrouw te stemmen lager op de VVD-lijst.
De VVD wordt gepeild op 23 tot 27 stemmen. De kandidaten numero 22 tot en met 29 zijn allemaal mannen. Pas op 30 staat weer een vrouw, Chantal Nijkerken-de Haan. Om het aantal vrouwen te vergroten, heeft het veel meer zin op haar te stemmen dan op nummer 2.
Indien ruim 16.000 vrouwen (een kwart van de kiesdeler; genoeg voor een voorkeurzetel) ook ‘slim’ stemmen op Chantal Nijkerken komt die VVD-vrouw in de Kamer, zelfs als de VVD tegenvalt en slechts 22 zetels haalt.
Regionale voorkeursstem
Hetzelfde geldt voor regionale voorkeurstemmen. Elsevier geeft het voorbeeld van een Limburgse CDA’er die een stem overweegt op Raymond Knops uit Horst aan de Maas. Maar nummer 6 Knops zit gebeiteld. Misschien wordt hij wel minister van Defensie. Dan mist de CDA-fractie een Limburger.
Het CDA schommelt in de peilingen rond 19 zetels. De Limburgse kiezer kan beter een voorkeurstem uitbrengen op kandidaat 16, Martijn van Helvert uit Sittard. Als het CDA-resultaat erg tegenvalt en onder de 16 zakt, dan komt Van Helvert toch nog met voorkeur erin. Blijft het CDA in de peilingen groeien tot zo’n 20 zetels of meer, dan kunnen Limburgers beter op kandidaat 26 stemmen: Vivianne Heijnen uit Maastricht. Met zo’n 16.000 voorkeurstemmen zou zij dan naar boven opschuiven en eerder in de Kamer komen dan de iets hoger geplaatste kandidaten.
Overigens werkt deze voorkeurstruc maar tot op zekere hoogte. Indien behalve de Limburgers, ook de Brabanders, Tukkers, Friezen en Groningers op deze manier zouden omgaan met hun stem, vallen de hoogste kandidaten op elke lijst te licht en wemelt het in de Kamerfracties straks van de doorgeschoten provincialen.