De reacties druppelen binnen na de eerste exitpoll. De VVD kan opgelucht ademhalen, en de PvdA lijdt een historisch verlies.
De PvdA lijdt de grootste verkiezingsnederlaag ooit in de parlementaire geschiedenis. In de eerste exitpolls verliest de partij 29 zetels.
De partij was al recordhouder, met een verlies van 22 zetels bij de verkiezingen in 2002. Staatssecretaris Sharon Dijksma van Infrastructuur en Milieu reageert als eerste op het verlies. ‘Een enorme klap voor ons allemaal,’ noemt ze de nederlaag. Hoewel ze tijd wil om het verlies te verwerken, eindigt ze met een optimistische noot: ‘Er is één ding dat ik door al die jaren heen geleerd heb: we komen altijd terug.’
Een half uur later komt PvdA-leider Lodewijk Asscher met een speech. Hij is zichtbaar teleurgesteld. ‘Dit is een bittere avond voor de PvdA, De uitslag is ongelofelijk teleurstellend’, aldus Asscher. ‘De uitspraak van de kiezer hebben we te respecteren.’ Hij feliciteerde alle partijen die wel hebben gewonnen, vooral GroenLinks. Die partij behaalde in de exitpoll 16 zetels, een verviervoudiging van het huidige aantal van vier zetels.
Puzzeltje van een formatie
VVD-staatssecretaris Klaas Dijkhoff reageert op de exitpoll voor zijn partij. De partij gaat terug van 41 zetels bij de vorige verkiezing naar 31 zetels in deze exitpoll.
‘De formatie wordt een puzzeltje,’ aldus de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. ‘Het is een aparte uitslag,’ vindt Dijkhoff, die ook vindt dat GroenLinks (dat 16 zetels haalde in de exitpoll) ‘het knap heeft gedaan’.
Het CDA komt uit op 19 zetels. ‘Heel erg mooi,’ aldus Kamerlid Mona Keijzer. Het zou een winst van 6 zetels zijn voor de christen-democraten.
Vreugdedansje bij DENK
De nieuwe partij DENK komt uit op 3 zetels, waarmee voormannen Tunahan Kuzu, Selcuk Öztürk en Farid Azarkan alle drie in de Kamer belanden. ‘Dit is echt fantastisch,’ zegt Azarkan, nadat hij met zijn collega’s een vreugdedansje heeft gedaan. ‘We hebben een positieve campagne gevoerd. We hebben de mensen opgezocht op straat en in buurthuizen waar veel politici allang niet meer komen. De ontlading is na deze uitslag groot. Het laat zien dat mensen vertrouwen in ons hebben,’ aldus de nummer twee van de partij tegen de NOS. Bij hun uitslagenavond, waar verschillende media werden geweerd, zijn veel jongeren aanwezig. ‘Jongeren voelen zich thuis bij ons.’ Azarkan hoopt dat ze er later vanavond ‘nog een of twee zetels’ bij krijgen.
SP slaakt zucht van ontzetting over nederlaag PvdA
De SP verliest volgens de eerste exitpoll een zetel. Lilian Marijnissen praat met Elsevier en zegt: ‘Dit is een prima uitslag voor de SP. Als het zo blijft, hebben wij goed teruggeknokt. Dit hadden wij twee maanden geleden niet gedacht, we kunnen nu doorbouwen.’
Renske Leijten, de nummer twee van de partij, blijft positief: ‘We hebben gehouden wat we hadden. Ik ben niet teleurgesteld omdat ik heb gezien hoe ontzettend krachtig we zijn.’ De partij zakt volgens de exitpoll van 15naar veertien zetels. Er ging een golf van verbijstering door de zaal van de SP bij het horen van de voorlopige uitslag voor de PvdA.
Ook bij D66 heerst een opgewekte sfeer. ‘De uitslag hebben we te danken aan een geweldige fractievoorzitter en een geweldige campagneleider,’ zegt Kamerlid Vera Bergkamp. Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma spreekt van zijn ‘beste campagne ooit’.