Vrijdag werd bekend dat een gezin in Amsterdam Oud-Zuid een rechtszaak is begonnen om een struikelsteentje ter nagedachtenis aan een vermoorde Joodse man voor het huis te laten weghalen. De Duitse kunstenaar en bedenker van de Stolpersteine begrijpt niets van de klaagzang.
Voorbijgangers kunnen zomaar stuiten op struikelstenen (Stolpersteine). Wie zijn ogen op de grond richt, ziet ze liggen. Als het regent, glibber je er met je schoen overheen. De Duitse kunstenaar en bedenker van de kleine monumentjes, Gunter Demnig (69), heeft de steentjes Stolpersteine genoemd, omdat je ‘erover struikelt met je hoofd en je hart’. Je moet echt even stilstaan en diep vooroverbuigen om de tekst te kunnen lezen.
Voor de deur van nazi-slachtoffers
De messing steentjes liggen in de trottoirs in diverse Europese steden, waarvandaan de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog Joden, zigeuners en gehandicapten hebben weggevoerd om ze vervolgens te vermoorden. De struikelsteentjes vind je veel in bijvoorbeeld Berlijn en Keulen, maar ook steeds vaker in het Nederlandse straatbeeld. Ze liggen voor de deur van mensen die na de oorlog niet meer terugkeerden naar hun huis.
Amsterdam kende voor de oorlog een grote Joodse gemeenschap. Van de 800.000 inwoners van de hoofdstad waren er 80.000 Joods – 10 procent dus. Na de Duitse bezetting (1940-1945) en de Jodenvervolging was het aantal Joden gedecimeerd: slechts 15.000 Joden overleefden de oorlog en de kampen. Op de gedenksite www.joodsmonument.nl is na te gaan waar de Joden in Nederland woonden. Veel Joden woonden in Amsterdam-Oost, in de Jodenbuurt in het centrum van de stad, in de Rivierenbuurt en ook in Amsterdam Oud-Zuid. In de hoofdstad liggen zo’n 400 struikelsteentjes.
Lees ook dit artikel: gedenkstenen Jodenvervolging in Rotterdam gestolen
Voorbijgangers kijken ‘indringend’ naar huis
Vrijdag werd bekend dat inwoners van Oud-Zuid een rechtszaak zijn begonnen om de struikelsteen voor hun huis te laten weghalen. Een gesprek tussen de gemeente en de klagende bewoners bood geen soelaas. Toen is besloten het steentje te verplaatsen naar een ‘minder prominente plek’ aan de rand van de stoep. Dat gebeurde ‘bij wijze van uitzondering’, zegt stadsdeelbestuurder Sebastiaan Capel tegen de Amsterdamse stadszender AT5. Volgens de huidige bewoners vormt de struikelsteen een ‘onredelijke belasting voor het privéleven van de bewoners en voor hun kinderen’.
Verder voelt het gezin aan de Nicolaas Maesstraat zich aangetast in zijn privacy, omdat de steen ervoor zou zorgen dat veel voorbijgangers ‘indringend’ naar het huis kijken. De kunstenaar begrijpt niets van de klaagzang. ‘Ze moeten aan de nabestaanden denken. Die willen het namelijk wel herdenken en de steen daar hebben. De nabestaanden vind ik het belangrijkst,’ zegt Demnig tegen AT5. Hij is in de stad om morgen meer steentjes te leggen. Volgens hem komen klagende bewoners niet vaak voor: er zijn meer dan 60.000 stenen in Europa geplaatst en dit is pas de eerste keer dat er klachten zijn, aldus Demnig. Israëlische media hebben het nieuws intussen ook opgepikt.
If you’re in Amsterdam today (or any day soon) go and stand there. Apparently the memory of a Jewish neighbour “compromises the atmosphere”. https://t.co/9N3rBmuEmR
— Anshel Pfeffer (@AnshelPfeffer) April 2, 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."