Predikant Rikko Voorberg is niet van plan de herdenking van omgekomen vluchtelingen te verplaatsen. De herdenking op het Rembrandtplein in Amsterdam op 4 mei gaat gewoon door.
Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) vindt dat de Dodenherdenking exclusief om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog moet gaan, en is bang dat de betekenis van Dodenherdenking door initiatieven als deze verwatert. In de woorden van CIDI-directeur Hanna Luden: ‘Wie alles wil herdenken, herdenkt uiteindelijk niets.’
Geïrriteerde reacties
‘Als de migratiecrisis erbij wordt gehaald, politiseer je de herdenking. Dat is onwenselijk,’ zei Paul van der Bas, voorzitter van de jongerenorganisatie van het CIDI, maandag. ‘We twijfelen niet aan de goede bedoelingen van de actie. Maar 4 mei is niet de geschikte datum. Er zijn nog 364 andere dagen in het jaar.’
Ook diverse fracties in de Tweede Kamer en gemeenteraadsleden in Amsterdam reageren geïrriteerd op het plan van Voorberg. ‘Laten we ons alsjeblieft richten op de Nederlandse getroffenen van de Tweede Wereldoorlog, voor mij persoonlijk vooral op de vele Joodse slachtoffers,’ aldus D66-raadslid Bas Vink.
ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers spreekt van een misplaatste actie. Ook Kees van der Staaij, voorman van de SGP, is tegen: ‘Ik heb er volstrekt geen behoefte aan om het karakter van de Dodenherdenking aan te tasten door al het wereldleed, hoe tragisch ook, eraan toe te voegen.’ Het CDA en de PVV willen er ook niet aan.
‘Er zijn ook andere herdenkingen waar je heen kunt’
Toch zet predikant Voorberg, die er met het CIDI over heeft gesproken, zijn plan door. Volgens Voorberg wordt er op zijn herdenking ‘niets bijzonders’ gedaan. ‘We zijn er gewoon bij en luisteren met een klein radiootje naar de herdenking op de Dam,’ zegt hij tegen AT5. Wel worden papieren kruizen in het gras op het plein geprikt, waarop de sterfdata van vluchtelingen staan.
Volgens Voorberg heeft het geen zin om zijn initiatief te verplaatsen naar een andere datum. ‘Dan is het geen Dodenherdenking, dan gaat het niet over de waarden die toen zijn verdedigd. Herdenken is terugdenken aan wat er was, zodat we het nu niet weer doen.’
Overigens komt de stille tocht, die op 4 mei van de Stopera naar de Dam loopt, ook langs de kruizen op het Rembrandtplein.
Wel zegt Voorberg de zorgen van het CIDI te begrijpen. ‘Maar de Tweede Wereldoorlog verplicht ons om ons te houden aan mensenrechten en aan vluchtelingenverdragen voor mensen die sterven voor hun vrijheid. Als mensen die link moeilijk kunnen leggen – dat het nu ook over ons eigen handelen gaat -, dan zijn er de Dam en de duizenden andere herdenkingen waar je naartoe kunt.’
Ophef rond 4 mei begint langzamerhand traditie te worden. Vorig jaar ontstond er opschudding nadat de anti-Zwarte-Piet-activist Christa Noëlla Soeters op Facebook een boycot van dodenherdenkingen aankondigde. Reden voor de boycot waren ‘het opkomende fascisme en de moslimhaat’ in Nederland.
Meer nieuws, elke dag in je inbox? Meld je aan voor Elseviers nieuwsbrief >>
Daarnaast wenst ze meer aandacht voor de geschiedenis van haar voorouders. Ze creëerde daarvoor de hashtag #4meinietvoormij. Haar actie kreeg veel bijval, maar stuitte ook op felle weerstand. Zo werd ze bedreigd en kreeg ze op sociale media te horen dat ze beter kon worden vergast.