Informateur Gerrit Zalm wil de zinnen verzetten om tot een doorbraak te komen in het formatieoverleg. VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie verplaatsen zich maandag en dinsdag naar het Johan de Witthuis in Den Haag.
Het statige pand aan de Kneuterdijk ligt op een steenworp afstand van de Stadhouderskamer op het Binnenhof, waar de onderhandelaars van de vier partijen de afgelopen dagen rond de tafel zaten.
Het moet niet gekker worden. Formeren mag dan ‘faseren’ zijn, ‘elimineren’, en ‘dineren’ volgens Alexander Pechtold, maar in feite dreigt formeren in 2017 vooral uit te lopen op pauzeren, vindt René van Rijckevorsel
Mooie tuin
Voor het Johan de Witthuis is volgens een woordvoerder van de formatie gekozen omdat het ‘praktisch en beschikbaar’ is – en omdat het een mooie tuin heeft. Bij het vallen van de avond zullen de onderhandelaars samen tafelen.
In het rijksmonument uit 1655 voert het kabinet geregeld overleg met buitenlandse bewindslieden. Het gebouw is genoemd naar raadpensionaris Johan de Witt (1625-1672), een van de machtigste mannen in Holland tijdens het Eerste Stadhouderloze Tijdperk. Hij woonde er een paar jaar. Het pand aan de Kneuterdijk nummer 6 is sinds 1979 in handen van het Rijk.
De partijleiders en hun adjudanten kunnen, terwijl ze genieten van de zomerzon en een aangenaam diner, in een ongedwongen sfeer een aantal belangrijke dossiers behandelen en knopen doorhakken, zo is de verwachting. Er zijn namelijk nogal wat verschillen tussen de partijen.
Grote verschillen
D66 en ChristenUnie liggen mijlenver uit elkaar wat betreft de (medisch-)ethische kwesties als donorregistratie, ‘voltooid leven’ en homorechten. Ook zijn er tussen de partijen grote verschillen op het gebied van klimaat, inkomenspolitiek en migratie. Op het laatste onderwerp strandde de formatie met GroenLinks – tot twee keer toe.
Het is de eerste keer dat onder de VVD’er Zalm een andere vergaderlocatie wordt gekozen. Onder de vorige informateur Herman Tjeenk Willink van PvdA-huize werden de formatiegesprekken een paar keer verplaatst.
Hij sprak met onderhandelaars in zijn huis in Scheveningen, en ook in het Catshuis, de ambtswoning van de minister-president. Al die pogingen haalden niets uit, bleek achteraf.