Meerdere partijen in de Tweede Kamer roepen minister Bert Koenders (PvdA) van Buitenlandse Zaken op het reisadvies voor Turkije aan te scherpen. Aanleiding is de arrestatie van een Turkse Nederlander. Hij zou president Recep Tayyip Erdogan hebben beledigd en mag nu Turkije niet uit.
In het huidige reisadvies worden alleen reizen afgeraden naar het gebied rond de zuidelijke stad Diyarbakir en het grensgebied met Syrië. Daarnaast roept het ministerie Nederlanders die naar Turkije reizen op alert te zijn en demonstraties te mijden. Ook wordt benadrukt dat sinds de mislukte staatsgreep in juli vorig jaar in Turkije de noodtoestand van kracht is.
‘Volg voorbeeld van Duitsland’
In de praktijk betekent dat dat iedereen kan worden gearresteerd, maar dat meldt het ministerie niet expliciet. De noodtoestand is onlangs weer met drie maanden verlengd.
CDA en SP hebben Koenders schriftelijke vragen gesteld over de arrestatie van de Nederlander. Volgens CDA’er Raymond Knops is het veelzeggend dat de man het land niet mag verlaten. ‘Kritiek op Erdogan wordt gezien als dat men gelieerd is aan Gülen (geestelijk leider Fethullah Gülen is de aartsvijand van Erdogan en volgens hem de aanstichter van de coup, red.).’ Volgens Knops moet de Nederlandse regering aandringen op vrij uitreizen, en het reisadvies opnieuw overwegen.
Ook Sadet Karabulut (SP) wil dat Nederland het voorbeeld van Duitsland volgt. Dat scherpte na een nieuwe diplomatieke rel met Turkije, onlangs, het reisadvies aan. De aanleiding voor de rel was de arrestatie van de Duitse mensenrechtenactivist Peter Steudtner in Istanbul. Ook andere Duitsers zitten nog altijd vast in Turkije, een aantal van hen zit zelfs achter slot en grendel. Het nieuwe reisadvies roept Duitsers die naar Turkije reizen op voorzichtig te zijn, en zich vooraf te registreren bij de ambassade of het consulaat.
De VVD gaat ervan uit dat Koenders het reisadvies aanscherpt. Het ligt voor de hand dat Koenders naar aanleiding van dit Nederlandse geval en de nieuwe Duitse lijn bekijkt of het huidige advies nog wel voldoet, aldus Kamerlid Han ten Broeke. Ten Broeke wil ook dat de minister de kwestie aankaart tijdens de eerstvolgende raad voor Buitenlandse Zaken van de Europese Unie. Het ministerie ziet vooralsnog echter geen reden om het reisadvies aan te passen.
Geen Gülen-aanhanger
De gearresteerde Turks-Nederlandse vakantieganger heeft volgens het Turkse OM Erdogan beledigd. De man zou kritiek hebben geuit op Erdogan op sociale media. Hij noemde de Turkse president onder meer ‘een dief’ en ‘een dictator’. De man kreeg van justitie te horen dat hij al langere tijd wordt onderzocht. Zijn vrouw en kind zijn kort na de arrestatie vrijgelaten en zijn inmiddels weer terug in Nederland.
Ongeveer tien Nederlanders zouden Turkije niet mogen verlaten vanwege vermeende banden met Gülen. De nu gearresteerde man is geen aanhanger van Gülen, maar juist van de centrum-linkse CHP, de grootste Turkse oppositiepartij.
Een vergelijkbaar geval is de arrestatie van Metro-columnist Ebru Umar vorig jaar in Turkije. Zij kreeg daar twee weken huisarrest omdat ze zich kritisch had uitgelaten over de Turkse regering. Umar is onder druk van de Nederlandse regering vrijgelaten.