Salafistische moskeeën in Nederland zijn effectiever in het ronselen van nieuwe volgers dan minder orthodoxe stromingen. Salafisten maken onder meer slimmer gebruik van onlinemogelijkheden, schrijft het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) in een rapport.
Het WODC stelt dat het aantal bezoekers van salafistische moskeeën de afgelopen jaren is gegroeid. Dat leidt tot bezorgdheid bij het kabinet, omdat het salafisme een streng-orthodoxe religieuze stroming is.
Salafistische moskeeën zeggen de enige juiste en ‘zuivere’ vorm van de islam voor te staan, waaraan een reeks strenge gedragsregels zijn verbonden. De Koran dient letterlijk te worden genomen. Salafistische leiders wijzen de democratische rechtstaat af, vrouwen dienen zich te voegen in een ondergeschikte rol.
In opdracht van het kabinet en minister van Veiligheid en Justitie Stef Blok (VVD) deed het WODC onderzoek naar mogelijke redenen voor de gegroeide populariteit.
Succesvol online
Wat vooral opvalt, is dat salafistische organisaties meer en slimmer gebruikmaken van websites en social media. Op Facebook hebben ze gemiddeld meer likes dan gematigde moskeeën en moslimorganisaties. Salafisten zijn in het bijzonder op YouTube (relatief) succesvol, waar het bereik van de filmpjes drie keer hoger ligt dan bij andere moslimgroepen. Hetzelfde geldt voor Twitter: daar hebben salafistische accounts meer volgers en krijgen ze meer retweets.
Het rapport stelt verder dat salafistische imams individueel een belangrijke rol spelen, online en offline. Effectief zijn ‘de bevlogenheid waarmee ze hun activiteiten leiden, de Nederlandse taal waarvan ze zich bedienen en de aandacht die ze geven aan specifieke doelgroepen’. Volgens het WODC zijn vooral jongeren en recente bekeerlingen gevoelig voor actieve en bevlogen imams.
Geen harde cijfers
De omvang van het salafisme in Nederland is nog altijd onbekend. Volgens de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) zijn er mogelijk zo’n 30.000 salafisten in Nederland, maar harde cijfers zijn er niet, zegt ook het WODC.
De AIVD kwam eerder al tot de conclusie dat ‘salafistische aanjagers proberen met name kwetsbare groepen als kinderen en vluchtelingen in hun invloedssfeer te krijgen. Hoewel in de meeste gevallen de wet niet wordt overtreden, passen intimidatie en dreigen met geweld niet in een open democratische rechtsstaat’.
Minister Blok schrijft in reactie op het rapport dat de overheid voorlopig hetzelfde beleid blijft voeren. Salafistische moskeeën worden al in de gaten gehouden. Personen die ‘ongewenst gedrag’ vertonen, worden daarop aangesproken. Een verbod op salafisme, een plan dat eerder is voorgesteld door VVD-fractieleider Halbe Zijlstra, wordt niet direct overwogen.