Het aantal mensen dat zich afmeldt als orgaandonor is fors. Sinds vorige week de nieuwe donorwet werd aangenomen, staat de teller al op meer dan honderdduizend keer ‘nee’. De wet van D66-Kamerlid Pia Dijkstra regelt dat mensen die geen bezwaar maken automatisch donor zijn.
Dat blijkt uit het aantal nieuwe registraties en keuzewijzigingen in het Donorregister, dat wordt bijgehouden door het ministerie van Volksgezondheid. De cijfers zijn vanwege de grote belangstelling tijdelijk openbaar gemaakt. Sinds vorige week dinsdag (13 februari), toen de Eerste Kamer instemde met het wetsvoorstel, hebben maar liefst 105.206 mensen in het donorregister aangegeven dat ze geen toestemming geven om na hun dood organen af te staan.
Waarom Dijkstra’s ‘donorwet’ in strijd is met fundamenteel grondrecht: lees het commentaar van Maartje Schulz
Bijna 84.000 van hen hadden vóór de nieuwe donorwet nog geen keuze gemaakt. Meer dan 21.000 wijzigden hun keuze, ook al is niet bekend wat zij eerder hadden gekozen. Op de dag dat het wetsvoorstel werd aangenomen, werd de weerzin van veel Nederlanders al duidelijk: bijna 25.000 mensen meldden bij het register: ‘Nee, ik geef geen toestemming’.
Dijkstra rekende op veel ‘nee’s’
Het aantal nieuwe orgaandonoren, een kleine 28.000, ligt veel lager. En dat terwijl de nieuwe donorwet juist méér donoren moet opleveren.
Initiatiefnemer Pia Dijkstra zei zaterdag in een interview met de Leeuwarder Courant dat ze op ‘heel veel nee’s’ had gerekend. Toch noemt ze elke nieuwe registratie winst, omdat van ongeveer negen miljoen Nederlanders niet bekend is of ze wel of geen organen willen doneren. Dat draagt volgens haar bij aan de lange lijsten met patiënten die nu wachten op een nieuw orgaan.
Wat verandert er nu de nieuwe donorwet is aangenomen? Lees de analyse van Joppe Gloerich
Veel debat en controverse
Aan de instemming met de nieuwe donorwet – die het met 38 stemmen vóór en 36 stemmen tegen nipt haalde – gingen weken van intensief debat vooraf. Het was wonderbaarlijk dat de wet door de Tweede Kamer kwam; als Kamerlid Frank Wassenberg (Partij voor de Dieren) niet te laat bij de stemming was geweest, had het voorstel niet eens de Eerste Kamer gehaald.
De SP eiste niets. Ik voelde mij verscheurd tussen mijn partij en mijn persoonlijke overtuigingen. Zeggen dat dit door mijn partij kwam doet mijn autonomie tekort. Dit is en was 100% mijn eigen keuze.
— Arda Gerkens (@ArdaG) February 14, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De stemming in de Eerste Kamer was ook al niet zonder controverse. Zo was SP-senator Arda Gerkens tegen de nieuwe wet, maar stemde ze niet omdat ze zich ‘verscheurd’ voelde tussen haar partij – die voorstander was – en haar ‘persoonlijke overtuigingen’, schreef ze woensdag op Twitter.
Ook kostte het dossier Marleen Barth (PvdA) haar positie als fractievoorzitter in de Eerste Kamer. Barth wekte de woede van een aantal PvdA-kopstukken door haar vakantie naar de Malediven, waardoor ze het belangrijke debat over de donorwet miste. Daarom besloot ze zelf af te treden.