Een op de vijf Turkse Nederlanders wordt verdacht van fraude met uitkeringen, bijvoorbeeld omdat ze een huis bezitten in Turkije en dat niet melden. Maar gemeenten mogen geen bureaus inschakelen die alleen in Turkije vermogensonderzoek doen: dat is discriminatie, oordeelt de rechter.
Gemeenten worstelen met bijstandsfraude door ‘Nederturken’, die vele miljoenen kost, meldt De Telegraaf vrijdag. Ze dachten een oplossing te hebben met het inschakelen van commerciële bureaus die, in tegenstelling tot Nederlandse opsporingsambtenaren, gebruikmaken van een lokaal netwerk van Turkse advocaten, makelaars en taxateurs. Die kunnen snel en effectief onderzoek doen naar het bezit van luxe appartementen, vakantiehuisjes en ander vastgoed dat de Turken geheimhouden voor de Nederlandse overheid.
Strenge aanpak van mensen in bijstand werkt: lees de analyse van Fleuriëtte van de Velde
Maar volgens de ochtendkrant blijkt uit diverse uitspraken van de Centrale Raad van Beroep, de hoogste gerechtelijke instantie die zich bezighoudt met bijstandsuitkeringen, dat het van de rechter niet mag. De methode zou namelijk in strijd zijn met het verbod op discriminatie.
‘Verboden’ onderzoeksbureaus zijn sneller en effectiever
Eigenlijk zouden gemeenten het Internationaal Bureau Fraude-informatie (IBF) moeten inschakelen, zegt de rechter. Maar omdat die zich hebben te houden aan internationale verdragen en afspraken, duurt het maanden, soms zelfs jaren voordat de onderzoeksresultaten binnen zijn. En dat terwijl de commerciële bureaus gemeenten in zes tot acht weken van een betrouwbaar onderzoeksrapport kunnen voorzien. Zo kunnen gemeenten veel sneller actie ondernemen tegen de fraudeurs.
Ongeveer één op de tien niet-westerse steuntrekkers zou frauderen, blijkt uit landelijke cijfers. Maar dat percentage ligt onder Nederlanders met een Turkse achtergrond veel hoger: de gemeente Tilburg gaat ervan uit dat 20 tot 25 procent van hen vermogen en inkomsten verbergt in Turkije. Een van de commerciële bureaus, Bureau Buitenland, beweert zelfs dat in een ‘niet nader genoemde gemeente’ de helft van de Turkse Nederlanders fraudeert.
Bijstand wordt steeds meer allochtonenuitkering, schreef Syp Wynia
Gemeenten moesten fraudeurs uitkeringen teruggeven
Almelo, Eindhoven en Tilburg zetten diverse uitkeringen stop, maar de Centrale Raad van Beroep vernietigde die beslissingen en maande de gemeenten om de uitkeringen terug te sorten. Ze zouden het discriminatieverbod hebben geschonden. De rechter velt binnenkort een oordeel over de gemeenten Venlo en Venray, die bij elkaar op 1,2 miljoen euro beslag hebben gelegd bij fraudeurs. Naar eigen zeggen zouden zij geen onderzoek hebben laten doen in het buitenland.
Advocaat Rasim Kücükünal, die namens Turkse Nederlanders procedeerde tegen Tilburg en Almelo, denkt dat de Limburgse steden door de rechter worden teruggefloten. ‘We geven privacygevoelige informatie aan bedrijfjes en laten ze daarmee in het buitenland onderzoek doen. En dan ook nog alleen in Turkije omdat zo’n bedrijfje daarin gespecialiseerd is,’ zegt de advocaat. Volgens hem blijven alle andere nationaliteiten met een onterechte uitkering buiten schot, en gooien gemeenten zo ‘alle beginselen van het recht overboord’.
Ambtenaren, onder meer in Tilburg, reageren volgens De Telegraaf ‘verbijsterd’ op de beslissingen van de rechter. ‘Dit is de wereld op zijn kop, want fraude is fraude,’ zegt een anonieme ambtenaar. Zo krijgen bewezen fraudeurs ‘gewoon’ een uitkering, zonder dat de gemeente daar iets tegen kan doen.