Eerste Kamer-voorzitter Ankie Broekers-Knol wil opheldering van minister van Volksgezondheid Bruno Bruins over de invoering van de donorwet. Een aantal senatoren vreest dat invoering van de wet achter de schermen bewust vertraagd wordt om te voorkomen dat er een referendum over wordt afgedwongen.
Dat meldt BNR Nieuwsradio woensdag. Op 13 februari stemde de Eerste Kamer slechts met een nipte meerderheid in met de omstreden wet.
Om een raadgevend referendum af te dwingen over een wet moeten er in tien weken tijd minstens 300.000 handtekeningen worden verzameld. Maar tegenstanders mogen pas beginnen met het verzamelen van die handtekeningen zodra de wet is gepubliceerd in het Staatsblad, iets wat nog altijd niet is gebeurd. De Tweede Kamer stemde 22 februari in met afschaffing van het referendum, maar de Eerste Kamer moet hier nog over stemmen, dat gebeurt naar verwachting in mei. Wordt het referendum afgeschaft terwijl de tien weken nog lopen, dan komt er geen definitief geen referendum over de donorwet. Voor voorstanders van de wet is het dus gunstig als publicatie van de donorwet zo lang mogelijk wordt uitgesteld. Een rekensommetje leert dat de deadline voor handtekeningeninzameling wel heel dicht bij een mogelijke afschaffing van het referendum ligt.
Bruins vertrekt binnenkort naar Spelen
Omdat het gaat om een initiatiefwet – van D66-Kamerlid Pia Dijkstra – duurt publicatie in het Staatsblad volgens de radiozender iets langer dan bij een normale wet, zo’n vier tot zes weken. De wet moet hiervoor eerst langs de ministerraad, Bruins moet hierbij aanwezig zijn.
Gebeurt dat niet vrijdag (er is dan bijna een maand verstreken), zal het nog zeker twee weken op zich laten wachten omdat Bruins naar Zuid-Korea afreist voor de Paralympische Winterspelen.
Tweede Kamerlid Femke Merel Arissen van de Partij voor de Dieren heeft inmiddels vragen aan de minister gesteld. Volgens haar ontstaat nu de schijn dat publicatie van de donorwet bewust wordt vertraagd om de organisatie van een referendum te bemoeilijken.
Dijkstra ontkent in alle toonaarden
Zowel Dijkstra als het ministerie van Volksgezondheid ontkennen dat hiervan sprake is. ‘Dat zou dan van mij uit moeten gaan en dat is niet het geval,’ reageert Dijkstra. Ze is overtuigd dat haar wet de toets van een eventueel referendum zal doorstaan.
In het nieuwe donorsysteem worden volwassen Nederlanders automatisch orgaandonor, tenzij zij daar expliciet bezwaar tegen maken. Wanneer er geen keuze wordt gemaakt, wordt automatisch geregistreerd dat iemand ‘geen bezwaar’ heeft tegen de donatie van zijn organen.
Voorstel haalde nipt Tweede Kamer door laat Kamerlid
In het huidige donorsysteem moeten nabestaanden – in het geval er geen keuze geregistreerd is – de keuze voor hun overleden naaste maken. Het nieuwe voorstel beoogt de nabestaanden ook het laatste woord te geven, maar hoe dat er precies uit komt te zien, is nog niet bekend.
Aan de instemming gingen weken van debat vooraf. Het was überhaupt een wonder dat de wet door de Tweede Kamer kwam; als PvdD-Kamerlid Frank Wassenberg niet te laat bij de stemming was geweest, had het voorstel niet eens de Eerste Kamer gehaald.
Het dossier kostte Marleen Barth (PvdA) haar positie als fractievoorzitter in de Eerste Kamer. Barth wekte de woede van een aantal PvdA-kopstukken door haar vakantie naar de Malediven, waardoor ze het debat over de wet miste.