Bij de uitwisseling van informatie over vermeende jihadisten door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) met buitenlandse partners, is de privacy onvoldoende gegarandeerd, blijkt uit een donderdag gepubliceerd rapport. Nu blijkt dat minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) vorige week al op de hoogte was van die conclusie – nog voor het referendum over de Sleepwet.
De conclusies uit het rapport van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) raken direct aan de zorgen van tegenstanders van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), ook wel bekend als ‘de Sleepwet’. Daarover werd afgelopen week op dezelfde dag als de gemeenteraadsverkiezingen een referendum gehouden, waarbij de tegenstanders met een nipte meerderheid overheersten.
Ollongren publiceerde donderdag pas
Jantine Kervel, plaatsvervangend secretaris van de CTIVD, zei donderdag op BNR Nieuwsradio dat Ollongren vorige week al op de hoogte was van de uitkomsten van het rapport. Toch werd het document donderdag pas gepubliceerd. Wat staat er precies in?
Lees het commentaar van Eric Vrijsen
Nederland vrijwel perfect verdeeld over de Sleepwet: wat nu?
De belangrijkste conclusie van de CTIVD is dat er aanvullende maatregelen nodig zijn om de privacy van burgers bij de gegevensuitwisseling over vermeende jihadisten te garanderen. Volgens de toezichthouder zijn er momenteel onvoldoende duidelijke gezamenlijke afspraken over onder meer het opnemen van persoonsgegevens in de databank, de betrouwbaarheid van die gegevens, het beheer van de databank door de AIVD, en het vernietigen van inmiddels irrelevante gegevens.
Bij het opsporen van mogelijke terroristen werkt de AIVD samen met geheime diensten in andere landen. Daarmee worden persoonsgegevens uitgewisseld, opgeslagen en verwerkt.
Onrechtmatigheden, maar verder blijft AIVD binnen wet
Er zijn volgens de CTIVD twee structurele onrechtmatigheden bij die praktijk: er wordt geen risicoweging gemaakt voordat er met een buitenlandse inlichtingendienst wordt samengewerkt, en de betrouwbaarheid van de door de AIVD verstrekte persoonsgegevens wordt niet geduid. Er zijn wel meer waarborgen nodig, zegt de CTIVD, maar de AIVD blijft in de huidige uitvoeringspraktijk wel ‘grotendeels binnen de kaders van de wet’.
Tijdens het referendum over de Sleepwet was de uitwisseling van gegevens met buitenlandse partners een van de kritiekpunten van tegenstanders. Ngo’s en privacy-activisten vrezen dat gegevens van burgers mogelijk in handen kunnen vallen van corrupte regimes in het buitenland.
Een woordvoerder van Ollongren laat donderdag overigens weten dat er geen sprake is geweest van traineren en dat het rapport ‘zo snel als mogelijk’ naar de Tweede Kamer is gegaan en is geopenbaard.
Volgens de woordvoerder is de publicatie van het document vertraagd vanwege de onderhandelingen met buitenlandse inlichtingendiensten, die niet achter het publiceren van bepaalde delen van het rapport zouden hebben gestaan. Ollongren besloot volgens de woordvoerder vervolgens om toch tot publicatie over te gaan en geen delen van het rapport te censureren.