Hij was weer bewapend met uitgetikte verklaringen. De thema’s van de persconferentie van premier Mark Rutte (VVD) na afloop van de ministerraad waren dan ook voorspelbaar.
Belangrijke besluiten had het kabinet vrijdag niet genomen en dus domineerde de actualiteit: de nieuwe Italiaanse regering, de handelsoorlog met Amerika en een uitlating van een kersverse minister in Maleisië die het Russische aandeel in het neerhalen van de MH17 niet overtuigend bewezen vond.
Op dat laatste wilde Rutte niet reageren. ‘Ik heb begrepen dat de ambassade van Maleisië vandaag nog met een verklaring komt.’
Steun voor MH17-besluit van kabinet
Rutte toonde zich tevreden over de internationale steun voor de aansprakelijkheidsstelling van Rusland in de kwestie MH17. Van Europese Commissie tot de Verenigde Staten is er bijval getoond in de stap die het kabinet vorige week zette.
Minder blij is het kabinet met de door Amerika afgekondigde importheffingen op Europees staal en aluminium. ‘Ik ben er boos over maar we slaan ook terug,’ zei Rutte doelend op de tegenmaatregelen die de Europese Unie gaat nemen door importheffingen op Amerikaanse producten.
Schade voor multilaterale handelssysteem
Rutte vreest schade voor het ‘multilaterale handelssysteem’ dat voor Nederland van grote waarde is. ‘De wijze waarop we sinds de Tweede Wereldoorlog grote conflicten, maar ook gezamenlijke kansen in multilateraal kader aanpakken, de Europese Unie, de NAVO, de Verenigde Naties, maar ook de Wereldhandelsorganisatie, is zeker voor een klein land als Nederland met een hoge welvaart van vitaal belang,’ zei Rutte.
Dat Amerika dat systeem bruuskeert door eenzijdig maatregelen af te kondigen, baart hem zorgen. Maar hij wil ook in gesprek blijven met Amerika.
Rutte: ‘De Verenigde Staten zijn het machtigste land van de wereld, militair en economisch. Een land met opvattingen over waarden, over democratie en mensenrechten, die vergelijkbaar zijn met Europa en Nederland. Geen probleem in de wereld is op te lossen zonder Amerika. Daarom hebben we er belang bij stevig te reageren op deze maatregelen, maar tegelijk te blijven engageren met de Verenigde Staten.’
Een kleine relativering
De premier liet ook een kleine relativering horen. De gevolgen voor Nederland van de door Amerika aangekondigde maatregelen zijn op zichzelf nog beperkt al moet dat volgens hem nog geanalyseerd worden.
Over de gevolgen voor het in IJmuiden gevestigde Tata Steel, dat wel degelijk getroffen wordt door de Amerikaanse heffingen, wilde Rutte ‘in het openbaar’ niets zeggen.
Geen handelsoorlog
Rutte ontkende dat er sprake is van een handelsoorlog. ‘We hebben geen oorlog met de Amerikanen. In mijn ogen is het geen handelsoorlog, maar een handelsconflict.’
De voornemens van de nieuwe regering in Italië waren voor Rutte ‘reden tot gefronste wenkbrauwen.’ Hij noemde ze ‘niet mals’, maar wilde inhoudelijk niet op de plannen ingaan.
De premier: ‘Ze hebben gezegd wat ze willen doen en dat zullen we kritisch volgen. Ik vind het belangrijk dat Europa zich houdt aan de afgesproken regels, maar ik vind ook dat ik zo’n regering op de daden moet beoordelen.’