De Europese Commissie slaat alarm voor de toenemende invloed van China in de Westelijke Balkan. Johannes Hahn, de eurocommissaris met het dossier uitbreiding van de EU, wijst erop dat China het Trojaanse paard zou kunnen zijn.
Dat zegt Hahn in een interview met nieuwssite Politico. De Europese Commissie ziet graag dat de Europese Unie uitbreidt, en heeft zes nieuwe lidstaten in de Westelijke Balkan op het oog: Montenegro, Servië, Bosnië-Herzegovina, Albanië, Macedonië en Kosovo. Een veelgehoord argument is dat de Europese Unie ervoor moet waken om de oprukkende invloed van landen als China en Rusland te veel ruimte te geven.
China wil meer invloed in de Balkan
Zo haalt Hahn het voorbeeld aan van een door China gefinancierde snelweg in Montenegro. De Montenegrijnse regering heeft zichzelf in de schulden gestoken om een snelweg van de Adriatische zee naar Servië aan te leggen, compleet met tunnels onder de bergen door. China geeft landen aantrekkelijke leningen voor prestigieuze infrastructuurprojecten en zorgt ook voor de uitvoer ervan. Nu moet de regering de belastingen verhogen om de lening te kunnen terugbetalen.
‘De fameuze snelweg in Montenegro is precies wat ik bedoel,’ zegt Hahn. ‘Hierin kun je een soort patroon zien, of een businessmodel, de Chinezen bieden een aantrekkelijke of toch niet zo aantrekkelijke lening aan. Als je daar niet aan kunt voldoen, wordt het omgezet in invloed.’ Montenegro is vooralsnog het enige kandidaat-lid dat zich een dergelijk project op de hals heeft gehaald.
Speelbal Balkan gebaat bij uitbreiding EU, schrijft Jelte Wiersma
‘We moeten ons bewust zijn van deze Chinese strategie en op een adequate manier reageren, zegt Hahn. ‘Ik denk dat dit een van de grote uitdagingen van Europa zal zijn.’
Regeringsleiders terughoudend
De Europese Commissie is onverdeeld voor verdere uitbreiding van de Unie. Maar bij een aantal lidstaten heerst terughoudendheid. Zo wil de Franse president Emmanuel Macron dat er eerst wordt gekeken naar de interne verhoudingen tussen de lidstaten: ‘Afgelopen 15 jaar hebben we gezien dat de Europese Unie verzwakt, iedere keer wanneer hij wordt uitgebreid.´
Ook premier Mark Rutte is sceptisch. Een bezorgde Tweede Kamer voelden Rutte daar in mei over aan de tand; 2025 is veel te vroeg, vinden de meeste partijen, die niets zien in een eventuele streefdatum voor EU-toetreding van de westelijke Balkanlanden. De PVV vindt zelfs dat de zes landen nooit in aanmerking moeten komen voor EU-lidmaatschap.
Juncker waarschuwde voor oorlog
Juncker schetste eerder dit jaar een inktzwart beeld voor de Balkan, als ze geen lid worden van de Europese Unie. ‘Als we ons niet openstellen voor de landen in die zeer complexe en tragische regio, en als we ze geen Europees perspectief bieden, dan zullen we de oorlog zien terugkeren, zoals dat ook in de jaren negentig gebeurde,’ zei Juncker in het Europees Parlement.
Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, is onverdeeld enthousiast over de toetreding van de Westelijke Balkan, en verwachtte dat de zes landen in 2025 tot de Europese Unie behoren. Hahn noemt een toetredingsdatum van 2025 ‘nogal ambitieus’.