Belager HaCarmel hoeft cel niet meer in: dit is zijn straf

Saleh A., de 29-jarige Syriër die in december het Joodse restaurant HaCarmel in Amsterdam aanviel, hoeft de cel niet meer in, oordeelt de rechter. A. krijgt zes weken cel, maar die heeft hij al uitgezeten. Wel moet hij verplicht een behandeling ondergaan en krijgt hij een gebiedsverbod.

Het Openbaar Ministerie (OM) eiste woensdagmiddag in de Amsterdamse rechtbank behalve de 52 dagen onvoorwaardelijke celstraf – die A. in voorarrest al uitzat – drie maanden voorwaardelijke celstraf, een verplichting tot psychische behandeling en begeleid wonen, toezicht van de reclassering en een contact- en gebiedsverbod. De Syriër mag twee jaar lang niet binnen 100 meter van HaCarmel en andere Israëlische restaurants komen. Ook moet A. de materiële schade aan het restaurant die nog niet is vergoed door de verzekeraar vergoeden .

De straf is zwaarder dan gebruikelijk is bij een vernieling, omdat er volgens de rechter sprake is van ‘een politiek geïnspireerd misdrijf’ en een ‘aantasting van de democratische rechtsstaat’. Saleh A. koos doelbewust een Joods restaurant uit, en joeg de Joodse gemeenschap in Amsterdam daarmee schrik aan, benadrukte advocaat Herman Loonstein, die de restauranteigenaren Sami en Daniël Bar-On vertegenwoordigt. De rechter is het daarmee eens.

Advocaat verdachte: Saleh A. onterecht neergezet als ‘terrorist en antisemiet’

A.’s advocaat Willem van Vliet zei dat A. in diverse media onterecht is neergezet als ‘keiharde terrorist en antisemiet’, en hij hekelde ook de felle reacties van premier Mark Rutte (VVD) en ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers. Psychiatrisch onderzoek heeft volgens de advocaat uitgewezen dat de Palestijnse Syriër een posttraumatische stresstoornis heeft, onder meer door zijn verblijf in een vluchtelingenkamp in Syrië, een traumatische reis naar Nederland en het verlies van zijn vader, broer en dochter. Ook heeft hij een verstandelijke beperking, is hij agressief en reageert hij slecht op cannabisgebruik.

Op 7 december kwam HaCarmel landelijk in het nieuws toen de Syrische asielzoeker Saleh A. gemaskerd en gewikkeld in een Palestijnse vlag het restaurant met een knuppel aanviel. Hij schreeuwde ‘Allahu akbar’ (God is groot) en ‘Palestina’ en sloeg, terwijl politieagenten toekeken, met een knuppel in op de ramen en de deur van het restaurant. Daarna ging A. het restaurant in en nam de Israëlische vlag mee. Toen pas sloegen de agenten hem in de boeien.

Syriër was ‘vulkaan die uitbarstte’ na beslissing Trump over ambassade

In gesprekken met de reclassering omschreef Saleh A. zichzelf als een ‘vulkaan die op uitbarsten staat’. Hij gaf te kennen dat hij boos was over het besluit van de Amerikaanse president Donald Trump om de Amerikaanse ambassade in Israël te verplaatsen naar Jeruzalem.

Aan die beslissing werd hij herinnerd toen hij de Israëlische vlag bij HaCarmel zag hangen. ‘Toen knapte er iets in mij. De vulkaan in mij barstte,’ lichtte hij maandag toe in gesprek met De Telegraaf. A. verklaarde geen spijt te hebben van zijn daad. ‘Ik deed het voor mijn broeders en zusters in Palestina.’

A. had verwacht te sterven: ‘Politie Nederland heel goed’

A. stelde in dat interview ook niets tegen Nederlanders te hebben en geen fanatieke moslim te zijn. De Syriër, die een tijdelijke verblijfsstatus heeft, had ook complimenten over voor de Amsterdamse politie, omdat hij had verwacht te sterven bij zijn actie: ‘Politie Nederland heel goed,’ zou hij met opgestoken duim tegen de krant hebben gezegd.

De asielzoeker ontkende dat er sprake was van een antisemitisch motief, maar dat hij ‘slechts’ kritiek had op de regering van Israël. Later bleek dat de man in Syrië is getraind in het gebruik van wapens, iets wat op grote verontwaardiging stuitte. Ook verklaarde hij tegenover de politie dat hij het niet erg zou hebben gevonden als hij bij de aanval was gestorven, en dat hij van plan was vaker geweld te gebruiken. Op dat tweede kwam hij later (deels) terug door te verklaren dat dat geweld dan niet in Nederland zou worden gebruikt.

‘Gemeente Amsterdam was vóór aanval al gewaarschuwd voor A.’

NRC Handelsblad bracht in mei het nieuws dat de gemeente Amsterdam wist dat de Syrische asielzoeker was geradicaliseerd. Hij zou door een ambtenaar van de dienst Werk, Participatie en Inkomen – die over zijn bijstandsuitkering moest oordelen – zijn aangemerkt als mogelijk geradicaliseerd. Nadat dat bekend werd, overwoog Sami Bar-On het restaurant te sluiten, maar deed dat vooralsnog niet. De gemeente wil dat niet bevestigen, onder meer omdat het om vertrouwelijke informatie gaat.

Begin maart besloot waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) maatregelen te nemen, nadat het restaurant voor de derde keer in korte tijd het doelwit was geworden van vandalisme. Er werden camera’s geplaatst. Volgens eigenaar Sami Bar-on worden de ramen wekelijks bespuugd en krijgt hij vaak anonieme telefoontjes.

Afshin Ellian: Jihadisten zijn niet verward. Dat zijn we zelf