Na acht weken zomerreces begint de Tweede Kamer deze week aan het nieuwe politieke seizoen. Dit zijn de vijf belangrijkste dossiers voor Rutte III.
1. De onhandige uitspraken van Stef Blok
‘Noem mij een voorbeeld, van een multi-etnische of multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog woont. (…) En waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet,’ zei minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) op een besloten bijeenkomst in juli. Beelden daarvan lekten daarna uit naar tv-programma Zembla. ‘Suriname is een failed state,’ ging de minister verder. ‘En dat heeft ernstig te maken met de etnische opdeling.’
De uitspraken kwamen Blok op een storm van kritiek te staan. Hij maakte daarvoor meerdere malen excuses, maar de oppositie ruikt bloed: woensdag 5 september volgt een moeilijk Kamerdebat over zijn positie waar oppositiepartijen PvdA, SP en DENK in juli al om vroegen. Zelfs als hij dat debat overleeft, blijft de vraag wat dat betekent voor zijn positie voor de rest van de kabinetsperiode.
Lees ook het commentaar van Gertjan van Schoonhoven:
Belangrijk debat, maar Blok pakt het onhandig aan
2. Afschaffing dividendbelasting
Waarom wordt de dividendbelasting afgeschaft? Niemand weet het eigenlijk meer en steun voor de plannen brokkelt snel af; zo bleek onlangs dat zelfs grote beursgenoteerde bedrijven en buitenlandse beleggers het nut er niet van inzien.
De verontwaardiging over afschaffing – die ruim een half miljard duurder uitvalt dan gedacht – is begrijpelijk, maar dat verandert de noodzaak niet, houden premier Mark Rutte (VVD) en de coalitiepartijen vol. Op Prinsjesdag (dinsdag 18 september) presenteert de regering een nadere verantwoording van het plan.
3. Begroting voor 2019
Minister Wopke Hoekstra (CDA) van Financiën presenteert over twee weken de eerste begroting van Rutte III. Naar verluidt gaan alle inkomensgroepen erop vooruit, vooral door de inkomstenbelasting die omlaaggaat. Daarnaast gaat er extra geld naar Defensie, Onderwijs en Zorg.
De laatste kostenpost blijft veruit de grootste: De Telegraaf meldde maandag dat er deze kabinetsperiode zelfs meer geld extra naartoe gaat – dus bovenop wat er al wordt uitgegeven – dan naar de hele begroting van het ministerie van Defensie.
Lees ook: Verbazingwekkend dat kabinet oorlog heeft verklaard aan gas in huizen
4. Btw-verhoging
Alle plannen en lastenverlagingen moeten natuurlijk ergens van worden betaald en dat komt deels uit de verhoging van de btw. Het lage btw-tarief wordt 1 januari 2019 verhoogd van 6 naar 9 procent en dat gaat Nederlandse huishoudens volgend jaar gemiddeld zo’n 300 euro kosten, berekenden economen van ING vorige maand. Kortom: dat gaat de consument merken als hij in de supermarkt de aardappelen in het mandje legt. Of bijvoorbeeld een boek of theaterkaartjes koopt.
Aan minister Hoekstra de lastige taak deze plannen door de Tweede Kamer te loodsen.
Wat staat er in het klimaatakkoord? Lees het hier
5. Klimaat
Minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat (VVD) moet voor het eind van het jaar met concrete maatregelen komen om de gestelde klimaatdoelen te halen. Hiervoor moet hij de resultaten van de vijf ‘klimaattafels’ beoordelen en bespreken met de Kamer, inclusief een doorrekening door het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Planbureau (effecten op lastenverdeling).
De voorstellen gaan ongetwijfeld grote invloed hebben op de portemonnee en het leven van alle Nederlanders. Zo moeten huishoudens van het aardgas af en gaat de belasting op vliegen omhoog.
Wetsvoorstellen die nog in de pijplijn zitten:
- Het Belastingplan 2019: een pakket fiscale maatregelen met grote gevolgen. Het lage btw-tarief gaat van 6 naar 9 procent. Er komt een ‘sociale vlaktaks’ met twee tarieven inkomstenbelasting: 36 procent voor het inkomen tot zo’n 70.000 euro en 49 procent daarboven. De algemene heffingskorting en de arbeidskorting stijgen; vooral lagere en middeninkomens profiteren daarvan. Ook daalt de winstbelasting voor bedrijven. Het plan bevat ook het schrappen van de dividendbelasting, al bestaat de kans dat het kabinet dit omstreden voorstel schielijk intrekt.
- Van de nieuwe Inburgeringswet zijn de contouren bekend, maar de tekst moet nog komen.
- Wet op een minimumprijs voor CO2 bij energieopwekking. Vanwege het milieu en het klimaat moeten de kosten van stroomproductie omhoog. Voor de consument gaat de belasting op gas fors omhoog en die op stroom juist omlaag.
- Verbod op het gebruik van steenkool voor energieopwekking. Hierbij geldt een overgangstermijn voor de energiecentrales.
- Belasting op vliegtickets. Per jaar wil de fiscus 200 miljoen euro binnenhalen.
- Oprichting van een Instituut Mijnbouwschade Groningen, dat objectief moet vaststellen welk bedrag aan vergoeding de bewoners van het bevingsgebied krijgen.
- Uitbreiding slachtofferrechten in het strafproces, opdat het voor slachtoffers van verkeersongelukken en misdrijven minder lastig wordt schade te claimen bij verzekeraars en daders.
- Verhoging van de kinderbijslag.
- Premiedifferentiatie vast-flex. De werkloosheidspremie werd altijd per bedrijfstak vastgesteld. Straks geldt een premie voor alle sectoren, maar wordt verschil gemaakt tussen vaste en flexibele medewerkers.