Oppositiepartijen in Amsterdam zijn woedend over een plan van GroenLinks-wethouder Rutger Groot Wassink. Die wil 500 uitgeprocedeerde asielzoekers opvangen. Vier vragen en antwoorden.

Wat houden de plannen precies in?

De stad gaat in alle stadsdelen plekken inrichten voor 24-uursopvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. Zij mogen daar maximaal anderhalf jaar blijven en kunnen die tijd gebruiken om over hun opties na te denken of aan hun zaak te werken.

De locaties moeten ieder zo’n 50 tot 80 personen herbergen. De panden kunnen gemeentelijk eigendom zijn, maar ook commercieel vastgoed of bijvoorbeeld oude scholen. De ongeveer twintig locaties moeten in juli 2019 open zijn. Ze vervangen daarmee de bed-, bad-, broodregeling, is te lezen op de site van de gemeente.

Het is de bedoeling dat uitgeprocedeerden er onder woonbegeleiding zelf gaan koken en aan ’zelfbeheer’ gaan doen. In ruil daarvoor krijgen ze leefgeld.

Het werkt als volgt: bij iedere ongedocumenteerde die een opvanglocatie in wil heeft een ‘uitgebreide intake’ plaats. Zij krijgen daarna ieder een ‘casemanager’ toegewezen. Het is voor de uitgeprocedeerden geen voorwaarde om actief mee te werken aan terugkeer naar het land van herkomst, maar wel om mee te werken aan ’perspectief’. Dit betekent dat de ongedocumenteerde tijdens de opvangperiode met juristen kijkt of een verblijfsvergunning tóch haalbaar is. Is het niet zo, dan wordt aan terugkeer gewerkt. Mensen die daarmee akkoord gaan krijgen ‘versterkte ondersteuning’.

De plannen kosten de gemeente in 2019 11,5 miljoen euro. Vanaf 2020 wordt er tussen de 7,1 en 13 miljoen euro uitgetrokken.

Overigens is de opvang na 1,5 jaar niet per definitie ten einde. In het Amsterdamse coalitieakkoord is een passage opgenomen waarin staat dat de burgemeester de discretionaire bevoegdheid heeft om uitgeprocedeerden langer dan 1,5 jaar in de 24-uursopvang te huisvesten.

Hoe wordt er op de plannen gereageerd?

Volgens VVD’er Marianne Poot is het plan ‘een uitnodiging aan alle uitgeprocedeerde, illegale asielzoekers om naar Amsterdam te komen en hier 1,5 jaar gratis te wonen en te leven’. Dat zegt zij vrijdag in De Telegraaf.

Poot gelooft niet in de aanpak. Het plan is volgens haar helemaal niet gericht op terugkeer, een voorwaarde die wel is gesteld door de staatssecretaris. ‘We gaan twintig locaties reserveren waar geen woningbouw kan plaatsvinden voor mensen van wie de opvang allang landelijk is geregeld.’

 Wat is het verweer van Groot Wassink?

Groot Wassink wil zorgen voor ‘doorstroom’ in de locaties, maar geen doelen stellen aan hoeveel van de 500 asielzoekers binnen 1,5 jaar ‘doorgestroomd’ moeten zijn. Daarvoor verschillen de casussen volgens hem teveel van elkaar.

De wethouder belooft dat er vóór er besluiten over de locaties worden genomen, er met de buurt gesproken wordt over de komst van de centra.

In hoeverre speelt de We are Here-kwestie mee?

Groot Wassink is ‘nooit blij geweest’ met acties van de We are Here-beweging, die de afgelopen jaren tientallen panden kraakte en dit jaar veelvuldig in het nieuws kwam. ‘We hopen hiermee een model te hebben gevonden waarin mensen willen meewerken.’ Of er niet meer gekraakt gaat worden weet de wethouder niet zeker. ‘Je ziet dat een deel van de We are Here-beweging nu in de 24-uursopvang in de Derkinderenstraat is opgegaan, maar garanties bestaan niet.’