Terwijl cokehandel en fraude toenemen, lukt het politie en justitie onvoldoende om criminelen te plukken. De vorig jaar geconfisqueerde 171 miljoen euro is een fractie van al het zwarte geld. Witwassers blijven dankzij dienstverleners buiten beeld.
Misdaad mag niet lonen, maar doet het wel. Met veel moeite lukte het justitie vorig jaar 171 miljoen euro in beslag te nemen. Dat was inclusief de ontneming van 100 miljoen in het kader van de schikking met ING voor het niet ingrijpen bij een enorme witwaszaak. In 2017 werd nog 221 miljoen euro in beslag genomen.
Bekijk hier alle feiten en cijfers uit het Elsevier Weekblad moordonderzoek 2018
De opbrengst van het ‘plukken’ is ronduit mager. In Nederland wordt jaarlijks zo’n 16 miljard euro witgewassen, bleek eind vorig jaar uit een onderzoek onder leiding van de Utrechtse hoogleraar economie van de publieke sector Brigitte Unger. Het merendeel van dat zwarte geld – 90 procent – is afkomstig uit cocaïnehandel en fraude. Van de 16 miljard komt ruim 9 miljard uit het buitenland. Zowel drugshandel als fraude groeit, zeggen de onderzoekers.
Rotterdam en Antwerpen belangrijkste doorvoerhavens
Vorig jaar is in Nederland en België ruim 74 ton cocaïne opgespoord, eenderde meer dan in 2017. Rotterdam en Antwerpen zijn de belangrijkste doorvoerhavens. De onderschepte drugs zijn zo’n 1,8 miljard euro waard. Hoeveel drugs ongezien de douane passeren, weet niemand. Criminele organisaties verdienen soms honderden miljoenen per jaar en schermen hun activiteiten af door corruptie, intimidatie en zelfs liquidaties.
Het zwarte geld investeren criminelen via strolieden en verhullende financiële constructies onder meer in vastgoed en winkels. Ook verdwijnt veel geld over de grens naar landen als Turkije, Marokko en Dubai. Tegen forse betaling helpen ‘keurige’ dienstverleners de criminelen bij het witwassen.
Investering verdient zichzelf terug
Terecht wijzen het Openbaar Ministerie (OM) en de politie op het belang van beter financieel onderzoek. Mooi dat de kerels en de kilo’s worden gepakt, heet het in jargon, maar nu nog de knaken. De roep om meer financieel rechercheurs en accountants klinkt al jaren. Meer expertise kost geld, maar levert ook geld op.
De aanpak van ondermijning – de verwevenheid van onder- en bovenwereld – vergt forse investeringen. Minister Ferdinand Grapperhaus (CDA) van Justitie en Veiligheid heeft 100 miljoen euro beschikbaar gesteld. Dat is een goed begin, maar te weinig om het schatrijke criminelen echt moeilijk te maken.
OM en politie pleiten voor betere internationale samenwerking met landen als Dubai. Ook de dienstverlening aan criminelen moet beter worden verstoord. Zwart geld ontwricht economie en samenleving en maakt criminelen onaantastbaar. Alle reden om meer geld uit te trekken voor die aanpak.