Debat over Syriëgangers laait weer op: 2,5 jaar cel geëist tegen IS-vrouw

Archiefbeeld van een vlag van Islamitische Staat (IS) in Raqqa, Syrië. Foto: AFP

Het Openbaar Ministerie heeft woensdag tweeënhalf jaar cel geëist tegen de Nederlandse vrouw Melis A., die in navolging van haar man vertrok naar IS-hoofdstad Raqqa, waar ze om de hoek van het ‘martelplein’ woonden. Eerder deze week zetten ‘achterblijvers’ een stichting op om de overheid te dwingen Syriëgangers en hun kinderen terug te halen. In Duitsland en België komen intussen steeds meer schokkende onthullingen naar buiten over IS-strijders en hun partners.

Vrouwelijke Syriëganger vindt strafeis 2,5 jaar te hoog

Het Openbaar Ministerie (OM) eist dertig maanden cel waarvan tien voorwaardelijk tegen een 23-jarige vrouw van Turkse afkomst uit Rotterdam, die wordt verdacht van (medeplichtigheid aan) deelname aan terreurorganisatie Islamitische Staat (IS) en het voorbereiden van terreurdaden. Melis A. vertrok in augustus 2016 via Turkije naar het ‘kalifaat’ in Syrië, in navolging van haar geradicaliseerde vriend die daar al samen met zijn neef voor IS vocht.

Lees ook deze column van Afshin Ellian: Jihadisten en bruiden zijn niet ons probleem

Volgens het OM zocht A. al vanaf 2014 informatie op over IS en de misdaden die de terroristische organisatie pleegde. Ook zou ze actief hebben gezocht naar personen met een extreme islamitische geloofsovertuiging, waardoor ze haar latere echtgenoot tegenkwam. ‘Ze heeft zich willens en wetens aangesloten bij IS en wist goed waar de organisatie voor stond,’ zei de officier van justitie woensdag in de Rotterdamse rechtbank.

De aanklager zei in de rechtszaal dat de vrouw samen met haar man – die later vermoedelijk sneuvelde door een bombardement in hun woonplaats Raqqa – om de hoek woonde bij het beruchte plein in de hoofdstad van het ‘kalifaat’, waar mensen werden gemarteld en geëxecuteerd. A. wierp tegen dat ze ‘zich niet bezighield met de activiteiten van de mannen’ en met haar vriendinnen altijd de andere kant opging. Ook zei ze dat haar man was gestopt met de strijd toen zij in Syrië aankwam, omdat hij last zou hebben gekregen van rugpijn. Wel vervoerde hij volgens haar spullen voor IS. De islamitische terreurgroep betaalde hem daarvoor.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Op basis van gesprekken die A. voerde met deskundigen, wordt ze beschouwd als ‘beïnvloedbaar en ondoordacht’, terwijl ze ook een gebrek aan empathie zou hebben. Hoewel ze volgens de officier van justitie geen direct gevaar meer vormt, bestaat wel het risico dat ze weer een ‘extreme partner’ vindt. Dat meldt Telegraaf-verslaggever Saskia Belleman, die aanwezig was in de rechtszaal. Ze schrijft eveneens op Twitter dat Melis A. zelf niet had verwacht ‘dat de eis zo hoog zou zijn’.

Stichting voor terughalen Syriëgangers en kinderen

De ouders van Nederlandse Syriëgangers richten een stichting op met als doel het terughalen van hun kinderen en eventuele kleinkinderen uit Syrië. Dat meldde de Volkskrant maandag na gesprekken met leden van de stichting, die ‘Achterblijvers’ gaat heten en volgende week officieel wordt ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

De ouders willen de krachten bundelen om de overheid ervan te overtuigen dat die zich actief moet inspannen om hun nageslacht terug te halen uit Syrië. Volgens het dagblad zouden zich tot nu toe ouders van zeker twintig Syriëgangers hebben aangemeld bij de stichting. Na de val van het IS-‘kalifaat’ zitten de meeste Europese IS-strijders vast in Koerdisch gebied.

Lees ook deze column van Philip van Tijn: Hoe IS-schorriemorrie profiteert van de rechtsstaat

Minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus (CDA) heeft meermaals gezegd dat het kabinet, ondanks verzoeken van onder anderen kinderombudsman Margreet Kalverboer, niet van plan is om Syriëgangers en hun familieleden terug te halen. ‘Nederland heeft een rapport van de Kinderombudsvrouw naast zich neergelegd, en schendt op dit moment de rechten van het kind,’ zegt ‘achterblijver’ Hoessein, wiens 16-jarige zoon omkwam bij een bombardement in het ‘kalifaat’, tegen de Volkskrant. Hij overweegt een gang naar de rechter om repatriëring af te dwingen.

Een aangesloten ouder die zich ‘Dores’ noemt, vertelt onder pseudoniem over haar drieënhalf jaar oude kleindochter Soumaya, die donderdag overleed in het Koerdische vluchtelingenkamp Al Hol. Bij de strijd om het laatste IS-bolwerk Baghouz raakte het meisje, dochter van de Portugese jihadist Fabio P. en zijn vrouw Angela B. uit Soesterberg, eind maart zwaargewond door een bomscherf. De hulp in het kamp kwam vervolgens te laat om het meisje nog te redden.

‘Hopelijk worden we zo serieuzer genomen en lukt het om tegenstanders ervan te overtuigen dat we het die kleine kinderen niet aan kunnen doen om ze daar in die kampen te laten zitten,’ zegt ‘Dores’ over de oprichting van de stichting Achterblijvers.

Duitse IS-vrouw die Jezidi-kindslaaf had, staat terecht

Ook over de grens is veel te doen om (vrouwelijke) Syriëgangers en IS-strijders. Dinsdag begon in München het proces tegen Jennifer W., die ervan wordt verdacht dat ze een Jezidi-meisje heeft laten omkomen van de dorst. In het Iraakse Falluja kochten W. en haar echtgenoot in 2015 het 5-jarig meisje en haar moeder, die tot een groep krijgsgevangenen behoorden.

Het meisje en haar moeder werden gebruikt als ‘huisslavinnen’. Toen het meisje ziek was en niet kon werken, ketende de man van W. haar vast aan een boom en kwam ze in de hitte (zo’n 45 graden) om van de dorst. W. deed niets om dat te voorkomen. Ook zou ze de kleuter een pistool tegen haar hoofd hebben gehouden.

Lees dit stuk van Brenda Stoter over Jezidi’s: Alleen veilig in het Westen

Jennifer W. wordt door de Duitse aanklager verdacht van misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden: tot nu toe de zwaarste aanklacht tegen een teruggekeerde IS-strijder in Duitsland. De moeder van het meisje overleefde het schrikbewind van IS, en getuigt tijdens de rechtszaak. Een van haar verdedigers is de beroemde mensenrechtenadvocaat Amal Clooney, die is getrouwd met acteur George Clooney.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Volgens Yazda, dat opkomt voor de mensenrechten van Jezidi’s, is deze zaak wereldwijd de eerste waarin de misdaden van IS tegen de Jezidi’s worden behandeld. Sinds de zomer van 2014 hebben IS-terroristen duizenden Jezidi-mannen vermoord en hun vrouwen en kinderen ontvoerd om ze te gebruiken als (seks)slaven.

Belgische IS-strijder in Irak gebruikte chemische wapens

Iraakse autoriteiten hebben maandag de bekentenis vrijgegeven van een Belgische IS-strijder die in Irak ter dood is veroordeeld. Hij vertrok met zijn Nederlandse vrouw naar Syrië – beiden zijn van Marokkaanse afkomst. Hij heeft bekend dat hij chemische wapens en chloorgranaten heeft gebruikt, meldt de Koerdische nieuwssite Kurdistan 24.

Drie weken geleden werd de 23-jarige Bilal Al Marchochi uit Antwerpen veroordeeld tot ophanging vanwege zijn banden met IS. Dat gebeurde op basis van beeldmateriaal waar in hij wapens draagt en het IS-handgebaar – een opgestoken vinger – maakt. Zelf vond hij het onjuist dat hij in Irak is bestraft: ‘Ik ben een Belgisch staatsburger. Ik zou niet in Irak veroordeeld mogen worden.’