De regels in speciale azc’s voor overlastgevende asielzoekers worden aangescherpt. Dat maakt staatssecretaris Mark Harbers (VVD) van Veiligheid en Justitie woensdag bekend. Vier vragen en antwoorden.
Wat houden de nieuwe regels in?
Een van de nieuwe regels is dat de asielzoekers nog maar in een beperkt gebied rond de zogenoemde ‘aso-azc’s’ in Amsterdam en Hoogeveen naar buiten mogen. Ook worden er meer boa’s ingezet om de orde te handhaven.
Welke problemen spelen er bij AZC’s?
Asielzoekers in azo-azc’s maken zich vaak schuldig aan winkeldiefstallen of het lastigvallen van vrouwen.
In Hoogeveen hadden het afgelopen jaar meerdere incidenten plaats. Zo werd vorige week 4,5 cel geëist tegen een asielzoeker die een medebewoner van de trap schopte. Binnenkort staat nog een bewoner terecht voor brandstichting.
Asielzoekers uit de locatie in Amsterdam hebben zich het afgelopen jaar 34 keer schuldig gemaakt aan diefstal, zakkenrollerij, belediging, vernieling, heling en openbare dronkenschap, meldde het Parool in december.
Lees ook deze column van Onno Aerden aan COA-bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker terug: vertel het héle verhaal
Maar ook reguliere azc’s kampen met problemen. Eerder deze maand riep Elsevier Weekblad-redacteur Gertjan van Schoonhoven Harbers in een commentaar nog op de kinderhandel in azc’s een halt toe te roepen.
‘Tieners die verdwijnen zonder een spoor achter te laten: dat is iets voor duistere derdewereldlanden toch? Nee hoor. Gewoon in Nederland. In vijf jaar verdwenen uit nota bene de speciaal voor kwetsbare asielkinderen bedoelde Beschermde Opvang ruim duizend kinderen. (…) Via een netwerk van Noord-Vietnamese en/of Oost-Europese mensensmokkelaars zijn ze dan ergens in Nederland of elders in Europa beland in een nagelsalon, een restaurant of in de seksindustrie. Niemand die het precies weet.’
In februari kwamen azc’s opnieuw in het nieuws toen bleek dat personeel zich dagelijks onveilig voelt door geweld, drugsproblematiek en intimidatie. De meldingen komen uit azc’s in het hele land. ‘Ik ben geen beveiliger, maar ik zou eigenlijk een wapenstok en een kogelvrij vest bij me moeten dragen,’ zei een anonieme medewerker over de situatie in actualiteitenprogramma Nieuwsuur.
Gaan de maatregelen helpen?
Dat is nog maar de vraag. ‘Mensen ontvluchten het geweld in andere landen en komen dan hier. En hier zetten ze dat voort,’ zei CDA-Kamerlid Martijn van Helvert woensdag in Goedemorgen Nederland. ‘Beperkte ruimte, daar wordt je niet vrolijker van. De vraag is of mensen zich daardoor beter gaan gedragen. Maar er is geen alternatief, je kunt ook niet de dorpen die ruimte geven voor deze mensen met nog meer overlast opzadelen.’ Om te kijken of de resultaten wel het gewenste effect hebben pleit hij ervoor goed te blijven monitoren.
‘Je houdt het toch niet tegen’: de mythes over migratie
Kunnen overlastgevende asielzoekers niet gewoon worden vastgezet?
De overlast wordt vaak veroorzaakt door asielzoekers uit zogeheten veilige landen zoals Marokko, Tunesië en Algerije – mensen van wie de aanvraag vaak bij voorbaat vrijwel kansloos is, maar die vaak wel een tijd in de procedure zitten.
Uit cijfers in handen van De Volkskrant blijkt dat de instroom uit deze veilige landen aanhoudt. Vorig jaar arriveerden 1.336 asielzoekers uit Algerije en nog eens 1.163 uit Marokko. De afgelopen jaren zijn de regels al aangepast, om deze groep zo snel mogelijk door de asielprocedure heen te laten stromen.
Maar overlastgevers opsluiten mag niet volgens de wet. Iemand kan worden vastgezet op strafrechtelijke gronden, soms om psychiatrische redenen of in vreemdelingenbewaring als de asielaanvraag afgewezen is, maar niet omdat iemand ‘slechts’ overlast veroorzaakt.