Prinses Christina vocht zich uit de gouden kooi

Als ze ergens een hekel aan had, dan was het gezien worden als prinses. ‘Ik wil gewoon leven in een heel simpel flatje, zonder huisbedienden. Ik ben meer dan zes jaar geleden uit Nederland vertrokken, omdat ik minder publieke belangstelling wilde hebben. Dat is aan de overkant van de oceaan wel gelukt. In Amerika leef ik veel vrijer dan hier.’

Typerende woorden van prinses Christina in 1975 tegenover Elsevier Weekblad. Een prinses met een uitzonderlijke hekel aan uiterlijk vertoon. Ze was eigenzinnig en had een scherpe tong.

De vierde dochter van prinses Juliana en prins Bernhard werd op 18 februari 1947 op Paleis Soestdijk geboren als Marijke. Een naam die ze te zoet en te kinderachtig vond en daarom in 1963 veranderde in Christina, haar tweede voornaam. Dat was ook de periode dat ze haar bril verwisselde voor contactlenzen en haar stijve kleding inruilde voor creaties van de Amsterdamse jetset-couturier Edgar Vos.

Ze onderging een hele metamorfose

Christina verscheen opeens in felle lakjas, felgele mini-jurk, opvallende avondjurken en in de winter met nertsmutsen. Met die metamorfose stapte ze in feite uit de gouden kooi waarin het jongste prinsesje op Soestdijk jaren was vertroeteld door haar ouders, zusjes en bedienden.

De prinses had vanaf de geboorte een oogafwijking als gevolg van de ziekte rodehond die Juliana opliep gedurende haar zwangerschap. Prins Bernhard deed een beroep op ‘gebedsgenezeres’ Greet Hofmans voor het herstel van haar gezichtsvermogen. Hij wees haar ook weer de deur toen succes uitbleef.

Intussen had Juliana een innige band opgebouwd met Hofmans. Het is de kiem van wat later de Greet Hofmans-affaire zou gaan heten. Bijna kwam het tot een echtscheiding tussen Juliana en Bernhard en een constitutionele crisis werd nog maar net afgewend.

Christina is altijd de onbekende prinses gebleven. Ze ging net als de drie oudere prinsesjes – Beatrix, Irene en Margriet – naar de Nieuwe Baarnse School, maar kreeg ook slechtziendenonderwijs. Daar leerde ze te leven met haar beperking.

Laat haar maar een keertje vallen

Geen verwennerij, geen beletsels, maar gewóón doen. ‘Laat haar maar een keertje vallen, dat doen kinderen allemaal,’ krijgen haar ouders op de school te horen. Christina’s aanvankelijke schuwheid verdwijnt en ze ontwikkelt capaciteiten die tot dan toe onderhuids sluimerden. Ze gaat naar het lyceum in Baarn en later in Amersfoort, studeert in Driebergen een jaartje aan de Sociale Academie om een jaar later mo-pedagogiek te studeren in Groningen.

Muziek was haar grote liefde. Het prinsesje begon al op haar zesde met pianospelen, volgde zanglessen en vertrok voor haar zangstudie in 1968 naar Montreal. Een poging om in Groningen een normaal leven te leiden, was spaak gelopen. Ze werd er altijd aangegaapt. ‘Niemand behandelt me hier als een prinses. Niemand mand herkent me hier. Ik ben vrij in Canada. Ik ben nog nooit zo gelukkig geweest,’ zei ze tegen haar moeder Juliana, die haar opzocht toen ze in Montreal woonde.

In 1974 werd Christina zangpedagoog in New York. Daar ontmoette ze ook haar latere echtgenoot, de Cubaanse balling Jorge Guillermo, met wie ze in 1975 trouwde en die nog een tijdje als pr-man en verkoper voor KLM werkte.

Geen lid meer van het Koninklijk Huis

Op haar aandringen werd geen toestemming voor het huwelijk gevraagd aan het parlement, waardoor Christina geen lid meer was van het Koninklijk Huis. Iets wat ze als een bevrijding ervoer. Ze heeft ook nooit een uitkering van de staat gekregen.

Het paar kreeg drie kinderen: Bernardo (1977), Nicolás (1979) en Juliana (1981). Zij bleven grotendeels buiten de publiciteit.

In 1984 vestigde het gezin zich in Nederland. Eerst op Soestdijk, later op landgoed De Horsten in Wassenaar waar een nieuwe villa was gebouwd – Eikenhorst. Tot januari dit jaar heeft ook het gezin van koning Willem-Alexander en koningin Máxima daar gewoond.

Over de bouw van de villa was nogal wat te doen omdat de bouwschriften en het bestemmingsplan niet in acht werden genomen. Om de inrichting te bekostigen, verkocht Christina een van haar grootmoeder Wilhelmina geërfde munten- en penningenverzameling. Toen Christina de villa later weer verliet, liet ze de inboedel, waaronder veel antiek, veilen.

Sotheby’s New York verkocht begin dit jaar dertien oude meesters, vermoedelijk uit Christina’s erfenis van haar ouders. Daaronder was ook een krijttekening van Peter Paul Rubens, die nog in de Wassenaarse villa had gehangen. Museumdirecteuren morden dat zij niet het eerste recht op koop hadden gekregen.

Overgang tot katholieke kerk

Christina en haar man Jorge gingen in 1994 uit elkaar, waarna moeder en kinderen naar New York verhuisden. Zij gaf er zogenoemde sound-healing-sessies waarbij muziek dient om emoties los te maken. Als gasthoofdredacteur van weekblad Margriet vertelde ze in 2000 over haar spirituele kant, haar gevoeligheid voor kleuren en geloof in reïncarnatie. Haar overstap in 1992 naar de Rooms-Katholieke Kerk wekte in die tijd geen commotie meer, zoals dat in 1964 nog het geval was geweest toen haar zus Irene dezelfde stap zette.

Muziek bleef altijd haar grote liefde. Een jaarlijkse muziekwedstrijd voor jonge talenten draagt haar naam: het Prinses Christina Concours. Ze reikte er bijna jaarlijks de prijzen uit. De mezzosopraan bracht ook enkele cd’s uit en zong op de uitvaarten van haar ouders. Sinds 2004 woonde ze in Londen. Net als in New York kon ze daar in anonimiteit leven. Daarover zei ze eens: ‘Ik ben daar gewoon een nummer.’

Haar financiën liet ze regelen vanaf Paleis Noordeinde, wat nog tot ophef leidde wegens vermeende illegale fiscale constructies.

Ze stond positief in het leven

Christina overleed aan de gevolgen van botkanker. Een ziekte die ze, spiritueel als ze leefde, accepteerde. Haar zus Irene zegt in een interview in het jongste nummer van het blad Vorsten: ‘Ze staat ongelooflijk positief in het leven met wat ze geen ziekte, maar haar “conditie” noemt. Ze verblijft in Rome en Nederland en geniet van alles wat ze doet. Ik vind het heel indrukwekkend. Of misschien is dat niet het goede woord. Ik vind het mooi om te zien hoe zij in haar conditie staat en blij is met alles wat ze doet.’