Na de boeren gaan op 30 oktober ook werknemers in de bouw naar het Malieveld in Den Haag om te demonstreren tegen de strenge stikstofregels. Hierdoor zijn veel projecten geschrapt of stil komen te liggen.
Naast de stikstofregels kampt de bouw met nog een probleem: de PFAS-regelgeving die sinds 1 oktober geldt. PFAS is een afkorting van poly- en perfluoralkylstoffen, waartoe zo’n zesduizend stoffen behoren. Een kwart daarvan is kankerverwekkend.
Lees ook over dit onderwerp: Na de PAS volgt alarm over PFAS
Als bij een bouwproject grond wordt verplaatst, moet worden getest op de aanwezigheid van dergelijke stoffen. Als 1 kilo grond meer dan 0,1 microgram PFAS bevat, mag deze niet worden verplaatst naar grond die schoner is. In praktijk blijkt dat veel grond boven deze norm zit.
Voor grondverzetsbedrijven, aannemers, transporteurs en baggeraars zijn de maatregelen desastreus: zij mogen geen grond meer vervoeren.
Dit beperkt de bouwsector nog verder, waardoor in de afgelopen tijd veel projecten stil zijn komen te liggen. Hierdoor zitten steeds meer werknemers thuis.
‘Het moet groter worden dan het boerenprotest’
Initiatiefnemers van de actie willen vertegenwoordigers uit de politiek en brancheverenigingen uitnodigen om op 30 oktober te spreken. Ruim 1.700 mensen hebben op Facebook aangegeven dat ze zich zullen aansluiten bij het protest van de stichting Grond in Verzet.
Elsevier weekblad maakte dit coververhaal over de bouw:
Maak de bouw weer sexy. En acht andere bouwstenen om het woningtekort op te lossen
‘Het moet groter worden dan het boerenprotest,’ zei initiatiefnemer Arnold Tuytel zondag tegen Omroep West. ‘Wij worden nog harder geraakt dan de landbouw.’ Volgens Tuytel komt het in de praktijk erop neer dat er vrijwel geen grond meer mag worden vervoerd. ‘Zelfs burgers die hun eigen tuin afgraven, mogen deze grond nu niet meer vervoeren. We kunnen in de bouw echt niets meer doen.’
Hoe de actie er precies gaat uitzien, weet Tuytel nog niet. ‘Maar het is de bedoeling dat we Den Haag lamleggen zoals Den Haag Nederland lamlegt met alle maatregelen die worden genomen.’ Hij hint op het meenemen van graafmachines, vrachtwagens en andere voertuigen uit de bouw, zoals de boeren massaal hun tractor meenamen naar het Malieveld.
Volgens Tuytel is de nood hoog. ‘Als de richtlijnen voor PFAS niet omhoog gaan, dan hebben zeker tienduizend mensen voor het einde van het jaar geen werk meer. En misschien wel honderdduizend.’
Volgens initiatiefnemer Klaas Kooiker in het AD komen er nu al minder bouwaanvragen binnen en schieten door alle regels de kosten omhoog.
Twee weken terug zaten zeven brancheorganisaties om de tafel met staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven. Zij beloofde op zoek te gaan naar werkbare alternatieven voor PFAS.
Stikstof zet honderden projecten op de tocht
In juni liet minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Carola Schouten (ChristenUnie) in een eerste indicatie weten dat tussen de 210 en 310 bouwprojecten vermoedelijk niet door kunnen gaan als gevolg van de stikstofwetgeving. Ook moet voor 3.300 kleine projecten waarvoor eerst geen aanvraag nodig was, alsnog een aanvraag worden ingediend.
Verliest overheid controle over beleid? Vicepremier ontkent: controle niet kwijt
In augustus zette de Raad van State een streep door de bouw van honderden woningen in Roermond door strengere handhaving van de stikstofnormen. In Amersfoort gebeurde hetzelfde. De opening van Lelystad Airport in 2020 gaat definitief niet door en ook andere grote infrastructurele projecten zoals de verbreding van de A27 bij Utrecht, dijkversterkingen en de bouw van windmolens staan op de tocht.
Premier Mark Rutte gaf in augustus aan dat het kabinet extra geld geld uittrekt om de vastgelopen woningmarkt uit het slob te trekken. De laatste jaren keldert het aantal verkochte nieuwbouwwoningen, die door de maatregelen onbetaalbaar dreigen te worden voor starters.
Ook boerenprotest in Duitsland
Dinsdag zijn ook in heel Duitsland boeren de straat op gegaan om tegen nieuwe milieumaatregelen te protesteren. In Bonn, waar naar verwachting het grootste protest plaatsvindt, zijn volgens de Duitse politie zeker tweeduizend tractoren aangekomen. Volgens lokale media heeft dit tot massaal oponthoud op de weg geleid.
De boeren verzamelen zich bij het ministerie van Landbouw, waar rond de tienduizend boeren worden verwacht. Ook in andere Duitse steden, waaronder Hannover, München, Berlijn, Stuttgart en Freiburg, zijn demonstraties georganiseerd.
Net als in Nederland zijn Duitse boeren het zat dat zij worden afgeschilderd als milieuvervuilers. Hoofdzakelijk protesteren de Duitse boeren tegen het Agrarpaket, de nieuwe milieumaatregelen van de bondsregering. Hierin staat dat het gebruik van onkruidverdelger glyfosaat moet worden teruggedrongen om onder meer insecten te beschermen.