Provincies bezwijken onder boerenprotest

Voor de derde keer in twee weken tijd protesteren boeren in Nederland. Het is het begin van een week vol protesten.  Boeren willen af van de stikstofmaatregelen die provincies nemen en protesteerden maandag bij acht provinciehuizen. In Drenthe, Gelderland, Overijssel en Friesland zijn ze al om.

Waar protesteren de boeren tegen?

Na de grote protestactie in Den Haag van begin oktober gaan boeren deze week opnieuw massaal de straat op. De boeren protesteren tegen het slechte imago van de landbouw en de stikstofmaatregelen die door provincies worden genomen.

Landbouworganisatie LTO-Noord organiseert de protesten van maandag 14 oktober. De organisatie riep leden in de provincies van Gelderland, Overijssel, Drenthe, Groningen, Noord-Holland, Zuid-Holland, Flevoland en Utrecht op naar het provinciehuis te gaan. De organisatie is boos over de maatregelen die worden genomen om de stikstofuitstoot terug te dringen.

Volgens LTO-Noord gaan de provincies verder dan het landelijke beleid. De provincies zijn van groot belang in de aanpak van de stikstofuitstoot, omdat die het kabinetsbeleid moeten uitvoeren. Een van de hoofdlijnen van de aanpak is dat per gebied wordt gekeken hoe de stikstofuitstoot kan worden verlaagd.

Een van de discussiepunten is de ‘stikstofruimte’ die boeren hebben. Boeren hebben vergunningen voor de stikstof die zij uitstoten. Als boeren minder stikstof uitstoten dan volgens hun vergunning mag, willen provincies dat boeren alleen meer stikstof kunnen uitstoten als dat wordt gecompenseerd. Boeren kunnen zo niet meer hun volledige vergunning gebruiken als zij dat niet doen.

Volgens de boeren tast dat het eigendomsrecht aan. Afgelopen vrijdag werd in Leeuwarden door Friese boeren geprotesteerd tegen dit voornemen. Daar besloot de provincie de maatregelen te schrappen.

Hoe verlopen de protesten maandag?

Het Friese besluit kreeg maandag navolging in Drenthe, Overijssel en Gelderland. Daar gingen de provincies overstag nadat boeren vreedzaam bij de provinciehuizen hadden gedemonstreerd. In Groningen verlopen de protesten grimmig. Zo werd met een stromachine stro over agenten heen gestort.

Ook moesten agenten met hun wapenstok optreden tegen boeren die het provinciehuis in Groningen wilden bestormen. Uiteindelijk stelden de boeren een ultimatum voor het intrekken van de maatregelen. Dat verliep om drie uur ’s middags, maar nieuws vanuit de provincie bleef uit.

In Groningen weigeren de boeren vooralsnog te vertrekken. Boeren die succesvol in Drenthe demonstreerden, zijn naar Groningen doorgereden. De Groningse voorman Ate Kuipers zei dat de boeren desnoods de hele nacht voor het provinciehuis zouden blijven. Bij de protesten in Groningen viel rond half vijf een gewonde, nadat de boeren kortstondig het provinciehuis binnenvielen.

Welke protesten volgen nog?

Dinsdag wordt door boeren in Limburg bij het provinciehuis gedemonstreerd, maar de grote actie volgt woensdag. Dan protesteren boeren vanaf negen uur ’s ochtends in De Bilt, daar is het het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) gevestigd. Het RIVM is verantwoordelijk voor de methoden die gebruikt worden voor de stikstofmetingen. Volgens de boeren deugen die niet. CDA, VVD, SGP en FVD hebben ook twijfels over de berekeningen van het instituut.

Uit het onderzoek van het RIVM blijkt dat de landbouw zorgt voor 46 procent van de stikstofneerslag in Nederland.

Na samenspraak met de politie is besloten dat de boeren niet voor de deur kunnen demonstreren, maar wel bij een Biltse honkbalclub.

Rond het middaguur willen de boeren opnieuw in Den Haag demonstreren. Ditmaal niet op het Malieveld, maar op het Binnenhof. Hoe de boeren met hun trekkers op het kleine plein naast de Tweede Kamer moeten komen, is onduidelijk. Bij de vorige actiedag van de boeren ontstond de grootste file ooit in Nederland van meer dan 1.000 kilometer.

Donderdag is de laatste protestdag van de boeren. ’s Ochtends willen de boeren in Den Haag Nederlandse burgers bedanken met een ontbijt. Later die dag willen boeren demonstreren bij gebouwen van de overheid in Den Haag.

Hoe reageren op politici op de nieuwe protesten?

Afgelopen vrijdag noemde vicepremier Hugo de Jonge (CDA) het Friese intrekken van de stikstofmaatregelen al ‘bijzonder’. De Jonge: ‘Er is licht gekomen tussen de kabinetsbrief van vorige week en de uitwerking in de provincie.’ Minister van Landbouw Carola Schouten (ChristenUnie) zou binnenkort in gesprek gaan met de Friezen. Nu kan zij ook met de andere provincies die de regels schrapten om tafel.

In Groningen kreeg het boerenprotest complimenten van PvdA-Kamerlid William Moorlag, die het ‘indrukwekkend’ noemde:

Ook Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet bezocht de boerenprotesten. Hij stapte op een trekker in Flevoland, een van de provincies waar de boeren niet hun zin kregen.

GroenLinks-leider Jesse Klaver hekelt de manier waarop de boeren protesteren. Dat boeren het provinciehuis binnenvielen is volgens hem ‘onacceptabel’.