Zo willen VVD en CDA hoofdpijndossier ‘veiligelanders’ oplossen

Nederland blijft worstelen met illegale immigratie. Dinsdag werden verstekelingen uit Irak en Kuweit ontdekt in een boot in Vlaardingen en werd een bus vol Moldaviërs aangetroffen bij het asielzoekerscentrum in Ter Apel. Uitgeprocedeerde asielzoekers, vooral de ‘veiligelanders’ en ‘raddraaiers’, bezorgen het kabinet al langer hoofdbrekens. Woensdag kondigt VVD-staatssecretaris Asiel en Migratie Ankie Broekers-Knol een hardere aanpak aan, zoals ook het CDA bepleit.

In het Zuid-Hollandse Vlaardingen zijn dinsdagavond 25 verstekelingen, van wie zes minderjarigen, gevonden in een koelcontainer op een vrachtwagen aan boord van het vrachtschip Britannia Seaways van rederij DFDS Seaways. Dat was volgens de politie onderweg naar het Engelse Felixstowe, maar keerde terug naar de Vlaardingse Vulcaanhaven nadat was gebleken dat er verstekelingen aan boord waren.

Verstekelingen uit Irak en Koeweit van schip gehaald in Vlaardingen

De verstekelingen zijn van boord gehaald, waarna twee van hen naar het ziekenhuis zijn overgebracht omdat ze zich niet goed voelden. Zij hebben in de loop van de nacht het ziekenhuis verlaten. De politie was woensdagochtend nog bezig hun identiteit officieel vast te stellen, maar vermoedelijk zijn ze afkomstig uit Irak en Koeweit. Wel bekend is dat de chauffeur van de vrachtwagen een 39-jarige man uit Roemenië is, die is aangehouden. Zijn rol bij bij het vervoeren van de verstekelingen wordt onderzocht: mogelijk wordt de chauffeur vervolgd wegens mensensmokkel.

De Irakezen en Kuweiti zijn aangehouden en overgedragen aan de Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel (AVIM). Als na onderzoek blijkt dat de verstekelingen in een ander land een verblijfsvergunning hebben aangevraagd, worden zij naar dat land teruggestuurd.

Opnieuw bus vol Moldaviërs bij azc Ter Apel

Eerder op de dag werd bekend dat voor de tweede keer in een week tijd een bus met 65 Moldaviërs is aangekomen bij het asielzoekerscentrum (azc) in het Groningse Ter Apel. De politie heeft de 57-jarige buschauffeur en zijn 50-jarige bijrijder opgepakt op verdenking van mensensmokkel.

Tientallen passagiers stapten uit de touringcar op ongeveer 500 meter van het grootste azc van Nederland en liepen vervolgens naar binnen, meldt de Koninklijke Marechaussee. Die heeft daarna alle passagiers van de bus gecontroleerd, onder wie veel kinderen.

Vorige week werd bij Ter Apel ook al een busje met zo’n twintig Moldaviërs (negen minderjarigen) aangehouden, waarna de 34-jarige chauffeur werd gearresteerd, eveneens wegens mensensmokkel. Een paar dagen eerder werden tien Moldaviërs ontdekt die vlak bij de grens bij Ter Apel liepen. Een 26-jarige man die het tiental vergezelde, wordt ook al verdacht van mensensmokkel. Al deze mensen, die geen paspoort of ander identiteitsbewijs konden laten zien en dus niet konden aantonen dat ze het recht hadden om in Nederland te zijn, hebben asiel aangevraagd.

Visumvrij reizen dankzij associatieverdrag EU met Moldavië

Sinds 2014 heeft Moldavië een associatieverdrag met de Europese Unie (EU) gesloten waardoor inwoners van het land visumvrij mogen reizen in Nederland en andere Schengenlanden mogen binnen komen. Het wordt lastig om de Moldaviërs uit te zetten: Moldavië staat niet op de lijst van veilige landen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Het aantal Moldaviërs dat asiel aanvraagt in Nederland, is de laatste jaren explosief gestegen. In 2014 deden vijf mensen uit het land een eerste asielverzoek, in 2015 waren het er tien en in 2016 vijftien. In 2017 vroegen liefst 340 Moldaviërs asiel aan en vorig jaar waren het er 830. Tot en met september van dit jaar kwamen 635 mensen uit Moldavië hier aan, meer dan in dezelfde periode in 2018.

De mensensmokkel komt boven op de vele moeilijkheden die Nederland al heeft met asielzoekers en illegale immigranten. Sinds juni is Ankie Broekers-Knol (VVD) als staatssecretaris van Justitie en Veiligheid belast met de portefeuilles asiel en migratie. In de Tweede Kamer is veel onvrede over het ‘haperende’ asielbeleid van het kabinet, schreef De Telegraaf maandag. Genoemd worden onder meer weggemoffelde incidenten door asielzoekers – de kwestie die Broekers’ voorganger en partijgenoot Mark Harbers deed sneuvelen -, aanhoudende overlast door ‘veiligelanders’ en de terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers die amper op gang komt.

Broekers-Knol over asielproblematiek: ‘Grenzen opzoeken van wat kan’

Woensdag vertelt Broekers-Knol in een interview met de Volkskrant dat ze ‘de grenzen wil opzoeken van wat kan‘. Zo wil ze de maatregelen tegen overlastgevende asielzoekers aanscherpen. ‘Overlastgevende asielzoekers zijn desastreus voor het draagvlak voor vreemdelingenopvang,’ zegt Broekers-Knol. ‘Ik ga onderzoeken of ik maatregelen kan nemen om ze in beperking te nemen.’ Daarnaast wil ze kijken of er quotum kan komen voor een maximum aan vluchtelingen die Nederland opneemt: ‘Je moet erover praten, want het systeem loopt vast en het draagvlak verdwijnt.’ Ook benadrukt de staatssecretaris dat politici zich niet moeten verschuilen ‘achter allerlei principes die onbespreekbaar zijn’.

Een maatregel die het kabinet al heeft genomen, is het schrappen van de gratis rechtsbijstand die asielzoekers bij hun eerste asielverzoek krijgen. In de rest van de Europese Unie is dat al de afspraak en die staat ook in het Regeerakkoord, maar in Nederland was het tot dusver zo dat asielzoekers de eerste acht dagen van hun procedure een advocaat kregen toegewezen.

Met de maatregel hoopt Broekers-Knol de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), die kampt met personeelstekorten, te ontlasten. Deze week informeerde zij de Tweede Kamer dat de immigratiedienst volgend jaar naar schatting 17 miljoen euro aan dwangsommen moet betalen, omdat asielzoekers al zo lang in asielzoekerscentra zitten dat ze recht hebben op schadevergoeding. Dit jaar kostte dat de staat al 5,5 miljoen euro. Broekers-Knol noemt het ‘onacceptabel’ dat de IND de dwangsommen moet betalen, en heeft extra personeel toegezegd.

CDA wil asielzoekers straffen die niet meewerken aan terugkeer

Ferme taal over het asielbeleid komt woensdag ook van een andere regeringspartij, het CDA. Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg wil dat uitgeprocedeerde asielzoekers strafbaar worden gesteld als ze niet teruggaan naar het land van herkomst. ‘Als ze niet meewerken, dan wordt het gewoon een strafbaar feit,’ zei Van Toorenburg in televisieprogramma WNL Goedemorgen Nederland

‘Nu gaan ze panden kraken en krijg je enorme overlast,’ wijst Van Toorenburg op de situatie in onder meer Amsterdam, waar de illegalen van We Are Here al jaren rondtrekken. ‘Dan begrijp ik wel dat mensen geen asielzoekerscentra meer willen.’ Ze noemt We Are Here een groep ‘raddraaiers’, en snapt niet waarom de krakers niet vastzitten. ‘Maar dat is ook een beetje het beleid van Amsterdam.’

De CDA-politicus wil door snellere en strengere selectie de terugkeer van asielzoekers bevorderen die geen kans maken op een verblijfsvergunning in Nederland. ‘De mensen die mogen blijven, moeten zo snel mogelijk doorgeselecteerd worden naar gemeentes waar ze kunnen beginnen met inburgering en taallessen,’ vervolgt Van Toorenburg.

Helft ‘veiligelanders’ vertrekt niet

Tot oktober liet Nederland dit jaar 3.700 ‘veiligelanders’ binnen, waartoe ook de overlastgevende asielzoekers in onder meer Ter Apel, Hoogeveen en Weert behoren. Ongeveer de helft van deze asielzoekers uit veilige landen is niet vertrokken, staat in het rapport van de commissie-Van Zwol, die onderzoek deed naar ‘langdurig verblijvende vreemdelingen zonder bestendig verblijfsrecht‘. Daaruit blijkt dat ‘iedereen die terug wil, terug kan,’ zegt Van Toorenburg. ‘Maar je moet het ze echt een beetje moeilijker maken in Nederland.’

Woensdag en donderdag debatteert de Tweede Kamer over de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid.