Steeds meer politici durven een fel standpunt in te nemen in het migratiedebat of zijn bereid harde maatregelen te nemen. In Rotterdam pleit de VVD voor een quotum voor statushouders. En in Harderwijk blijkt een strenge aanpak van criminele asielzoekers effectief. Vier ontwikkelingen in het migratiedebat.

Bert Wijbenga

De Rotterdamse VVD-wethouder van Integratie Bert Wijbenga wil een lokaal quotum voor statushouders die naar zijn gemeente komen. Jaarlijks zou de stad dan maximaal 640 mensen opvangen, één op de duizend inwoners.

Dat is het aantal vluchtelingen dat Rotterdam verantwoord kan opnemen, zegt Wijbenga. Hij is daarmee de eerste die een concreet aantal noemt. Rotterdam moet nu zo’n 440 statushouders per jaar opvangen. Dat bepaalt het Rijk.

Onbegrensde immigratie brengt risico’s voor gemeenten met zich mee, schrijft Wijbenga in een opinie-artikel. ‘Hoe dan ook meen ik dat de impact van vluchtelingen op onze steden en wijken verplicht tot het openlijk bespreken van de risico’s van het huidige beleid.’ Hij noemt de druk op de voorraad sociale huurwoningen, op onderwijs, zorg en arbeidsmarkt. ‘Als Rotterdamse wethouder ondersteun ik (…) de oproep om bij kwesties als immigratie te kijken naar de draagkracht van de maatschappij in kwestie.’

Wijbenga wil voorkomen dat er een te groot beroep worden gedaan op de sociale voorzieningen in de stad, juist omdat vluchtelingen ‘kwetsbaar’ zijn, als het gaat om taalbeheersing, beroepscompetenties en sociale vaardigheden.

Hij noemt 2019 als positief kantelpunt. ‘Toen hebben we voor het eerst meer vluchtelingen uit de bijstand gekregen dan er waren ingestroomd.’ Het aantal vluchtelingen lag toen onder de 640. Vorig jaar moest Rotterdam 556 vluchtelingen huisvesten – met 492 is dat al gelukt. In piekjaar 2016 moest Rotterdam 2.039 vluchtelingen opnemen en werden er 1.447 gehuisvest.

Een volgend kabinet moet zich uitspreken over een quotum, vindt Wijbenga. Ook als signaal aan Europa. ‘We zullen als land dan zeggen: beste mensen, u kunt wel denken in Europa dat ú bepaalt, maar we hebben zelf ook een grens van wat maatschappelijk verantwoord is. Dan hoop ik dat zo’n Rotterdams signaal uiteindelijk leidt tot een hele set aan maatregelen die maakt dat we niet meer aan het eind gewoon maar eventjes als een vogeltje met de bek omhoog ontvangen.’

‘Als ik dit als loco zo had gezegd, was de wereld te klein geweest en had ik een motie van wantrouwen te pakken in Raad010. Benieuwd hoe links Rotterdam nu reageert,’ twitterde Leefbaar-voorman Joost Eerdmans in een reactie.

Streng beleid Harderwijk werkt

In Harderwijk blijkt een harde aanpak van overlastgevende asielzoekers effectief, meldde dagblad De Telegraaf woensdag. Volgens burgemeester Harm-Jan van Schaik is het aantal aangiftes en incidenten het laatste kwartaal van 2019 gehalveerd ten opzichte van de eerdere kwartalen in 2019.

Dat komt doordat gemeente, politie, Openbaar Ministerie (OM) en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) intensief samenwerken en een ‘lik-op-stukbeleid’ voeren. Ze bespreken welke bewoners van het asielzoekerscentrum overlast geven en hoe daartegen op te treden. Van Schaik: ‘Het blijft belangrijk dat inwoners en ondernemers ongewenst gedrag doorgeven. Dan weten we wat er speelt en kunnen politie, OM en gemeente samen effectief werken aan oplossingen.’

Ankie Broekers-Knol

VVD-staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Ankie Broekers-Knol zei zondag in tv-programma WNL op Zondag dat het huidige asielrecht aan vernieuwing toe is. ‘Het Europese asielrecht is tien jaar geleden samengesteld en sluit niet meer aan bij de actuele situatie. We moeten keihard werken om dat te vernieuwen.’

Broekers-Knol stoort zich vooral aan de mogelijkheid herhaaldelijk een asielaanvraag te doen. Broekers-Knol: ‘Ik kan me voorstellen dat het na je eerste aanvraag, in een extreme situatie, een tweede keer kan. Maar vaker vind ik merkwaardig. Dit probleem ligt Europees. Het is niet iets wat ik in mijn eentje zomaar kan veranderen.’

De Zweedse Ylva Johansson is de nieuwe Europees Commissaris voor Asielzaken en bezoekt de komende maanden diverse lidstaten, waaronder Nederland. ‘Ik zal haar zeker over de vernieuwing van het asielrecht aanspreken,’ zegt Broekers-Knol.

Bente Becker

VVD-Kamerlid Bente Becker pleitte woensdag in dagblad NRC voor een nieuw asielstelsel. ’70 procent van de asielzoekers die nu naar Nederland komen, heeft geen recht op asiel. Tegelijk maken mensen in Nederland zich zorgen over overlastgevende en criminele asielzoekers. Dat ondermijnt het stelsel.’ Becker ziet vooral oplossingen buiten Europa: ‘Sommige mensen hebben recht op internationale bescherming, maar wij willen af van het automatisme dat die opvang in Europa moet.’

De VVD wil herziening van het Vluchtelingenverdrag, waarin staat dat mensen die vluchten voor oorlog, geweld of vervolging recht hebben op internationale bescherming. In het Regeerakkoord staat ook dat de mogelijkheid van herziening moet worden onderzocht.

Becker: ‘Ik vind de huidige uitleg van dat verdrag niet goed. Het is nooit bedoeld om vluchtelingen die recht hebben op opvang, zelf te laten kiezen in welk land dat is.’ ‘Echte’ vluchtelingen hebben wat Becker betreft niet vanzelfsprekend het recht om naar Europa te komen, maar moeten worden opgevangen in de regio. ‘Een kleine, selecte groep kan op uitnodiging naar Nederland komen,’ zegt Becker, ‘alleen mensen die bereid zijn om bij te dragen aan de samenleving.’ Becker bepleit opvangcentra in Afrika waar wordt bepaald of mensen recht hebben op asiel.