Met een onderzoek naar de orthodoxe calvinist Marcelius Franckheim, die zich bekeerde tot het katholicisme, heeft Willemijn Tuinstra zaterdag 25 januari de Uitgeverij Verloren/Johan de Witt-scriptieprijs gewonnen. De jury onder leiding van dr. Ineke Huysman roemde haar werk vanwege het hoge wetenschappelijke niveau.
Tuinstra onderzocht aan de Universiteit Leiden niet alleen het leven van Marcellus, maar ook zijn religieuze afwegingen en zijn netwerk. Ze werd bij haar scriptie, getiteld Conscience & connection, begeleid door prof.dr. J.F.J. Duindam.
Marcellus leefde van 1587 tot 1644. Dat tijdvak, einde zestiende eeuw tot begin zeventiende eeuw, was de periode van de grote religieuze conflicten in Europa, die ook grote invloed op het persoonlijke leven van individuen zoals Franckheim.
Marcellus groeide op in Zutphen en ontving een goede calvinistische opvoeding en scholing, die uiteindelijk leidde tot de functie van rector van de Latijnse school. De Bestandstwisten en zijn persoonlijke afwijzing van predestinatie zorgden voor een breuk met het orthodoxe calvinisme en zijn bekering tot het katholicisme. Geholpen door lokale katholieken wist Marcellus Zutphen te ontvluchten waarna hij in dienst trad van de Habsburgse keizer in Wenen en later de aartshertogen in Brussel.
Marcellus werd een openbare pleitbezorger voor de katholieke en Habsburgse zaak, zoals blijkt uit verschillende publicaties. Hij onderhield via het netwerk van de Jezuïeten contacten met diverse katholieken binnen de Republiek. Ondanks zijn pro-katholieke houding bleef Marcellus Franckheim constant zijn eigen geweten volgen en zijn eigen afwegingen maken, waardoor hij niet altijd voor de weg van de minste weerstand koos. Deze individuele worsteling met het persoonlijke geweten is kenmerkend voor de eerste helft van de zeventiende eeuw.
De jaarlijkse scriptieprijs die zich richt op de zeventiende eeuw wordt georganiseerd door de Nederlandse Vereniging Vrienden van De Witt in samenwerking met Elsevier Weekblad. De prijs, waaraan een bedrag van 1.500 euro is verbonden, wordt gesponsord door Uitgeverij Verloren in Hilversum, waar zaterdagmiddag ook de uitreiking plaatshad. Uitgeverij Verloren bestaat sinds 1979 en publiceert voornamelijk academische boeken en tijdschriften over (Nederlandse) geschiedenis en historische letterkunde. De prijs is zaterdag voor de zesde keer uitgereikt.
De andere genomineerden waren Charlotte van Arnhem (Universiteit van Amsterdam) met haar scriptie All the world’s a stage over de verspreiding in Europa van het toneelstuk Titus Andronicus van William Shakespeare; Jacob Baxter (University of St Andrews) met zijn scriptie Crime, commerce, and the News Market: Crowdsourcing Solutions in the Seventeenth-Century Dutch Republic; en Nette Claeys (Katholieke Universiteit Leuven) met haar scriptie Tres illustre et tres vertueuse over het leven van de edelvrouw Diane de Dommartin.
Casper Stouthuysen (Katholieke Universiteit Leuven kreeg de aanmoedigingsprijs voor zijn bachelorscriptie Laet Hollandt Hollandt sijn. En retorische analyse van drie vaderlandslievende gedichten uit Daniel Heinsius’Nederduytsche Poemata.