Het kabinet zoekt naar extra ankerpunten voor het coronabeleid. Er is twijfel of de capaciteit van de intensivecareafdelingen volgende week toereikend is. De linkse oppositie dringt aan op een dwanglicentie tegen de Zwitserse farmareus Roche, maar het kabinet deinst hiervoor nog terug.
In het begin van de coronacrisis vertrouwde het kabinet-Rutte sterk op voorlichting en gezondheidspropaganda. Als Nederlanders zich verstandig zouden gedragen, werden de besmettingsrisico’s vanzelf kleiner. Toen duidelijk werd dat hiermee niet kon worden volstaan, had premier Mark Rutte (VVD) een nieuw ankerpunt: de intensivecarecapaciteit. Alles was erop gericht om het aantal ic-bedden snel uit te breiden en ‘Italiaanse toestanden’ hier te vermijden.
Iedereen snapt dat het kabinet het virus niet kan stoppen, maar tegelijkertijd bleef Rutte op deze manier meester van de situatie. Zolang de ic-capaciteit volstaat, heeft het kabinet de zaken in de hand.
In somberste scenario 1.600 ic-patiënten volgende week
In het Kamerdebat van donderdag sloop de twijfel hierover binnen. Volgens medisch deskundigen valt in de loop van volgende week een stroom ic-patiënten te verwachten: in het somberste scenario 1.500 tot 1.600.
Lees ook deze column van Gerry van der List: Het nut van tegenspraak in crisistijd
Geert Wilders (PVV) en Lilian Marijnissen (SP) wilden van CDA-minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge de garantie dat begin april op de intensivecareafdelingen van de ziekenhuizen voldoende bedden en beademingsapparatuur zullen zijn. Vooral Wilders was fel. Het kabinet is volgens hem te laat begonnen met noodmaatregelen en is daarom verantwoordelijk.
‘Wij doen er alles aan,’ zei De Jonge. Hij kwam met een optelsom. Hij rekent op 1.600 bedden, inclusief de circa 575 bedden voor de slachtoffers van verkeersongelukken, hartfalen en andere reguliere spoedgevallen. Voor de coronapatiënten zijn dan beschikbaar: het huidige aantal ic-bedden (925), de capaciteit van Defensie (40), de capaciteit van zelfstandige klinieken en de ic-bedden die op het laatste moment via het bedrijfsleven beschikbaar komen. In noodgevallen is er volgens De Jonge nog de mogelijkheid om twee patiënten op één beademingsapparaat aan te sluiten. ‘Niet ideaal, wel een uiterste middel,’ zei de minister.
Intussen is de communicatie van het coronabeleid niet vlekkeloos verlopen, waardoor niet alle burgers op straat de vereiste anderhalve meter onderlinge afstand bewaren. Premier Rutte zei dat de burgemeesters inmiddels hiertegen optreden.
Lees ook dit commentaar van Eric Vrijsen: Warrige presentatie van kabinet dat de regie dreigt te verliezen
Testcapaciteit knelt ook
Knellend is nu ook de testcapaciteit. Farma-multinational Roche is de belangrijkste leverancier van de vloeistof om op corona te testen. Jesse Klaver (GroenLinks) en Lodewijk Asscher (PvdA) drongen aan op maatregelen tegen Roche, dat niet van zins is om de receptuur te delen en op zijn monopolie blijft zitten.
Maar minister De Jonge wilde niet speculeren over de mogelijkheid om Roche via een ‘dwanglicentie’ te dwingen het recept te delen. ‘We kunnen dit bedrijf nog hard nodig hebben,’ waarschuwde hij. Het is te riskant om zo’n multinational nu tegen je in het harnas te jagen. De Jonge kiest voor overleg: ‘Ik vertrouw nu op de telefoon.’
Rutte noemt zijn presentatie ‘rommelig’
Premier Mark Rutte (VVD) trok het boetekleed aan over de ‘rommelige persconferentie van maandag’. Ook de coalitiefracties hadden hem daarop aangesproken. ‘Het moet strakker,’ bekende Rutte. Voortaan verzorgen maximaal twee ministers de persconferenties en niet vier, zoals afgelopen maandag.
Een meerderheid van de Kamer – de regeringsfracties VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, plus de oppositiefracties PVV, 50Plus, SGP en FVD – vindt dat de milieuregelgeving het beproeven van coronavaccins in de weg staat. Volgens Tweede Kamerlid Hayke Veldman (VVD) moeten onderzoekers soms uitwijken naar het Verenigd Koninkrijk om de noodzakelijke testen te kunnen uitvoeren. Hij noemt het onjuist dat Nederland op dit punt strengere milieuregels hanteert dan andere Europese landen.