Komen er in Nederland ook regels voor het gebruik van mondkapjes? Het is een van de vragen voorafgaand aan de persconferentie van premier Mark Rutte (VVD) woensdagavond. In buurlanden van Nederland is het dragen van gezichtsbescherming in sommige gevallen verplicht of wordt het dringend aangeraden.
Wie dragen in Nederland een mondkapje?
Een grote discussie woedt in Nederland: moet er wel of niet een mondkapjesplicht komen? Bedrijven uit het openbaar vervoer hadden opgeroepen om de kapjes te verplichten als er weer meer treinen en bussen gaan rijden. Voorlopig geldt nergens in Nederland een verplichting en worden de mondkapjes alleen in de zorg gedragen. KLM heeft reizigers wel verplicht een mondkapje te dragen.
Lees ook: Kabinet, geef ons doel en tijdpad van lockdown!Woensdagochtend 6 mei maakte Martin van Rijn, PvdA-minister voor Medische Zorg, bekend dat thuiszorgmedewerkers gemakkelijker aan mondkapjes kunnen komen. Wie er precies in aanmerking komen, is onduidelijk. Volgens Van Rijn kunnen mensen ‘bij specifieke situaties’ beschermingsmiddelen krijgen.
Waar in Europa is een mondkapjesplicht?
Vrijwel overal in Europa zijn er adviezen of verplichtingen om mond- en neusbescherming te dragen, blijkt uit een overzicht van de NOS. Zelden is het daarbij verplicht om mondkapjes van medische kwaliteit te dragen. Zo zijn zelfgemaakte kapjes of zelfs sjaals die voor de mond en neus worden gebonden ook vaak afdoende.
In België, Frankrijk en Duitsland zijn de mondkapjes verplicht op scholen en in het openbaar vervoer. Voor de laatste twee landen moet de gezichtsbescherming ook in supermarkten worden gedragen. In de Oost-Europese landen Polen, Roemenië en Tsjechië is gezichtsbescherming ook op straat verplicht. Het zwaar getroffen Spanje verplicht de kapjes alleen in het openbaar vervoer. Evenals Italië, dat ze ook in overdekte ruimtes en supermarkten verplicht.
Het Verenigd Koninkrijk en Scandinavische landen hebben geen verplichting om gezichtsbescherming te dragen. In Schotland en Londen wordt het dragen geadviseerd, vooral als er geen afstand kan worden gehouden.
Zijn mondkapjes effectief in de verspreiding van het virus?
Op donderdag 16 april herhaalde RIVM-directeur Jaap van Dissel zijn standpunt over gezichtsbescherming: het dragen van mondkapjes voegt voor gewone burgers weinig toe aan het beleid van handen wassen en 1,5 meter afstand houden. Dat standpunt sluit aan bij wat de Wereldgezondheidsorganisatie vanaf het begin van de epidemie meldt en uitdraagt via instructievideo’s. Onmisbaar voor medisch personeel, niet nuttig voor de rest.
Dat geluid van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu weerklinkt in onder meer Denemarken en Zweden. Maar een van de belangrijkste redenen voor het RIVM om de kapjes niet te adviseren, is dat er nog altijd schaarste heerst. Een van de belangrijkste factoren in het nut van de kapjes is de kwaliteit ervan.
Uit Nederlands onderzoek uit 2003 naar het effect van allerlei soorten maskers tegen influenzavirussen kwam naar voren dat ze wel degelijk helpen, maar dat het erg afhangt van de kwaliteit van het masker. Geheel bedekkende maskers, zoals brandweerlieden ze dragen, werken zeer goed. Zelfgefabriceerde maskers, die vaak niet goed aansluiten, een stuk minder.
Wat wordt van de persconferentie van Rutte verwacht?
Een mondkapjesplicht lijkt er niet te komen in Nederland. Toch zullen de mondkapjes ook in het Nederlandse straatbeeld vaker op te duiken. Volgens de NOS kondigt premier Mark Rutte (VVD) vanavond een plicht voor mondkapjes aan in het openbaar vervoer. Daarmee geven het kabinet gehoor aan de bedrijven die om de verlichting vroegen. Het gaat vermoedelijk om gezichtsbescherming, dus niet om gecertificeerde medische mondkapjes.
Lees ook: Stopzetten Ramadan Late Night is capitulatie voor intimidatieWaarschijnlijk kondigt de premier ook een versoepeling van de lockdown aan. Zo zouden kappers en nagelsalons vanaf 11 mei weer open mogen, net als andere contactberoepen. Een mondkapje voor die beroepen zou niet verplicht worden, wel zouden klanten minimaal anderhalve meter afstand moeten houden. Op 11 mei gaan ook de basisscholen weer open, maar dat had Rutte al eerder aangekondigd.
Update6 mei 2020 20:26: Premier Mark Rutte bevestigde in zijn persconferentie dat Nederland vanaf 1 juni gezichtsbescherming in het openbaar vervoer verplicht. Reizigers moeten daarvoor ‘niet-medische’ mondkapjes gebruiken, die zij ook zelf kunnen maken.