Zeker 150 vermoedelijke slachtoffers van mensenhandel zijn mogelijk in gevaar gekomen door een fout van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Door een datalek zijn hun persoonsgegevens op de COA-site gepubliceerd.
Dat meldt het NRC maandag 31 augustus.
In juni kwamen in totaal bijna 1.200 meldingen van vermoedens van mensenhandel online. Die meldingen werden gedaan door COA-medewerkers aan de politie. Volgens NRC ging het bijvoorbeeld om beschrijvingen hoe schaarsgeklede vrouwen ’s nachts op de parkeerplaats van een asielzoekerscentrum worden opgepikt. Ook zijn er meldingen van homo’s die hun familie en misbruikers vrezen.
Meer achtergrond bij dit verhaal: ‘COA doet niets tegen homo-hatende asielzoekers’
Na een verzoek op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) werden de meldingen op de COA-site geplaatst. Privacygevoelige informatie moet daarbij worden geanonimiseerd. Dat is volgens het COA niet gebeurd als gevolg van een ‘menselijke fout’. Nadat NRC en het programma Argos op NPO Radio 1 het COA op de hoogte brachten, is de informatie direct offline gehaald.
Zeker 150 asielzoekers identificeerbaar
Door het datalek zijn zeker 150 asielzoekers identificeerbaar, bijvoorbeeld via hun naam, geboortedatum, telefoonnummer of verblijfslocatie. Zij zijn volgens het COA allemaal ingelicht. Bij twee mensen werd het risico zo groot ingeschat dat direct werd ingegrepen: een asielzoeker werd overgeplaatst naar een andere COA-locatie, voor iemand anders werd de politie ingeschakeld.
VVD-staatssecretaris Ankie Broekers-Knol heeft in een Kamerbrief op de fout gereageerd: ‘Dit had niet mogen gebeuren.’
In de meldingen staan ook gegevens van mogelijke verdachten van mensenhandel en -smokkel. In overleg met het Openbaar Ministerie (OM) is besloten om hen niet in te lichten. ‘Pas als duidelijk is dat er naar deze verdachten geen strafrechtelijk onderzoek loopt, kan er eventueel geïnformeerd worden,’ zegt een COA-woordvoerder tegen NRC.
Niet voor het eerst
Het is niet voor het eerst dat het COA de fout in gaat met de bescherming van kwetsbare asielzoekers. Vorige maand kwam het orgaan nog in het nieuws nadat een Nigeriaanse lesbische asielzoeker ernstige brandwonden opliep toen zij werd overgoten met kokend water in een asielzoekerscentrum in Gilze. De aanvaller is een vrouw die eveneens afkomstig is uit Nigeria.
Het slachtoffer woont in een ander asielzoekerscentrum (azc) en was op bezoek in het azc in Gilze om een verjaardagsfeestje te vieren bij haar vriendin en haar zoontje van achttien maanden. De aanvaller had het eigenlijk op hen gemunt, maar het slachtoffer sprong ertussen om de twee te beschermen en liep daardoor tweedegraads brandwonden op van haar oksel tot voorbij haar bil.
Omdat het slachtoffer niet als bezoeker was aangemeld, heeft het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) haar een bezoekersverbod opgelegd van een jaar. De medische dienst GezondheidsZorg Asielzoekers (GZA) weigerde het slachtoffer te helpen, omdat zij bewoner is van een ander azc.
Het slachtoffer moest na de aanval vijf uur in de trein terug naar de andere kant van Nederland, terwijl ze amper kon lopen of zitten.
Sandro Kortekaas, voorzitter van LGBT Asylum Support, noemde het voorval ‘werkelijk ongekend’. ‘We zien helaas heel vaak dat lhbti-asielzoekers slachtoffer worden van geweld in de azc’s. Het is heel raar dat azc’s nog steeds lhbti’ers samen zetten met mensen uit de cultuur waaruit ze gevlucht zijn,’ zei hij tegen Elsevier Weekblad.