Geen persconferentie. Premier Mark Rutte (VVD) en minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) houden dinsdagavond een persmoment. Het is onwaarschijnlijk dat het kabinet dan met nieuwe maatregelen komt, want onduidelijk is welke opties het nog heeft. De hoop is dat het aantal besmettingen de komende dagen afvlakt, al telde het RIVM de afgelopen week 67.542 nieuwe besmettingen. Ruim 10.000 meer dan een week eerder.
1. Wat zeggen de nieuwe cijfers van het RIVM?
Dinsdag telde het RIVM 10.315 nieuwe besmettingen met het coronavirus. In totaal zijn de afgelopen week 67.542 nieuwe besmettingen geteld, 22 procent meer dan een week eerder toen het RIVM nieuwe 55.552 besmettingen registreerde. Toen was het aantal besmettingen met 27 procent gegroeid. De groei van het aantal positieve coronabesmettingen lijkt dan ook iets minder snel te gaan.
Afgelopen week werden 321.654 mensen op corona getest. Ruim 17 procent van die tests was positief.
2. Hoe groot is de druk in de ziekenhuizen?
Voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) schat dat er eind deze week 2.500 COVID-19-patiënten in de Nederlandse ziekenhuizen liggen. Dinsdag waren dat 2.358 mensen. Kuipers verwacht de komende twee weken nog geen daling, gezien het aantal besmettingen.
Op het hoogtepunt van de coronacrisis dit voorjaar lagen er 4.500 COVID-19-patiënten in het ziekenhuis. De afgelopen drie dagen zijn er gemiddeld 183 patiënten per dag in het ziekenhuis opgenomen. Tussen eind maart en begin april was dat ruim boven de 400 patiënten per dag.
Volgens de Stichting Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE) liggen er dinsdag 541 patiënten op de Nederlandse IC’s van wie is bewezen of wordt vermoed dat ze COVID-19 hebben. Op het hoogtepunt in het voorjaar waren dat er 1.500. De afgelopen drie dagen zijn ruim 41 mensen op de IC opgenomen. Dat waren er dit voorjaar op het hoogtepunt ongeveer 108 per dag. Momenteel wordt 53,9 procent van de IC-bedden bezet door een patiënt met COVID-19.
3. Wat kunnen Rutte en De Jonge nog doen?
Volgens diverse media komen Rutte en de Jonge dinsdagavond niet met nieuwe maatregelen. Wel wordt een strenge toespraak verwacht, waarin de bewindslieden zullen benadrukken dat burgers de regels echt moeten naleven willen we het virus onder controle krijgen. Er zouden nieuwe maatregelen komen als het aantal besmettingen de komende dagen niet afvlakt.
Het kabinet zit in een lastige positie. Twee weken terug werd een zogenoemde ‘routekaart’ onthuld, maar die was al achterhaald op het moment van de presentatie. Nederland ging toen in een ‘gedeeltelijke lockdown‘, het vierde niveau op de kaart: ‘zeer ernstig’.
Alleen het vijfde niveau, een complete lockdown, is nog over, maar die verschilt niet zoveel van de huidige maatregelen. Mbo’s, hbo’s en universiteiten moeten dan online onderwijs geven, mensen mogen thuis geen bezoek meer ontvangen, eropuit gaan mag met slechts één persoon, en alleen noodzakelijke reizen met het openbaar vervoer zijn toegestaan.
Hoe dat vijfde scenario er verder uitziet is onduidelijk. Gaan winkels zonder levensmiddelen dicht? Gaan lessen in het basis- en voortgezet onderwijs door of komen er halve klassen? Komt er een avondklok, zoals in Spanje en Italië? De routekaart geeft daarover geen informatie.
4. Is een lockdown zinvol?
Over de vraag of een lockdown zin heeft, werd maandagavond in talkshow Op1 gediscussieerd. Viroloog Ab Osterhaus is voorstander van een lockdown: ‘Alle plaatsen waar het virus zich mogelijk kan verspreiden sluit je af. Als je dat niet doet, blijf het virus op en neer gaan en blijf je achter de feiten aan lopen.’ Scholen zouden dan ook moeten sluiten, volgens Osterhaus.
Opiniepeiler Maurice de Hond is tegen een volledige lockdown: ‘Mijn grote bezwaar is: als je zou zeggen, in drie, vier weken is het virus echt helemaal weg, dan teken ik bij het kruisje. Maar het probleem is, dat gaat niet gebeuren.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De omstandigheden zijn voor het virus in de winter veel gunstiger en volgens De Hond verspreidt het virus zich voornamelijk door de lucht. Hij waarschuwt daarom voor een lastige periode in de strijd tegen het virus. Een lockdown zou dan drie tot vier maanden kunnen duren.
Osterhaus vindt dat juist een belangrijke reden om nu met een lockdown te beginnen. Dan is het virus het land uit voor de winter echt aanbreekt. Hij wijst op Israël waar op 18 september een strenge lockdown begon. Het aantal besmettingen begon uiteindelijk af te nemen. Om het virus vervolgens onder controle te houden, moet de overheid wel de testcapaciteit en het bron- en contactonderzoek op orde krijgen.
Over de zin van een lockdown werden Osterhaus en De Hond het niet eens, wel over het belang van goede ventilatie. De Hond zegt al maanden dat daarvoor meer aandacht nodig is. Ook Osterhaus vindt dat het RIVM daaraan meer aandacht moet schenken.