Het steeds weer zoeken naar evenwicht is inherent aan het CDA. Vandaar dat de presentatie van een kandidatenlijst altijd wrevel en frustratie oproept. Zeker nu de partij in de peilingen op nog maar 10 à 15 zetels staat. Het campagneverhaal versplintert tot een groot aantal regionale voorkeursacties. Het tekent de erosie van het CDA, dat in betere dagen juist als machtspartij kiezers aan zich wist te binden.
‘Betrouwbare wijn in fonkelnieuwe zakken,’ schreef CDA-Kamerlid Chris van Dam een half jaartje geleden in zijn partijblad Christendemocraat. Hij zag het als een succesformule: oude kroonjuwelen als rentmeesterschap en solidariteit moesten op een eigentijdse manier worden vertolkt. Daarom was Van Dam voorstander van het kinderpardon en daarom vond hij dat het CDA niet moest samenwerken met Forum voor Democratie, zoals in Noord-Brabant overigens wel gebeurde.
Lees ook dit interview met Raymond Knops: ‘Een KVP-achtige middenpartij is nodig’
Van Dam had 31 jaar voor de politie en het Openbaar Ministerie gewerkt, toen hij in 2017 in de Tweede Kamer kwam. Als Kamerlid bleek hij een degelijk jurist, onder meer in de debatten over het neerhalen van de MH17. Hij schonk betrouwbare wijn. Maar ja, Van Dam is 57 jaar en toen deze week de CDA-kandidatenlijst bekend werd, had zijn partij hem ingeruild voor ‘fonkelnieuwe zakken’. Van Dam had een onverkiesbare plek op de lijst – nummer 24 – afgeslagen. Hij verdwijnt uit het parlement.
CDA kiest niet voor gezellig omaatje
Een grijze man op de affiches, dat kan beter, moeten ze bij het CDA hebben gedacht. De fotogalerij op de CDA-website toont veel ideale schoondochters die het leuk zullen doen in de televisietalkshows. Prachtig, maar bij de laatste verkiezingen – voor het Europees Parlement in 2019 – was driekwart van de kiezers ouder dan 50 jaar. Vreemd dat het CDA niet ook een gezellig omaatje of een krasse knar-grootvader op de lijst zet voor de komende Kamerverkiezingen.
Lees ook: Verkiezingscampagne CDA is treinongeluk in slowmotionDe partij wil zo veel verschillende regio’s en doelgroepen bedienen, dat de belangrijkste categorie van de achterban erbij inschiet: de ouderen. Vorige keer liet het CDA pensioentijger Martin van Rooijen – voormalig KVP-bewindsman van Belastingen – naar 50Plus vertrekken. Gezien de huidige stand van zaken in 50Plus en het CDA, is dat nog altijd onbegrijpelijk.
‘Slapeloze nachten’ om samenwerking Forum
Nee, dan de hoogste nieuwkomer. Inge van Dijk (45) is wethouder in Gemert, tevens partijvoorzitter in Brabant staat op 3. Onder haar leiding, bezweek het CDA vorig jaar voor de boerenlobby, traden twee CDA-gedeputeerden af, waarna het centrum-linkse college werd vervangen door een college van VVD, CDA en Forum voor Democratie. De hoge plek voor Van Dijk wordt hier en daar gezien als een gebaar naar de rechtse kiezers. Een soort compensatie voor lijsttrekker Hugo de Jonge, die geldt als tamelijk links.
Van Dijk maakt haar rechtse imago overigens weer vakkundig ongedaan door in interviews te benadrukken dat ze ‘slapeloze nachten’ had van de samenwerking met Thierry Baudets Forum.
Het steeds weer zoeken naar evenwicht is inherent aan het CDA. Vandaar dat de presentatie van een kandidatenlijst altijd wrevel en frustratie oproept. Toen de partij op pakweg 54 Kamerzetels kon rekenen, was het niet moeilijk de provincies min of meer gelijkelijk aan bod te laten komen. Inmiddels zit het CDA in sommige peilingen op 10 en in andere peilingen op amper 15 zetels. Zo is buitenlandwoordvoerder Martijn van Helvert naar een onverkiesbare 25ste plek verwezen, omdat Limburg met Raymond Knops op 5 en Mustafa Amhaouch op 15 al ruim bedeeld was.
Lees ook: Politieke partijen hangen aan bedenkelijk hulp-infuus van de staatVersplinterd verhaal
Van Helvert gokt nu op voorkeurstemmen. Zo’n 17.000 – een kwart van de kiesdeler – volstaat. Ook anderen zullen dat proberen, waardoor het campagneverhaal versplintert tot een groot aantal regionale voorkeursacties. Het tekent de erosie van het CDA, dat in betere dagen juist als machtspartij kiezers aan zich wist te binden.
Hier en daar waren er ook klachten over kandidaat nummer 21, Bart van den Brink, de persoonlijk medewerker van zorgminister Hugo de Jonge. Alsof er vriendjespolitiek in het spel was. Kranten schreven dat De Jonge als toekomstig minister een betrouwbare luistervink in de CDA-fractie wilde hebben. Alsof dat niet zou mogen! Een politiek leider moet juist vertrouwelingen op belangrijke plaatsen parachuteren. Kiezers willen het bewijs zien dat zo’n lijsttrekker zijn macht wil doorzetten.